Hunger: The hunger for independence, is greater than the one of the body

Καλημέρα again!  Λοιπόν σήμερα θα ανεβάσουμε στο blogaki μια ακόμα ταινιούλα από την λίστα της τελευταίας ψηφοφορίας, την οποία έτυχε μάλιστα να δω μόλις πρόσφατα.  Το "Hunger" είναι μια από εκείνες τις ταινίες που σε καταρρακώνουν ψυχικώς και σε ρίχνουν στα τάρταρα, οπότε εάν επιλέξετε να την δείτε να ξέρετε οτι μετά το τέλος της, δεν θα βρίσκεστε και στο καλύτερο mood (δεν ενδείκνυται στην περίπτωση που η ψυχολογία σας είναι ήδη σκατά δηλαδή).  Πάντως το μόνο σίγουρο είναι οτι θα έχετε προσθέσει στις αποθήκες του μυαλού σας, μια ακόμη σύγχρονη, σπουδαία ερμηνεία από έναν ταχύτατα ανερχόμενο ηθοποιό, τον Michael Fassbender ντε και μια τρομερή σκηνοθεσία από έναν επίσης ταχύτατα ανερχόμενο σκηνοθέτη, το Steve McQueen (καμία σχέση με τον παλιό γνωστό).  Επίσης κάπου εδώ να σας πω οτι την ερχόμενη εβδομάδα το blogaki θα βάλει λουκέτο διότι θα μεταβώ εις τας Λονδίνας, τον διακαή μου πόθο εδώ και...πάντα.  Συνεπώς θα μιλήσουμε αυτή τη βδομάδα για μια πολύ καλή ταινία που βγαίνει την άλλη Πέμπτη, το "King of Devil's Island", ενώ και το "The Conspirator" που θα βγει το έχουμε ήδη ανεβάσει.  Ελπίζω να μη με ξεχάσετε για πάντα τώρα που θα λείψω μια εβδομάδα (μη με εγκαταλείψετε και θα έχετε το κατιτίς σας από εκεί!).  Θα αποχαιρετιστούμε και την τελευταία μέρα, οπότε προς το παρόν επιστρέφουμε στα δικά μας με το "Hunger".

Το 1980 ξεκίνησε μια απεργία πείνας από μια ομάδα ρεπουμπλικάνων φυλακισμένων (οι οποίοι βρίσκονταν στην περίφημη Maze Prison, που εντοπιζόταν στην βόρεια Ιρλανδία, και αποτελούσε μέρος για άτομα που εμπλέκονταν σε παραστρατιωτικές οργανώσεις και ομάδες) εξαιτίας της ανάκλησης της απόφασης της Βρετανικής Κυβέρνησης να μην αντιμετωπίζει τους φυλακισμένους που είχαν να κάνουν με τον IRA (Irish Republican Army) και τον αγώνα για ανεξαρτησία της Ιρλανδίας, ως πολιτικούς κρατουμένους.  Αντιθέτως η Κυβέρνηση συνέχιζε να τους έχει κάτω από ένα 'prisoner-of-war-like' καθεστώς στο οποίο τα άτομα αυτά στερούνταν των βασικότερων, ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, υποβάλλονταν σε διαρκή ψυχολογικό πόλεμο και βάναυση, σωματική αντιμετώπιση.  Εκείνη την χρονιά η απεργία έληξε χωρίς θάνατο.  Την αμέσως επόμενη μια ακόμη απεργία πείνας ξεκίνησε, αυτή τη φορά με τους φυλακισμένους να ξεκινούν ο έναν μετά τον άλλο, και οχι ταυτόχρονα, προκειμένου να προσελκύσουν το ενδιαφέρον την κοινής γνώμης πάνω σε κάθε μια προσωπική τους ιστορία ξεχωριστά.  Ανάμεσα σε αυτούς, ο πρώτος που ξεκίνησε ήταν ο Bobby Sands (που εδώ τον υποδύεται συγκλονιστικά ο Fassbender) ο οποίος πουσάρισε τη σωματική και πνευματική του ακεραιότητα μέχρι τέρμα.  Το "Hunger" παρουσιάζει το χρονικό της δεύτερης απεργίας, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στην ιστορία του Sands.  Αποστολή εξετελέσθη...

Λίγοι σκηνοθέτες έχουν την ικανότητα να κάνουν τόσο εντυπωσιακά ντεμπουταρίσματα όπως αυτό του Βρετανού Steve McQueen (η ευτυχής σύμπτωση να έχει το ίδιο όνομα με έναν από τους μεγαλύτερους θρύλους του κινηματογράφου, σίγουρα βοηθάει να τον θυμάσαι καλά) ή ακόμα και αν το κάνουν, θα βρεις σαφέστατα λιγότερους που βουτάνε κατευθείαν στα βαθιά, όπως έκανε εδώ ο McQueen με το "Hunger".  Από οποιαδήποτε πλευρά κι αν πιάσεις αυτή τη ταινία, θα διαπιστώσεις οτι είναι ένα σκληρό κομμάτι πολιτικής, κοινωνικής και ηθικής παρουσίασης των γεγονότων όπως αυτά συνέβησαν.  Η βασικότερη ίσως πρόκληση είναι η επαρκώς πειστική απόδοση των ιδανικών από τα οποία καθοδηγούνταν οι ήρωες και υπέβαλαν τους εαυτούς στους σε πείνα μέχρι θανάτου, κάτι το οποίο κάνει με επιτυχία.  Δύσκολος στόχος για πρώτη δουλειά, αλλά το αποτέλεσμα μοιάζει να είναι υπεράνω προσδοκιών.  Η ταινία προκάλεσε σοκ και δέος, μάζεψε κάμποσα βραβεία από τα διεθνή φεστιβάλ (ανάμεσα στα οποία αυτό του 'Most Promising Newcomer' για τον McQueen στα BAFTA Awards, αυτό του καλύτερου ηθοποιού για τον Fassbeder στα 'Βritish Independent Film Awards', καθώς και τo 'Golden Camera' award στις Κάννες, ένα βραβείο που δίνεται για την καλύτερη feature ταινία της χρονιάς).  Αφού έκανε αισθητή την παρουσία του, ο McQueen επιστρέφει και πάλι φέτος, αυτή τη φορά με το "Shame" και τον πρωταγωνιστικό ρόλο να δίνεται για ακόμη μια φορά στον Fassbender, ο οποίος πρίν λίγο καιρό τσίμπησε και το βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας από το φεστιβάλ της Βενετίας.  Πολλοί κάνουν λόγο για την πρώτη υποψηφιότητα για Oscar του Γερμανού ηθοποιού, αν και το κατά πόσο η συντηρητική ακαδημία θα εντυπωσιαστεί από τον ρόλο του ως σεξομανή, είναι μια άλλη συζήτηση.  Ο McQueen έχει ήδη στα σκαριά μια ακόμη δουλειά με τον-επισήμως πλέον-μούσο του Fassbender, στο πλευρό του οποίου συναντάμε και τον Brad Pitt.  Η ταινία τιτλοφορείται "Twelve Years a Slave" και αναμένεται μέσα στο 2014.  Αν είναι να μας δίνει τέτοια φιλμ, χαλάλι τα τρία χρόνια που πρέπει να περιμένουμε κάθε φορά.

Από τα πρώτα πράγματα που προσέχει κανείς στην ταινία είναι η εικόνα του ανθρώπινου σώματος και προοδευτικά η καταρράκωσή του.  Η αλήθεια είναι οτι ο σκηνοθέτης δεν επιχειρεί να εμμείνει πολύ στην πολιτικίζουσα φύση της ταινίας, αλλά ούτε κολλάει και απόλυτα στον κοινωνικό αναβρασμό της εποχής.  Περισσότερο επιλέγει να καταστήσει την ταινία μια προσωπική εμπειρία, ένα βιωματικό ταξίδι του κεντρικού ήρωα μέσα στον ίδιο του τον εαυτό.  Και ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι η παρουσία του αντίκτυπου που έχει όλη η τεταμένη κατάσταση της εποχής, πάνω σε ένα άτομο, και δη στο σώμα του.  Από την αρχή, μέχρι και το τέλος και αν εξαιρέσουμε μια μεγάλη σκηνή αστραπιαίας συζήτησης (βλ. την παραπάνω φωτό) τότε μπορούμε να δούμε οτι το κορμί μιλάει, χωρίς το στόμα να λέει το παραμικρό.  Αποστεωμένες παρουσίες που ζουν μέσα σε βρωμιά και δυσωδία στα υποτυπώδη κελιά τους, δίνουν το στίγμα μιας απανθρωποποιημένης κατάστασης μέσα στην οποία οι Ιρλανδοί φυλακισμένοι βρίσκονται σε χειρότερη μοίρα ακόμα και από τα ζώα.
Οι εικόνες είναι πολύ σκληρές, και το περιβάλλον της φυλακής παρουσιάζεται με τέτοια γλαφυρότητα που σε αρκετές περιπτώσεις ίσως και να μη μπορέσετε να παρακολουθήσετε τα όσα συμβαίνουν, οπότε εφιστώ την προσοχή σας σε αυτό, και καλύτερα να είστε προετοιμασμένοι για αυτά που θα δείτε.  Αν και στην ουσία η ταινία αποτελεί μια καταγραφή πραγματικών γεγονότων, είναι δύσκολο να χωρέσει το μυαλό σου οτι αυτά που παρουσιάζονται μυθοπλαστικά στην οθόνη σου, είναι δυνατόν να έχουν συμβεί στ'αλήθεια.  Κι όμως έτσι είναι.  Παρόλα αυτά μέσα στην όλη φρικιαστική και επίπονη κινηματογράφηση της ιστορίας, θα εντοπίσεις ψήγματα ανθρώπινης ηθικής, ιδανικών που μπαίνουν πάνω από τον εαυτό μας και πίστη σε έναν αγώνα για τον οποίο ο άνθρωπος έχει δώσει τις σκληρότερες μάχες του: αυτόν για ανεξαρτησία και ελευθερία.  Και όταν η πάλη για κάτι ανώτερο από εμάς μπαίνει στη μέση, τότε τίποτα δεν έχει ιδιαίτερη σημασία.  Ούτε καν ο ίδιος ο θάνατος.

Αν και θα περίμενε κανείς οτι επειδή ακριβώς το story είναι από μόνο του δύσκολο και οι ερμηνείες απαιτητικές, η σκηνοθεσία θα ήταν κάπως πιο ρέουσα και θα έπαιζε δευτερεύοντα ρόλο, εντούτοις δεν είναι καθόλου έτσι.  O ΜcQueen έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα εφιαλτικό περιβάλλον, χρησιμοποιώντας με απόλυτα διαδραστικό τρόπο την κινηματογραφική του κάμερα και καταγράφοντας το παραμικρό βλέμμα, την τόση δα κίνηση ή ακόμα και την παγωμένη ανάσα των κρατουμένων, για να παρουσιάσει στην τελική ένα δράμα φυλακής τόσο σκληρό, και τόσο καλοσκηνοθετημένο την ίδια στιγμή, που σε προβληματίζει ως προς το τι συναισθήματα πρέπει να σου γεννηθούν.  Θαυμασμού ή ισχυρού σοκ;  Μέσα από τα μεγάλης διάρκειας πλάνα του (η εικόνα με τους άντρες καθισμένους πιο πάνω, αποτελεί ένα στατικό, 17λεπτο πλάνο στο οποίο παρακολουθούμε την συζήτησή τους χωρίς η κάμερα να κινείται στο ελάχιστο, αποτελώντας την μεγαλύτερης διάρκειας μονοπλάνο σε σύγχρονη, mainstream ταινία), τις αποχρωματισμένες εικόνες, τις γωνίες λήψεις (προσέξτε τα contre-plongee πλάνα του-αυτά δηλαδή στα οποία η κάμερα βρίσκεται πιο χαμηλά, σκηνοθετώντας ένα άτομο από κάτω προς τα πάνω-τα οποία χρησιμοποιεί για να προσδώσει στον φύλακα μια αρχηγική, επιβλητική, σχεδόν τυραννική διάσταση, σε σχέση με τους κρατουμένους) και τα πολύ παραστατικά του dissolves τα οποία κάτι θέλουν να σου πουν (ιδιαίτερα προς το τέλος), χτίζει ένα άκρως ενδιαφέρον σκηνοθετικά κλίμα, το οποίο αναμφίβολα δεν θα ήταν το ίδιο χωρίς την μεγατονική ερμηνεία του Fassbender.

