Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

En terrains connus (a.k.a Familiar Grounds): A smart little film from frozen Canada

Hello again! Φαίνεται οτι οι φετινές Νύχτες Πρεμιέρας αποτελούν μέχρι και τώρα ανεξάντλητη πηγή υλικού για εμένα.  Έχω κρατημένες στα τεφτέρια μου μερικές ακόμα ταινιούλες που είχα την τύχη να παρακολουθήσω στο φεστιβάλ και έτσι με μεγάλη χαρά συνεχίζω να τις ανεβάζω ακόμα και τώρα.  Μια από αυτές ήταν και η γαλλικής παραγωγής "En terrains Connus".  Η συγκεκριμένη ταινία μάλλον προκάλεσε χλιαρές αντιδράσεις στο κοινό-με εξαίρεση μερικά ίσως άτομα μέσα στην αίθουσα- και φάνηκε οτι δεν προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.  Παρόλα αυτά εγώ την κατατάσσω σε αυτά τα ταινιάκια που ενώ δεν τα έχεις ακούσει ποτέ στη ζωή σου, κάποια στιγμή τα βλέπεις εντελώς τυχαία, και διαπιστώνεις οτι αποτελούν πολύ καλές προσπάθειες ανεξάρτητου κινηματογράφου, ο οποίος βρίσκεται σε μια σχετική άνθιση τα τελευταία χρόνια.  Έτσι κι αλλιώς προορισμός αυτού του blog από την αρχή ήταν η πρόταση ταινιών που δεν είναι και τόσο γνωστές ή της 'πιάτσας'.  Επιστροφή στις ρίζες λοιπόν, με το "En terrains connus".


O Benoit (Francis La Hayne) είναι ένας άνδρας που μοιάζει να έχει μείνει κολλημένος σε μια μεταεφηβική ηλικία, με ανάλογες ανώριμες συμπεριφορές και μια προσωπικότητα που δε σε πείθει-σε πρώτη φάση-οτι μπορεί να αναλάβει σοβαρά τα ηνία της ζωής του.  Όσο για την δημιουργία της δικής του οικογένειας, ούτε λόγος μιας που εξακολουθεί να ζει παρέα με τον τροφαντό, και με προβλήματα υγείας, πατέρα του.  Στον αντίποδα της άγουρης αυτής προσωπικότητας του Benoit, βρίσκεται η αδελφή του Maryse (Fanny Malltte).  Ψυχρή, αγέλαστη και με ελάχιστα λόγια να βγαίνουν από το στόμα της-σε πρώτη φάση- αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα γυναίκας-ρομπότ, που θα μπορούσε κάλλιστα με λίγο παραπάνω σουλούπωμα, να αποτελεί ιδανική υποψήφια για μια από τις "Γυναίκες του Stepford".  Εγκλωβισμένη σε έναν γάμο με τον καλούλη άντρα της, που όμως φαίνεται να μην της προσφέρει πλέον τίποτα και με την απουσία των παιδιών διάχυτη, η καθημερινότητά της την βαραίνει σαν τεράστια πέτρα, και φυσικά όλα έχουν τον δικό τους αντίκτυπο πάνω της. Όταν μια μέρα ένας άνδρας επισκεφθεί τον Benoit, ο οποίος όπως υποστηρίζει έρχεται από το...μέλλον, προειδοποιώντας τον οτι η αδελφή του θα εμπλακεί σε ένα φοβερό ατύχημα, τότε αυτό θα αποτελέσει την αιτία ώστε τα δυο αδέλφια να έρθουν και πάλι σε επαφή και να ξεκινήσουν ένα ταξίδι που θα αλλάξει τον τρόπο που έβλεπαν μέχρι τότε την ζωή τους...
Ο σκηνοθέτης του "En Terrains Connus" Stephane Lafleur, ντεμπουταρίστηκε το 2007 με την ταινία "Continental, un film sans fusil" το οποίο κέρδισε και το βραβείο καλύτερου, 'First Feature Film' στο αναγνωρισμένο φεστιβάλ του Τορόντο.  Το φετινό του ταινιάκι έκανε και αυτό το πέρασμά του από διεθνή, κινηματογραφικά φεστιβάλ ανάμεσα στα οποία αυτό του Βερολίνου (κερδίζοντας το βραβείο καλύτερου ανεξάρτητου, feature film, γνωστό και ως Prize of the Ecumenical Jury), και φυσικά το δικό μας Athens International Film Festival.  Περιορισμένα ακόμη τα σκηνοθετικά δείγματα του Lafleur, που όμως διαθέτουν την γοητεία και την εναλλακτικότητα των ανεξάρτητων φιλμ.


