Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2010

Das Cabinet des Dr. Caligari: Αλλόκοτα κλασσική και κλασσικά αλλόκοτη

Hey και πάλι παιδιάαααα!.  Εντάξει σήμερα είναι η μέρα μου, αφού βρέχει απίστευτα και δε μπορώ να πω, το απολαυμβάνω πολυ!! :)  Σήμερα ξεκίνησα και τα σεμινάρια κινηματογράφου που παρακολουθώ στο Μικρό Πολυτεχνείο (να και η τσάμπα διαφήμηση) και μου άρεσαν τόσο πολυ για μια ακόμη φορά.  Και επιτέλους μετά απο πολύ καιρό κάνω και κάτι που μου αρέσει, επιτέλους δηλαδή!.  Σήμερα λοιπόν, ξεκινήσαμε να μιλάμε για ζωγραφική, ρεύματα κ.λ.π και πιο συγκεκριμένα για τον γερμανικό εξπρεσιονισμό και την επιρροή του σε διάφορες ταινίες, εποχής '20 (πρόσφατα όπως καταλαβαίνετε).  Παρόλα αυτα και άσχετα με το πόσο παλιές και βουβές (να μη το ξεχνάμε) είναι αυτές οι ταινίες, εξακολουθούν να παραμένουν η βάση πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ολόκληρος ο κινηματογράφος κατά τα μεταγενέστερα χρόνια.  Όπως και το Metropolis, έτσι και το The Cabimet of Dr. Caligari, είναι μια ταινία που πρέπει να δει κάποιος, εάν θέλει να καταλάβει τι σημαίνει αληθινός κινηματογράφος.  Τι σημαίνει ουσιαστικά, ο κινηματογράφος ως τέχνη.


