Καλημέρα καλημέρα σας. Χθες όπως καταλάβατε δεν ήμουν καθόλου καλά, οπότε αποφάσισα να σας αφήσω alone. Sorry γι' αυτό. Σήμερα όμως δε θα μπορούσα να λείπω από τα κινηματογραφικά τεκταινόμενα, μιας που κάνουν την έξοδό τους αρκετές και καλές ταινίες. Αρχικά έχουμε τον Eastwood και την ταινία του "J. Edgar", αυτοβιογραφία του J. Edgar Hoover με πρωταγωνιστή τον Leondardo di Caprio. Μετριοπαθείς οι κριτικές που έχει λάβει, αλλά φυσικά αυτό θα το διαπιστώσετε και από μόνοι σας από σήμερα. Επίσης να μη ξεχνάμε το Σπιλμπεργκικό "War Horse" που απ'οτι κατάλαβα δεν είναι κακό, δεν είναι καθόλου κακό, μιας που θυμίζει περασμένα μεγαλεία και θυμώντας τα να κλαις. Για όσους αρέσκονται στα sci-fi ταινιάκια, αλλά δε θέλουν να χάσουν και την ώρα τους, θα έλεγα να αποφύγουν το "The Darkest Hour" μιας που δεν έχει τίποτα περισσότερο να προσφέρει από αναμασημένη τροφή. Εάν εξαιρέσουμε δηλαδή τους κακούς εξωγήινους υπό τη μορφή...ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων! Τέλος, σε κάποιες αίθουσες θα κάνει την εμφάνισή του ο τελευταίος Κινέζος χορευτής του Μαο ("Mao's Last Dancer") ο οποίος είναι καλούλης. Σήμερα όμως θα μιλήσουμε για το έτερο καλό, ανεξάρτητο ταινιάκι της χρονιάς (παρέα με το "Take Shelter"), το "Martha Marcy May Marlene". Μη τη χάσετε αυτή τη ταινιούλα. Ξεκινάμε...
H Martha (Elizabeth Olsen) είναι μια νεαρή κοπέλα η οποία μόλις το έχει σκάσει από το κοινόβιο στο οποίο ζούσε τα τελευταία δυο χρόνια. Με ένα τηλεφώνημα στην αδελφή της Lucy (Sarah Paulson) επιχειρεί να δώσει ένα τέλος στη περιπέτειά της, καθώς ούτε λίγο ούτε πολύ, η Martha αποδέχεται τη χείρα βοηθείας της, η οποία την εντοπίζει και την παίρνει μαζί της πίσω στον πολιτισμό, και το τεράστιο σπίτι οπού ζει μαζί με τον άντρα της Ted (Hugh Dancy). Η Martha θα προσπαθήσει να ενταχθεί και πάλι στον σύγχρονο τρόπο ζωής, και να έρθει πιο κοντά με την οικογένειά της. Τα φαντάσματα όμως του κοινοβιακού της εφιάλτη, δε θα την αφήσουν να ησυχάσει, καθώς αργά αλλά σταθερά θα αρχίσει να βυθίζεται σε μια παραληρηματική πραγματικότητα. Χαμένη στο δικό της εγκεφαλικό λαβύρινθο, οι σκληρές αναμνήσεις της νομαδικής ζωής θα έρθουν να τη στοιχειώσουν, κάνοντας τη καθημερινότητα επικίνδυνη και το 'τώρα' επώδυνο. Η αποκόλληση από το παρελθόν θα είναι πολύ δυσκολότερη απ'οτι φαντάστηκε και η πολυπόθητη βοήθεια δε φαίνεται να έρχεται από πουθενά...
Τα τελευταία χρόνια οι πρωτοεμφανιζόμενοι σκηνοθέτες φαίνεται πως έχουν βρει τη συνταγή της επιτυχίας. Δεν εξηγείται διαφορετικά η εύστοχη καλλιτεχνική διάσταση των ταινιών τους, καθώς και η απήχησή τους, ιδιαίτερα στο indie κοινό. Αναμφισβήτητα τα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ από τα οποία φιλτράρονται αρχικά αυτές οι ταινίες, παίζουν το δικό τους ρόλο, προκειμένου να δημιουργηθεί το απαραίτητο hype και η προσμονή μιας ακόμη 'ταινίας της χρονιάς'. Το καλό της υπόθεσης βέβαια είναι οτι αυτή η υπερ-προβολή συγκεκριμένων φιλμ από φεστιβάλ όπως αυτό του Sundance και του Toronto, περιλαμβάνει συνήθως πραγματικά καλές ταινίες, που έχουν κάτι να σου πουν. Είτε σκηνοθετικά, είτε ερμηνευτικά, είτε σεναριακά (ή σε μεγάλα κέφια, με όλα αυτά μαζί) ο ανεξάρτητος κινηματογράφος κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, σφραγισμένος τις περισσότερες φορές από την εμφάνιση ενός νέου σκηνοθέτη. Το "M.M.M.M" αποτελεί χαρακτηριστικότατη περίπτωση αυτής της ευτυχούς σύμπνοιας.
Ο Sean Durkin υπογράφει τη σκηνοθεσία και το σενάριο, αυτού του ψυχογραφήματος της μετα-αιρετικής πρωταγωνίστριας, χτίζοντας το δράμα του σταδιακά με πυγμή και φόντο το σκληρό, παγωμένο τοπίο των Catskill Mountains της Νέας Υόρκης, καθώς και τη χλωροφυλική πρασινάδα της κοιλάδας Hudson, στο Wisconsin.