Η ταινία περιορίζεται σκηνοθετικά σε κλειστούς χώρους σπιτιών και ολίγον από δρόμο, όταν τα δυο αδέλφια ξεκινούν το σύντομο, αλλά ουσιαστικό road trip τους.  Εάν φαντάζεστε έντονη δράση, δυναμικούς χαρακτήρες και αστραπιαίες εναλλαγές διαλόγων, τότε αυτή η ταινία μάλλον δεν είναι για εσάς.  Μιουταρισμένη ερμηνευτικά, όσο και χρωματικά, αυτό το καναδέζικο φιλμάκι αποτελεί έναν μικρό ύμνο στην δυνατότητα του ανθρώπου για αλλαγή και κατά πόσο είναι τελικά κανείς σε θέση να αλλάξει την προδιαγεγραμμένη του μοίρα.   Έχοντας υποψίες βαθύτερων φιλοσοφικών νοημάτων, αλλά χωρίς να το κάνει με τρόπο εντελώς ξεκάθαρο και βαρύ, αρκείται στο να παρουσιάσει την επερχόμενη αλλαγή των χαρακτήρων, μέσα από τις προβληματικές οικογενειακές/ανθρώπινες σχέσεις και το μερίδιο ευθύνης που φέρει ο καθένας μέσα σε αυτές.
Το περιβάλλον μέσα στο οποίο βρίσκονται οι ήρωές μας είναι αποπνικτικό και κατά κάποιον τρόπο δυσοίωνο.  Ο Benoit αδυνατεί να διατηρήσει μια φυσιολογική σχέση με το άλλο φύλο, όπως ακριβώς και η αδελφή του, μετά από αρκετά χρόνια γάμου.  Στην ουσία οι δυο κεντρικοί ήρωες προσπαθούν να αποδεσμευθούν από το παρόν τους και χαρακτηρίζονται από τάσεις φυγής.  Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητο η ταινία να χαρακτηρίζεται από ένα στοιχείο έκπληξης ή από κάποιο γεγονός που θα θέσει σε κίνηση την λήψη αποφάσεων και ενεργειών.  Αυτό ακριβώς το twist συναντάμε υπό την μορφή του μυστηριώδη άντρα από το μέλλον, ο οποίος αποτελεί την σταγόνα που ξεχειλίζει ένα ήδη γεμάτο ποτήρι.


Το ποτήρι αυτό είναι γεμάτο με τις επιθυμίες των ηρώων, τα θέλω, τα μπορώ τους και την έμφυτη ανθρώπινη ανάγκη του να αισθάνεσαι οτι κάτι κάνεις, κάτι προσφέρεις.  Ενισχυμένο σεναριακά από ένα ατύχημα στην εργασία της Maryse και μια σειρά από συμπτώσεις, η ιστορία σιγά σιγά περνάει σε ένα πιο κατανοητό επίπεδο σχετικά με το 'τι θέλει να πει ο ποιητής'.  Η αλήθεια είναι οτι στην προκειμένη περίπτωση ο Stephane Lalfeur χρησιμοποιεί πολύ απλά υλικά για να δώσει σάρκα και οστά στην ιδέα που έχει στο μυαλό του.  Σαφέστατα δεν κάνουμε λόγο για κάποιο αριστούργημα (αν και πολλές φορές τα αριστουργήματα έρχονται από εκεί που δεν τα περιμένεις, χωρίς την συμβολή τεράστιων budget και με τις πλέον απλές ιδέες), χωρίς αυτό να σημαίνει οτι το "En Terrains Connus" δεν είναι μια ταινία που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.  Εξάλλου αν κάτι χαρακτηρίζει τα περισσότερα ανεξάρτητα φιλμάκια είναι η σταθερότητα στον τρόπο και τα μέσα με τα οποία παρουσιάζουν τις ιστορίες τους.  Απλά, κατανοητά και αληθινά.
Έτσι κι εδώ οι ρεαλιστικές απεικονίσεις των χαρακτήρων αποτελούν την βάση της ταινίας.  Καθημερινοί άνθρωποι, με τα προσωπικά τους προβλήματα και έγνοιες, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι μιας καθημερινής λούπας και του χρόνου που κυλάει ανεμπόδιστα.  Ο Benoit, η Μaryse, ο πατέρας κ.λ.π αποτελούν προσωπικότητες που δεν διαφέρουν από εμένα, εσένα και γενικότερα εμάς, δίνοντας έτσι το πλεονέκτημα στον θεατή να 'μπει' στην θέση τους και να αναρωτηθεί πως θα αντιδρούσε σε παρόμοιες καταστάσεις.  Και επειδή ακριβώς η ζωή δεν είναι μόνο αγώνας, δράμα και φιλοσοφίες, το ξερό χιούμορ εδώ παίζει βασικό ρόλο.