Aρχικά να πω οτι η ταινία είναι γερμανική (εξού και το μάθημα πάνω στον γερμανικό εξπρεσιονισμό), γυρισμένη το 1920, ασπρόμαυρη βέβαια (ανεξάρτητα απο την αφίσα) και φυσικά βουβή, μόνο με μουσική και λόγια σε υπότιτλους και όποτε χρειάζεται.  Θεώρησα οτι μετά απο το Nortoniko overdose, ωραία θα ήταν να ξεφεύγαμε λίγο (εως πολυ) σε κάτι που όταν το είχα δεί μου είχε προκαλάσει μεγάλη εντύπωση, αλλά και προβληματισμό μαζί.  Έναν προβληματισμό που όμως μου λύθηκε σήμερα και γι'αυτό και αποφάσισα να την ανεβάσω, θεωρώντας πως οτι ήταν να μάθω και να κατανοήσω απο αυτή τη ταινία, έγινε σήμερα, so here we go....
H ταινία περιστρέφεται γύρω απο τον Dr. Caligari, o οποίος έχει υπο την "κατοχή" του, έναν άνδρα που ονομάζεται Cesare τον οποίο επιδυκνείει σε διάφορα πανηγύρια, εξαιτίας της διαταραχής ύπνου απο την οποία πάσχει και η οποία τον καθιστά ως έναν υπνοβάτη, με δυνατότητες μελλοντολογικών προβλέψεων.  Όταν λοιπόν μια απο αυτές του τις προβλέψεις επαληθευτεί, τότε θα κατηγορηθεί για φόνο και τα πράγματα θα περιπλακούν πάρα πολυ για τον Caligari και τον υπνοβάτη του, αφού η αστυνομία και ο υπόλοιπος κόσμος θα τους κατατρέξει μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Βλέποντας την η πρώτη απορία που μου δημιουργήθηκε ήταν, γιατί ήταν κατά αυτόν τον τρόπο γυρισμένη, τι ήθελε να πει ο....ποιητής;  Αυτό γιατί το όλο σκηνικό που περιβάλει την ταινία είναι τόσο ψεύτικο, τόσο στημένο που μοιάζει να είναι φτιαγμένο απο χαρτόνι, μέσα σε ένα στούντιο όπου έχουν τοποθετηθεί και οι ηθοποιοί για να ερμηνεύσουν τους ρόλους τους.  Επίσης τόσο πολυ σκοτάδι και τόσο έντονες αντθέσεις, λευκού-μαύρου, δε τις είχα ξαναδεί, αφου ο φωτισμός έμοιαζε και αυτός επίτηδες μη ρεαλιστικός και τόσο έντονος, λες και μπορούσε να κόβει κυριολεκτικά την εικόνα σε κομμάτια.  Αυτά τα σκεφτόμουν όταν δεν ήξερα.  Τώρα πια ξέρω! :P.   Ουσιαστικά στην ταινία βλέπουμε τον ίδιο τον γερμανικό εξπρεσιονισμό αυτοπροσώπος.  Θα μπορούσαμε κάλλιστα να ήμασταν στημένοι μπροστά απο έναν πίνακα του Verner ή του Munch και να βλέπουμε το ίδιο, ακριβώς αποτέλεσμα.  Αυτό που άκουσα σήμερα και μου άρεσε είναι πως η ταινία έχει να κάνει με μια σκηνοθεσία που βρίσκεται σε κίνηση, ενω ένας πίνακας με μια σκηνοθεσία στατική.  Και έτσι ακριβώς είναι.  Το χρώμα (μαυρόασπρο), ο φωτισμός, τα σκηνικά, ακόμα και η ηθοποιοία είναι όλα μελετημένα,  μέχρι και τη τελευταία λεπτομέρεια.  Ως προς τον λόγο για τον οποίο η ταινία είναι κατά αυτόν τον τρόπο στημένη, είναι πολυ απλός, αλλά και σύνθετος μαζί.  Ουσιαστικά πρόκειται για μια προσωπική εκτίμηση και δήλωση του σκηνιθέτη, Robert Wiene.  Στη ταινία αυτό που κάνει είναι πολυ απλό:  θέλει να μεταδώσει σε όλους εμάς που την βλέπουμε, οτι αυτό που βλέπουμε είναι πλασματικό, είναι απλά μια μυθοπλασία και συνεπώς κάτι μη πραγματικό.  Τα ψεύτικα σκηνικά που είναι τόσο προφανή, οι έντονες σκιάσεις και οι αντιθέσεις του φωτός, οι πολύ σκληρές γωνίες και γραμμές της ταινίας, καθώς και οι σπασμωδικές και σχεδόν ρομποτικές κινήσεις των ηθοποιών, αποδίδουν τέλεια το παιχνίδι που είχε στο μυαλό του ο σκηνοθέτης:  αυτό της αποδόμησης.  Το γεγονός δηλαδή οτι απο μόνος του επιχειρεί να δηλώσει οτι 'hello, δεν είναι αλήθεια αυτό που βλέπετε, είναι ένα δημιούργημα μια ομάδας ατόμων, πολλης φαντασίας και αρκετών μέτρων κούφιων σκηνικών".  Ο λόγος για τον οποίο το κάνει αυτό το πράγμα φαίνεται να είναι το γεγονός, οτι επειδή μέχρι τότε οι ταινίες αποδίδονταν με τέτοιο τρόπο προσπαθώντας να μείνουν πιστές σε μια διαδικασία αναπαράστασης της φυσιολογικής και καθημερινής πραγματικότητας, γι αυτο τον λόγο, ο Wiene θέλησε να κάνει το αντίθετο, προκειμένου να κάνει έτσι τη δική του ψυχανάλυση.  Αποφάσισε λοιπόν να αποδομήσει την φυσική αναπαράσταση μιας κατάστασης και να μας δείξει ψυχρά και αμεσότατα, οτι βλέπουμε μια ταινία και βλέποντας αυτήν, δε θα μπορούσε να είναι περισσότερο ξεκάθαρο.
Νομίζω οτι αξίζει να την δείτε, έστω απλά και μόνο σαν εμπειρία, αφού αποτελεί μέγιστο κομμάτι του κινηματογράφου.  Σίγουρα η υπόθεση της δεν είναι απο αυτές που σε κρατάνε καρφωμένο στον καναπέ σου, αλλά είναι μαγικό το να βλέπεις ποσο μπροστά ήταν οι άνθρωποι αυτοί απο την εποχή τους και πως κατάφεραν την ιδέα ενός προκατόχου να την συνεχίσουν και να δημιουργήσουν κάτι νέο, και ο επόμενος το ίδιο, και το ίδιο.....οδηγώντας και εξελλίστοντας ολοένα και περισσότερο τον γνήσιο κινηματογράφο, απο τον οποίο μπορείς να μάθεις πολλά και να αγαπήσεις ακόμα περισσότερα.

Traileraki δεν έβαλα επίτηδες, καθώς τα περισσότερα έχουν ολόκληρη τη ταινία και όχι μόνο ενα μέρος αυτής.  Δεν είναι δύσκολο να τη βρείτε, οπότε κάντε εναν κόπο (μικρό!).

Ciaoooo....!

2 σχόλια:

  1. Την είδα πρόσφατα και δεν είχα καμία διάθεση για ταινία και μάλιστα βουβή. Λοιπόν είναι τόσο περίεργη και ενδιαφέρουσα όσον αφορά την σκηνοθεσία και φωτογραφία που στο τέλος κόλλησα άσχημα. Είναι εμπειρία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ναι έτσι ακριβώς είναι! Και πόσο συναρπαστικό να βλέπεις τον κινηματογράφο στην πιο αυθεντική του μορφή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή