Pan's Labyrinth: When real life is hard, imagination is the only ticket to freedom...

Καλημέρα καλημέρα παιδιά!  Τελειώνουμε σιγά σιγά και με τα poster, αν και απ'οτι φαίνεται ίσως οι επόμενες ψηφοφορίες να τραβήξουν μέχρι και vol. 3 ή 4 ανάλογα το πόσες καλές αφίσες υπάρχουν ακόμα out there.  So στα σημερινά μας τώρα, thanx για την συμμετοχή σας again!  Είχαμε ενδιαφέροντα αποτελέσματα και αυτή τη φορά, με το "Pan's Labyrinth" να βρίσκεται δικαιολογημένα στην πρώτη θέση με 21 ψήφους και ακολουθούμενο από το "Donnie Darko" με 18.  Στην τρίτη θέση έμειναν το "The Fountain", "Into the Wild" και "Moon", το οποίο αποτέλεσε και ευχάριστη έκπληξη για εμένα.  Εξίσου ευχάριστο είναι και το γεγονός οτι σήμερα θα γράψω για μια από τις αγαπημένες μου ξενόγλωσσες ταινίες, η οποία χαράχτηκε βαθιά μέσα μου από την πρώτη φορά που την είδα (γιατί φυσικά ακολούθησαν κι άλλες ;) ).  Ξεκινάμε λοιπόν...

Στην μετεμφυλιακή Ισπανία του 1944, όταν ο δικτάτορας Φράνκο βρισκόταν στις δόξες του, ένα νεαρό κορίτσι η Ofelia (Ivana Baquero) μετακομίζει μαζί με την εγκυμονούσα μητέρα της στο νέο τους σπιτικό.  Εκεί η Ofelia θα γνωρίσει από πρώτο χέρι τον άγριο και σαδιστικό χαρακτήρα του πατριού της Vidal (Sergi Lopez), ενός αυταρχικού αρχηγού του Ισπανικού στρατού.  Ο Vidal υπολογίζει σε έναν αρσενικό διάδοχο από την μητέρα της Ofelia, αρχίζοντας σταδιακά να γίνεται βίαιος τόσο απέναντι στην ίδια, όσο και στην 'νέα' του γυναίκα.  Η μικρούλα σε μια προσπάθεια να ξεφύγει από την ζοφερή αυτή πραγματικότητα, θα γνωρίσει έναν παραμυθένιο κόσμο στον οποίο ένα τραγόμορφο πλάσμα, ο Fauno (Doug Jones) θα αποτελέσει τον καθοδηγητή και προστάτη της.  Ο φανταστικός αυτός κόσμος δεν είναι αγγελικά πλασμένος, καθώς ελλοχεύουν κίνδυνοι και πανούργα πλάσματα.  Η Ofelia θα μάθει μέσα από ένα ονειρικό ταξίδι να στέκεται γερά στα πόδια της, να μην φοβάται και να προστατεύει αυτούς που αγαπά.  Το τίμημα θα είναι μεγάλο, όπως ακριβώς και η αξία όλων όσων θα ζήσει με όχημα την αθώα, παιδική της φαντασία...
Το "Pan's Labyrinth" (2006) αποτελεί μαζί με το "Devil's Backbone" (2001) τις καλύτερες μέχρι τώρα δουλειές του Μεξικανού 'Tim Burton', Guillermo del Toro.  Η σκοτεινή σκηνοθεσία, η μαγεία, η μεταφυσικότητα, οι 'μικροί' πρωταγωνιστές που κλέβουν την παράσταση, οι αναπόσπαστες θρησκευτικές αναφορές, αλλά και ο κεκαλυμμένος, κοινωνικοπολιτικός σχολιασμός, αποτελούν γνώριμα χαρακτηριστικά και των δυο παραπάνω ταινιών.  Τοποθετημένες ιστορικά σε πολεμικές ή μεταπολεμικές περιόδους, ο del Toro έχει καταφέρει να ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο στα φιλμ του, γεγονός που τον έχουν κάνει να ξεχωρίζει στο είδος του θρίλερ και artistic horror.  Αν και έχει δοκιμάσει τις αξιοπρόσεκτες σκηνοθετικές του ικανότητες και σε πιο περιπετειώδη, fantasy είδη όπως το "Blade II" (2002) και τα "Hellboy" (2004, 2008) με αρκετά μεγάλη επιτυχία, εντούτοις φαίνεται πως τα πιο τρυφερά dark παραμύθια είναι το φόρτε του και στην προκειμένη περίπτωση το "Pan's Labyrinth" αποτελεί το αδιαμφισβήτητο αριστούργημά του...