Τόσο από πλευράς στησίματος των ηθοποιών, όσο και από πλευράς χιούμορ, έχεις την αίσθηση σε μερικές σκηνές οτι παρακολουθείς ταινία των Coen (ο Benoit σίγουρα θα υποδυόταν τους ρόλους του Buscemi).  Μαύρο χιούμορ, εμποτισμένο με ατάκες που βρίσκουν εκατό τις εκατό τον στόχο τους και προκαλούν-οποία έκπληξης;- αυθόρμητα το γέλιο, τραγελαφικές καταστάσεις και ήρωες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, συνθέτουν το πρώτο επίπεδο μιας ιστορίας που κάτι θέλει να πει, και αν την πιστέψεις από την αρχή και έχεις υπομονή μαζί της, τότε θα είσαι σε θέση (κάπου προς το τέλος) να καταλάβεις τι.
Η σκηνοθεσία είναι αρκετά ενδιαφέρουσα με ιδιαίτερη έμφαση στα πλάνα των απογυμνωμένων χρωματικά χώρων (το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας χαρακτηρίζεται από σκούρα, ξεπλυμένα χρώματα στους τόνους του λαδί, γκρι, καφέ κ.λ.π), ενώ μεγάλη σημασία δίνεται και στον χώρο του τραπεζιού στο οποίο λαμβάνουν χώρα οι αποκαλύψεις και οι συγκρούσεις της ταινίας (όταν καταφτάνει ο μελλοντικό άνδρας κάνει την προφητεία του καθισμένος στην κουζίνα του σπιτιού, η σύγκρουση του Benoit με την κοπέλα του του ίδιο, όπως και η επική σκηνή του οικογενειακού δείπνου η οποία έχει και το περισσότερο γέλιο ταυτόχρονα).  Ωραίο το επαναλαμβανόμενο συγκρουσιακό μοτίβο, αφού διευκολύνει τον σκηνοθέτη στην παρουσία όλων των ηθοποιών (μέσα σε ένα πλάνο έχουμε όλη την δράση με άλλοτε το κυκλικό τράβελινγκ να κάνει την δουλειά του, ή και η στατική κάμερα να κάνει την δική της, προκειμένου όλοι οι ήρωες να πουν τις ατάκες τους), αλλά και ο τρόπος με τον οποίο επέρχεται η λύτρωση στα εσωψυχικά προβλήματα του κεντρικού διδύμου.  Η αντίθεση εσωτερικού (προβλήματα, εγκλεισμός) και εξωτερικού (αλλαγή πορείας, ανάταση) χώρου είναι εμφανής και λειτουργική.
Το "En Terrains Connus" με φόντο τον παγωμένο χειμώνα του Καναδά, υποψία σασπενσικής ατμόσφαιρας και κάτι από φιλμάκι road trip, είναι μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια, με καλό υλικό προκειμένου να σε 'κρατήσει' και να σε ικανοποιήσει.  Αναζήτησέ την.  Αν μη τι άλλο σίγουρα θα διασκεδάσεις με τον ανεκδιήγητα ανώριμο Francis La Hayne και θα πικραθείς και λιγάκι με την όμορφη ερμηνεία της Fanny Mallette, η οποία ήταν έτοιμη να έρθει να μας τα πει και από κοντά στις Νύχτες, ας όψονται όμως τα γυρίσματα της νέας της ταινίας.  Δε πειράζει, την επόμενη φορά.


Τι έμαθα από την ταινία:  Οτι ένα περιστέρι δεν μπορεί να γίνει κοτόπουλο (πόσο μάλλον γαλοπούλα), οτι για να ζεστάνει ένα τζάκι πρέπει να του πετάξεις μερικά ξύλα...καλά κομμένα και οτι ο πρωταγωνιστής Francis La Hayne είναι ο δίδυμος Γάλλος αδελφός του Βρετανού ηθοποιού Noah Taylor.





H TV ΣΗΜΕΡΑ....

ΕΤ1: 22:00, The Boy in the Striped Pyjamas.  Ένας πιτσιρικάς Βρετανός και ένα εβραιόπουλο γνωρίζονται και γίνονται φίλοι την εποχή του 'Β Παγκοσμίου.  Η παιδική αθωότητα μέσα στην αγριότητα του πολέμου.  Όμορφη, αν και πολύ μελαγχολική ταινία, έχει ανέβει και παλαιότερα στο blogaki, οπότε διαβάστε την και...δείτε την :)



Αύριο εδώ με κάτι κλασσικό και πολύ πολύ καλό!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου