Jess + Moss: Summer memories...

Alloha!  Συνεχίζοντας την...παράδοση των τελευταίων εβδομάδων κατά την οποία ανεβάζω ταινιούλες από το φεστιβάλ, σήμερα θα δούμε μια μικρή κριτική για μια πολύ γλυκιά και περίεργα όμορφη ταινία, το "Jess + Moss".  Ιδιαίτερη σκηνοθετικά και χωρίς κάποια εμφανή και συγκεκριμένη πλοκή, αποτελεί πραγματικά βάλσαμο για τα μάτια του θεατή, καθώς παρουσιάζει την εφηβική πραγματικότητα σε όλο της το μεγαλείο, με έναν ειλικρινή και ρεαλιστικό τρόπο, που διανθίζεται από μια σχεδόν ονειρική διάσταση.  Here we go...

H Jess (Sarah Hagan) και ο Moss (Austin Vickers) είναι δυο ξαδέλφια που περνούν μαζί το καλοκαίρι τους.  Μακριά από υποχρεώσεις και σχολεία, οι δυο τους (18 ετών η Jess και 12 ο Moss) θα ζήσουν ξέγνοιαστες στιγμές, ενώ την ίδια στιγμή θα έρθουν αντιμέτωποι με την σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν αμφότεροι, όσον αφορά την οικογενειακή συμπαράσταση και προστασία που δέχονται.  Ένα καλοκαίρι αναμνήσεων, ερωτικών σκιρτημάτων και πικρών συνειδητοποιήσεων...
Οι φετινές Νύχτες Πρεμιέρας ήταν γεμάτες με μικρά, ανεξάρτητα διαμαντάκια.  Δεν είναι τυχαίο λοιπόν οτι πολλές από τις ταινίες που σας προτείνω αυτές τις μέρες, είναι τα σκηνοθετικά 'ξεπαρθενέματα' πολλών δημιουργών.  Στην προκειμένη περίπτωση συμβαίνει ακριβώς το ίδιο, με τον σκηνοθέτη Clay Jeter, ο οποίος ομολογουμένως έχει κατασκευάσει μια υπέροχα λυρική ταινία, που μοιάζει περισσότερο με αφηγηματικό ποίημα (όσο οξύμωρο κι αν φαίνεται αυτό), παρά με μεγάλου μήκους φιλμ.
Δρέποντας δάφνες από τα περισσότερα φεστιβάλ από τα οποία έχει περάσει, το "Jess + Moss" κατάφερε να αναδειχθεί σε ένα αξιοπρόσεκτο εργάκι, χάρη στην εξαιρετική του σκηνοθεσία και φωτογραφία που σε μαγνητίζουν από την πρώτη στιγμή.  Sundance και Berlinale είναι από τα πιο γνωστά στα οποία συμμετείχε η ταινία, προκαλώντας ιδιαίτερα θερμές αντιδράσεις, κυρίως από τους κριτικούς.  Στο Athens International Film Festival δεν ήμασταν πολλοί αυτοί που την παρακολούθησαν, όμως πιστεύω πως όσοι βρεθήκαμε εκεί τελικά απολαύσαμε μια πραγματικά υπέροχη ταινία, από αυτές που αξίζει να δει κανείς στη ζωή του.

Στην ουσία αυτή η ταινία είναι μια ωδή στην ξεχασμένη αθωότητα, αυτή που χαρακτηρίζει οχι μόνο τους ανθρώπους, αλλά και τον χώρο μέσα στον οποίο ζουν, μέσα στον οποίο έχουν μεγαλώσει.  Οι δυο πρωταγωνιστές της ταινίας δε θα μπορούσαν να παρουσιάσουν με πιο απόλυτο τρόπο αυτήν ακριβώς την εγκαταλελειμμένη τους φύση.  Είναι δυο παιδιά που το μόνο που έχουν είναι ο ένας τον άλλον.  Η Jess ζει με τον αδιάφορο πατέρα της, ενώ ο Moss με τους υπερηλικιωμένους παππούδες του με τους οποίους φυσικά δεν έχει το παραμικρό, κοινό στοιχείο.  Η-ας την πούμε ιστορία μας-εκτυλίσσεται στο δυτικό Kentucky, οπού οι ώρες περνούν με ποδηλατικές βόλτες, εξερευνήσεις στο καταπράσινο δάσος, πυροτεχνήματα και ανάματα φωτιών προς τέρψιν των νεαρών ηρώων.  Η αλήθεια είναι οτι θα μπορούσε να αποτελεί ένα ιδανικό καλοκαίρι σύμφωνα με τα παραπάνω, αλλά μάλλον δεν είναι και τόσο.  Μέσα από την διαρκή παρέα μεταξύ τους, έρχονται στο φως αλήθειες και γεγονότα που πληγώνουν ανεπανόρθωτα και η στιγμή της οριστικής τους ρήξης, ίσως να μην είναι και πολύ μακριά.  Εξάλλου πάνω απ'όλα είναι παιδιά και τα παιδιά μπορούν να πληγώσουν πραγματικά, ακόμα και αν δεν έχουν τέτοια πρόθεση.  Ακόμα και η 18χρονη Jess είναι μια παρατεταμένη πιτσιρίκα που μοιάζει να αρνείται να αποδεχτεί την ηλικία της και κυρίως όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν.  Βέβαια εμείς σαν θεατές, παρακολουθώντας τους εγκλωβισμένους σε μια επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα, είναι δύσκολο να τους 'κατηγορήσουμε' για κωλυσιεργία και τεμπελιά, καθώς εκ των πραγμάτων οι καλοκαιρινές διακοπές είναι η κατεξοχήν εποχή για παιδική ανεμελιά και διασκέδαση.  Με την διαφορά οτι σε αυτή την περίπτωση οι πρωταγωνιστές μοιάζουν να σέρνουν από πίσω τους το βάρος ενήλικων προβλημάτων.

Αναμφίβολα έχουμε δει πολλές ταινίες ανάλογου ύφους και περιεχομένου.  Το "Jess + Moss" διαφέρει από αυτές, ως προς την σκηνοθετική του απόδοση, αν και σε γενικές γραμμές κινείται στο ξαναπαιγμένο σενάριο της πρώιμης ενηλικίωσης.  Χαρακτηριστικό είναι οτι η αποζητούμενη ενηλικίωση επέρχεται κλιμακωτά, όσο περνάει η ώρα, μέχρι που φτάνει σε ένα λυτρωτικό κρεσέντο κοντά στο τέλος, οπού η αλλαγή ως προς τον τρόπο σκέψης, δράσης και αντίδρασης, είναι πλέον μονόδρομος και για τους δυο ήρωες μας.  Αν και τελικά μιλάμε για ένα ταξίδι στα στενά όρια όμως της αγροτική περιοχής στην οποία ζουν (γεγονός είναι οτι τα γυρίσματα έγιναν εξ' ολοκλήρου στην φάρμα του σκηνοθέτη), εντούτοις παρουσιάζεται με έναν τόσο μαγικό/μοναδικό τρόπο που σε ταξιδεύει μέσα από το κάθε πλάνο, δίνοντάς σου την αίσθηση οτι όλος ο κόσμος είναι μονάχα αυτό που βλέπουμε, μόνο δηλαδή η περιοχή που κατοικούν οι πρωταγωνιστές.  Από εκεί και πέρα τίποτα άλλο δεν μοιάζει να έχει σημασία, παρά μόνο ο χώρος, ο χρόνος και δυο μοναχικές παρουσίες...

Η δύσκολη και επίπονη ηλικιακή μετάβαση παρουσιάζεται μέσα πό εξαιρετικής ομορφιάς φωτογραφία η οποία χαρακτηρίζεται από μια retro αισθητική που της πάει πολύ.  Ταυτίζοντας κατά κάποιον τρόπο τις 'ωμές', απαίδευτες και αυθεντικές προσωπικότητες των ηρώων, με το φυσικό τοπίο της περιοχής, τα καλλιεργούμενα χωράφια και τον λαμπερό και καθάριο ουρανό της υπαίθρου, η φωτογραφία γίνεται κάτι παραπάνω από ένα απλό μέσο παρουσίασης: γίνεται κοινωνός μηνυμάτων, παραλληλίζοντας το εξωτερικό περιβάλλον τόσο με την Jess, όσο και με τον Moss, και δείχνοντας ξεκάθαρα πόσο άμεσα συνδεδεμένοι (και επηρεασμένοι) είναι με αυτό.