Ο "Λαβύρινθος" είναι ένα μαγικό συνονθύλευμα από Αισωπικούς μύθους, αρχέγονη ελληνική μυθολογία και παραμύθια με νεράιδες, δαιμόνια και διάφορα καλοκάγαθα πλάσματα της φαντασίας. Η επίδραση του del Toro από έργα συγγραφέων και ζωγράφων, είναι κάτι παραπάνω από αισθητή στην ταινία, και αποτυπώνεται με εξαιρετική μαεστρία μέσω της σκηνοθεσίας του.  Όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος η "Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων" του "Louis Carol (η παραπάνω εικόνα θα μπορούσε να αποτελεί κομμάτι κάποιας μεταφοράς του βιβλίου του, με μόνη διαφορά την μελαχρινή Αλίκη, καθώς και το φόρεμα της Ofelia, αλλά και το δέντρο με την τρύπα, παραπέμπουν στην κλασική, ψυχεδελική ιστορία που όλοι αγαπάμε), αλλά και οι πίνακες του Francisco Goya τον ενέπνευσαν αισθητικά, προκειμένου να δημιουργήσει τον ρεαλιστικό και στον αντίποδα, τον φανταστικό κόσμο μέσα στους οποίους η μικρή πρωταγωνίστρια καλείται να πάρει μερικές σοβαρές αποφάσεις, για την τύχη της μητέρας της, αλλά και της ίδιας.
Αν και στην ουσία η σημερινή μας ταινία είναι ένα σκοτεινό παραμύθι, παρόλα αυτά δεν μένει στην επιφάνεια του πράγματος, ούτε αδιαφορεί για τις πραγματικές συνθήκες της εποχής.  Αντιθέτως καταφέρνει να κρατήσει με μια σπουδαία ισορροπία την αίσθηση του πραγματικού και του φανταστικού που τυλίγει την ηρωίδα μας.  Όπως ανέφερα και παραπάνω ο del Toro περνάει τελικά την δική του άποψη σχετικά με τα δρώμενα του τότε, καθιστώντας την ταινία του μια σύγχρονη παραβολή.  Μέσα σε ένα μεταπολεμικό κλίμα, εχθρικό και βάναυσο, οι γυναίκες και τα παιδιά είναι οι πρώτες ομάδες που βιώνουν με τόση ορμή την κακία και την επιπολαιότητα της ανθρώπινης ψυχής.  Και η μητέρα (η οποία υποφέρει από ένα αγέννητο μωρό που την ταλαιπωρεί και την καθηλώνει σχεδόν για όλη τη διάρκεια της ταινίας στο κρεβάτι) αλλά και η Ofelia (η οποία αδυνατώντας να προστατεύσει την προσφιλή της μητέρα λόγω του νεαρού της ηλικίας της, αναζητεί βοήθεια στο πιο ισχυρό όπλο των παιδιών: την φαντασία), αποτελούν μεν το αδύνατο φύλο, αποδεικνύεται δε, οτι χαρακτηρίζονται από το ίδιο μεγαλείο ψυχής και αυτοθυσίας που συναντάμε και στους ήρωες της πιο ταπεινής θρησκευτικής παραβολής, παραμυθιού ή άλλης ιστορίας με διδακτικό περιεχόμενο.

Δε θα γινόταν λοιπόν και αφού κάθε παραβολή πρέπει να σέβεται τις ρίζες της-εν μέρει εδώ-θρησκευτικής της προέλευσης, παρά να είναι έντονη η παρουσία του αντιθετικού διδύμου, Καλού-Κακού.  Το Καλό σωματοποιείται στην αθώα Ofelia, το Κακό στον βάρβαρο Vidal, ενώ ο 'Πάνας' αποτελεί μια πιο πολυδιάστατη προσωπικότητα, που μάλλον κατατάσσεται κάπου ανάμεσα.  Η διαρκής πάλη των αντιθετικών αυτών δυνάμεων κατακλύζει την ταινία από την αρχή, έως το τέλος της καθιστώντας τελικά το φιλμ μια γοτθική ιστορία αναγκαίας ενηλικίωσης και αναπόφευκτου θανάτου, ο οποίος μοιάζει να είναι γραφτός από την Μοίρα να συμβεί.
Εξάλλου όλα τα παραμύθια χαρακτηρίζονται από ηθικά διδάγματα γύρω από τις αρετές της ζωής, αλλά και γύρω από όλες τις σκοτεινές δυνάμεις που καραδοκούν να σε αρπάξουν στο πρώτο στραβοπάτημα, όπως τα δυο αδέλφια στο παραμύθι των Γκρίμ (από το οποίο φαίνεται επίσης επηρεασμένος ο del Toro) "Hans and Grettel", τα οποία έπεσαν στα δίχτυα της κακιάς μάγισσας εξαιτίας της 'απρόσεχτης' λαιμαργίας τους για το καραμελένιο σπιτάκι.

Εκτός από το πολυερμηνεύσιμο περιεχόμενο του "Pan's Labyrinth" αξιοπρόσεχτη είναι η στιλιζαρισμένη σκηνοθεσία του del Toro που δένει χαρακτήρες και καταστάσεις, καθώς και το εκπληκτικό μακιγιάζ και τα κοστούμια των ηθοποιών.  Βέβαια το σίγουρο είναι οτι παρουσιαστικά τουλάχιστον, ο ηθοποιός Doug Jones υποδυόμενος διπλό χαρακτήρα (και τον Πάνα και τον Pale Man) κλέβει την παράσταση.  Υπομένοντας για πέντε ώρες το μακιγιάζ, φορώντας μια εξωφρενικά στενή στολή από latex, ισορροπώντας πάνω σε υπερυψωμένα 'πόδια' και κουβαλώντας στο κεφάλι τα 10κιλα κέρατά του (μιλάμε για πολύ κέρατο!), υποδύθηκε τέλεια το μυστηριώδες, γήινο πλάσμα, με τις οπλές τράγου.  Την ίδια επιτυχία είχε και ως εφιαλτικός Pale Man, με σακουλιασμένο δέρμα (η ιδέα του οποίου ήρθε στον del Toro έπειτα από μια απότομη απώλεια....κιλών του ίδιου, που έκανε το δέρμα του να χαλαρώσει υπερβολικά!) και με μάτια στις παλάμες, που άνοιγαν σε ανύποπτη στιγμή και σε ορέγονταν επιτόπου.
Αν και η ταινία μετράει ένα μικρό μερίδιο στην χρήση CGI (Computer Generated Imagery), εντούτοις η επιτυχία του πρέπει να αποδοθεί εκτός της υπόθεσης και των υπέροχων ερμηνειών, και στον αληθοφανή κόσμο που έχτισε ο del Toro, με την εντατική χρήση μακιγιάζ και την βοήθεια των animatronics.  Μένοντας πιστός στην υλοποίηση ενός φανταστικού κόσμου μέσα στον πραγματικό (ή πιο συγκεκριμένα δίπλα σε αυτόν), και μακριά από υπερβολικά effects που θα έμοιαζαν εξολοκλήρου παράταιρα με το story, δημιουργείται μια γλαφυρότητα και μια παλιομοδίτικη ομορφιά, άξια του όλου εγχειρήματος.

Πολλά τα + για αυτή την ταινία.  Σε όλα τα παραπάνω βάλτε και το μοναδικό OST του Javier Navarrete.  Μελαγχολικό, ονειρικό, θαρρείς και έρχεται από έναν κόσμο πέρα από τον δικό μας, αποτελεί τον ιδανικό ακόλουθο της εικόνας και της όλης ατμόσφαιρας.  Παράλληλα και οι ερμηνείες κεντρίζουν το ενδιαφέρον με την όμορφη και αθώα ερμηνεία της Ivana Baquero ως Ofelia, την σκληρή παρουσία του Lopez, ο οποίος είναι πραγματικά τρομακτικός μέσα στην ωμότητά του, αλλά και τις έτερες γυναικείες παρουσίες, όπως αυτή της φιλάσθενης μητέρας και της δυναμικής οικονόμου του σπιτιού, Mercedes (Maribel Verdu) η οποία τα παίζει όλα για όλα βοηθώντας κρυφά τον αντάρτη αδελφό της και τους συντρόφους του, κόντρα στις υποδείξεις του αρχηγού του σπιτιού, Vidal.
Συγκινητική, απρόβλεπτη και οπτικά πανέμορφη ταινία, το "Pan's Labyrinth" είναι ένα έργο τέχνης, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και από τα τρια Oscarakia που κέρδισε, ανάμεσά τους και αυτό 'Καλύτερου Μακιγιάζ'.  Οχι οτι ήταν απαραίτητα για να εκτιμήσει κανείς το παραμυθικό της μεγαλείο...

Τι έμαθα από την ταινία: Οτι η φαντασία είναι όντως ένα πανίσχυρο όπλο, οτι ο μανδραγόρας γιατρεύει τα πάντα και οτι το 'φιλί στον βάτραχο, για να γίνει πρίγκιπας' αποκτά νέο νόημα...




Τσακώστε και ένα bonus feature με την διαδικασία μακιγιάζ του Πάνα.  Απομυθοποίηση τώρα...




TRIVIA

• Στο φεστιβάλ των Καννών χειροκροτήθηκε για 22 ολόκληρα λεπτά!
• Λέγεται οτι ο Jones έπρεπε να δαγκώσει...προφυλακτικά γεμάτα ψεύτικο αίμα για την σκηνή στην οποία ο Pale Man τρώει την νεράιδα.
• O Stephen King βρέθηκε σε μια προβολή της ταινίας, οπού και έκατσε δίπλα στον del Toro.  Αργότερα ο del Toro είπε οτι όταν ο Pale Man άρχισε να κυνηγάει την Ofelia, o King ούρλιαξε από τρόμο.  Στην συνέχει ο Μεξικανός σκηνοθέτης ένοιωσε οτι με αυτή την αντίδραση του King, είχε κερδίσει το Oscar : )

(Πηγή IMDB)

H TV ΣΗΜΕΡΑ....

ΝΕΤ: 00:30 Βrokeback Mountain, με τους Jake Gyllenhaal, Heath Ledger, Anne Hathaway, Micelle Williams.

Η επίδραση του Goya, εμφανέστατη...

Cya tomorrow!