Έχω λυσσάξει θα μου πείτε τώρα τελευταία μαζί του, και πολύ καλά θα κάνετε.  Είναι όμως από εκείνους τους ηθοποιούς που σου κινούν διαρκώς το ενδιαφέρον όσον αφορά τις κινηματογραφικές τους επιλογές, συνεπώς τώρα που ερμηνευτικά βρίσκεται σε μια έξαρση, δεν θα μπορούσα παρά να ασχολούμαι περισσότερο μαζί του (το γεγονός οτι είναι ωραίος άντρας του προσδίδει extra βαθμούς).  Βέβαια στο "Hunger" δεν τον λες ακριβώς ωραίο, καθώς σταδιακά το μόνο που παρατηρείς πάνω του είναι σειρές από κόκαλα, πάνω σε ένα πληγιασμένο και γενικώς τσακισμένο κορμί.  Ειλικρινά τα λεπτά από την στιγμή που ξεκινάει η υπόθεση να επικεντρώνεται πάνω του, κυλούν βασανιστικά αργά, καθώς ο McQuenn θέλει να σε υποτάξει πλήρως στην απεργιακή πείνα του πρωταγωνιστή.  Ο Fassbender είναι η κινητήριος δύναμη της ταινίας, με μια εξαιρετικά καλογραμμένη πρόζα (όποτε μιλάει) και μια εκπληκτική δυνατότητα να χρησιμοποιεί στο φουλ κινήσεις, βλέμμα και εκφράσεις προσώπου.  Άλλοτε απαθής σε βαθμό που λες οτι μάλλον έχει σαλτάρει, άλλοτε με αμετανόητη πίστη στον σκοπό του που του δίνει μια πασιφανή δύναμη χαρακτήρα και άλλοτε με εμφανή τον πόνο εξαιτίας της δοκιμασίας στην οποία αυτό-υποβάλλεται (όταν τον βλέπεις έτσι είναι σαν να νιώθεις και εσύ τον πόνο στο πετσί σου), γίνεται εμφανές από την πρώτη στιγμή πως έχει έρθει για να μείνει.  Και χαιρόμαστε πολύ γι' αυτό.
Με εκπληκτική σκηνοθεσία, στιβαρή πλοκή και μια κεντρική ερμηνεία οσκαρικών προδιαγραφών από τον Fassbender, το "Hunger" δεν είναι μια ταινία για όλους, και την ίδια στιγμή είναι μια ταινία που πρέπει όλοι να δούμε.  Και να ξαναδούμε, και να ξαναδούμε...

Τι έμαθα από την ταινία: Οτι τελικά οι ανθρώπινες αντοχές ξεπερνούν κατά πολύ την ανθρώπινη υπόσταση, οτι ο Raymond ήταν άτυχος, και οτι θα βλέπω τους τοίχους των κελιών στους εφιαάλτες μου μέχρι να πεθάνω.




TRIVIA

• O Fassbender έπρεπε να υποβληθεί σε μια medically monitored crash diet προκειμένου να υποδυθεί τον Sands, και προκαλόντας πραγματική φρίκη σε όλο το υπόλοιπο επιτελείο συντελεστών.

(Πηγή IMDB)

Τα λέμε και πάλι αύριο