Η σκηνοθεσία είναι εξίσου συναρπαστική.  Η γρήγορη εναλλαγή των πλάνων (πολλά από τα οποία είναι ετερόκλητα μεταξύ τους), τα απότομα cut και η αφήγηση έκπληξη που προέρχεται από ένα κασετόφωνο, αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της ομορφιάς της ταινίας.  Όσον αφορά ειδικότερα την αφήγηση, ακούμε πότε τις κασέτες με την ομιλία της μητέρας της Jess (η οποία είναι απούσα από τη ζωή της, αν και την ακούμε να της δίνει την υπόσχεση οτι μια μέρα θα επιστρέψει για να την πάρει μαζί της), και πότε τις αφηγήσεις από τις κασέτες του Moss, o οποίος αρέσκεται να ακούει συνεδρίες σχετικά με την επαναφορά της μνήμης και την σημασία αυτής.  Ενδεχομένως αυτό να μην είναι καθόλου τυχαίο.  Οι αναμνήσεις και η κινητοποίηση της μνήμης είναι παράγοντες που παίζουν καίριο ρόλο στο πλαίσιο της ταινίας καθώς λειτουργούν καταλυτικά, προκειμένου εμείς σαν θεατές να γνωρίσουμε πτυχές από το παρελθόν των παιδιών και μαζί με εμάς να τις γνωρίσουν-ή μάλλον να τις ξαναθυμηθούν- και οι ίδιοι.

Τα ζωηρά χρώματα δίνουν στην ταινία μια φρέσκια νότα, όπως ακριβώς απαιτούν οι εμφανίσεις των δυο πρωταγωνιστών και καταλαμβάνουν όλη την χρωματική παλέτα (μωβ/πορτοκαλί ουρανός στο ηλιοβασίλεμα, έντονο πράσινο στα δέντρα, ακόμα και τα φωτεινά, γαλάζια μάτια της Jess), θυμίζοντας παράλληλα παλιές εικόνες, σαν τις φωτογραφίες της Polaroid.  Εξίσου αποδοτικές είναι και οι σκηνοθετικές τεχνικές με τα πολλά κοντινά, τα rewinds και τις γωνίες λήψεις που δίνουν μια ακόμα πιο ολοκληρωμένη παρουσία της ψυχικής κυρίως κατάστασης των ατόμων.

Τέλος, οι ερμηνείες όπως προείπα είναι όμορφες και φυσικές.  Οι δυο πρωταγωνιστές ταιριάζουν τέλεια μεταξύ τους και η χημεία τους είναι αδιαμφισβήτητη.  Καταφέρνουν να υποδυθούν τους ρόλους τους εξαιρετικά και να συνδυάσουν την παιδική/εφηβική τους διάσταση, με αυτή της κατ ανάγκη ενήλικης πλευράς τους.  Σίγουρα ένα εξαιρετικό ερμηνευτικό δίδυμο που αξίζει να δει κανείς, καθώς μέσα από τις συγκρούσεις, την αγάπη και την βαθύτερη μοναξιά που βιώνουν δίνουν τελικά 'ρέστα'.

Το "Jess + Moss" είναι ένα ανεξάρτητο ταινιάκι που πρέπει σίγουρα να δείτε, για την διαφορετικότητα και την ωμή ομορφιά του.  Οπτικά πανέμορφο.

Τι έμαθα από την ταινία:  Οτι τελικά τα πυροτεχνήματα μπορούν να έχουν πλάκα, οτι το ιδανικό στέκι για άραγμα είναι ένα εγκαταλειμμένο, ετοιμόρροπο σπίτι και οτι ακόμα και αν είσαι 18 είσαι τελικά παιδί.

No trivia

H TV ΣΗΜΕΡΑ....

STAR: 22:00, The Terminal, με τους Tom Hanks, Catherine Zeta-Jones.  Ένας άνδρας 'εγκλωβίζεται' στον χώρο του αεροδρομίου, έπειτα από το πραξικόπημα στη χώρα του, που είχε ως αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζεται ως υπήκοος κανενός κράτους και συνεπώς να μην ισχύει και το διαβατήριό του.  Ζήσε το αμερικάνικο όνειρο και στο αμερικάνικο αεροδρόμιο, μπορείς!  Πολύ καλή ταινία, σε σκηνοθεσία Steven Spielbergh.

Αύριο new arrival! Be here!