Φεύγοντας από το Sundance με το Βραβείο Σκηνοθεσίας (για δράμα) στις αποσκευές του, ο Durkin έστρεψε τα βλέμματα όλων στη ταινία του και απέδειξε οτι δε χρειάζονται φανφάρες και υπερβολές προκειμένου να στήσεις ένα καλοδουλεμένο σενάριο χαρακτήρων. Όταν δε το σενάριό σου συνοδεύεται και από μια τόσο αριστοτεχνική, ουσιώδη σκηνοθεσία, ε τότε δεν είναι διόλου περίεργο πως το "Martha Marcy May Marlene" αποτέλεσε ένα ακόμη από εκείνα τα ταινιάκια, που με το που τα δεις, περνούν αυτομάτως στο σύστημά σου ως μικρούλικα, ανεξάρτητα διαμαντάκια που κρύβονται πίσω από τα μεγαθηριακά ονόματα του Χόλιγουντ. Όπως το "Another Earth", το "Love" και το-χαμένο από κάθε βράβευση μέχρι τώρα- "Take Shelter". Ανακαλύψτε τα βρε!
Όπως και πέρσι όταν το "Winter's Bone" είχε κάνει το μεγάλο μπαμ και κατάφερε να φτάσει μέχρι και τα Oscar με τις τέσσερις υποψηφιότητές του, έτσι και και φέτος η πορεία του "M.M.M.M" είναι ανάλογη και θα λέγαμε οτι παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με την ανεξάρτητη αποκάλυψη του 2011 (για εμάς στην Ελλάδα 2011, μιας που είχε αρχίσει να προβάλεται από σε διάφορα φεστιβάλ ήδη από το 2010).
H Debra Granik, σκηνοθέτης του "Winter's Bone" θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθέτης, αν και μετρούσε στο ενεργητικό της μια ακόμα τουλάχιστον μεγάλου μήκους ταινία, το "Down to the Bone" (2004). Όπως κι αυτή, έτσι και ο Durkin έκανε ένα ντεμπούτο φέτος που προκάλεσε αίσθηση. Επίσης και οι δυο σκηνοθέτες μας γνώρισαν δυο εξίσου πρωτοεμφανιζόμενες, νεαρές ηθοποιούς. Από τη μια πλευρά είχαμε πέρσι την Jennifer Lawrence η οποία τσίμπησε και την πρώτη της υποψηφιότητα για Oscaraki, ενώ φέτος έχουμε τη μικρότερη αδελφή των ανεκδιήγητα κακόγουστων και ανορεκτικών, αδελφών Olsen η οποία μοιάζει σαν όαση μπροστά τους. Όμορφη και με ώριμο ταλέντο, η Elizabeth Olsen καθηλώνει με την παρθενική της εμφάνιση, σε μια ερμηνεία που συγκλονίζει.
Οι δυο ταινίες μετρούν και άλλες ομοιότητες μεταξύ τους, όπως την χαρακτηριστικότερη που είναι η εμφάνιση του 'πληθρωικού' John Hawkes σε παρόμοιους ρόλους. Στο μεν "Winter's Bone" υποδυόταν τον Teardrop, έναν λιγομίλητο, άξεστο αν και κατά βάθος ρεαλιστή τύπο ο οποίος είχε φάει τη ζωή με το κουτάλι εκεί στο Ozrak Mountain (από βουνό σε βουνό ο John), παίρνοντας και αυτός την υποψηφιότητα του για το χρυσό αγαλματάκι. Στο δε "M.M.M.M" υποδύεται και πάλι έναν σκληροτράχηλο τύπο, αυτή τη φορά όμως στο ρόλο του Patrick, του αρχηγού/ψευδό-Μεσσία της επικίνδυνης αυτής αίρεσης.
Σκηνοθετικά και πάλι οι δυο ταινίες παρουσιάζουν έντονες ομοιότητες, καθώς λαμβάνουν χώρα σε βουνά, λαγκάδια και εξοχικά δάση, μακριά από τη πολύβουη πόλη και τον ασφαλτοστρωμένο πολιτισμό. Αλλά μέχρι εκεί.
Η θεματολογική προσέγγιση του Durkin διαφέρει εντελώς από το οικογενειακό δράμα που αντιμετώπιζε η Lawrence. Εδώ εμένει περισσότερο (ή μάλλον ολοκληρωτικά) στο δράμα της νεαρής πρωταγωνίστριας και την πάλη με το παρελθόν της.
Αν και στην ταινία του υπάρχει ένας εν δυνάμει κοινωνικός σχολιασμός για την σύγχρονη, τρέχουσα κατάσταση, εντούτοις και πάλι ο Durkin προτιμάει απλά να εντάξει την Martha σε αυτή τη σημερινή εποχή, και να επικεντρωθεί από εκεί και πέρα στην απογυμνωτική, ψυχολογική κατάρρευση της ηρωίδας.
Η παγκόσμια, οικονομική κρίση όπως την βιώνουμε όλοι, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, έχει τον αντίκτυπό της και στην ταινία, αν και εδώ λειτουργεί περισσότερο δικαιολογητικά, παρά ουσιαστικά. Μια εκ των γυναικών της αίρεσης αυτής, κάνει ένα σχόλιο στο οποίο εμπεριέχεται όλη αυτή η κοσμοθεωρία: "Επιχειρήσεις θα κλείσουν, άνθρωποι θα μείνουν χωρίς δουλειά. Πρέπει να είμαστε αυτάρκεις", μοιάζει να λέει, δικαιολογώντας τις ακραίες συμπεριφορές των ομαδικών οργίων, της κοινοβιακής ζωής και της αίσθησης ως 'άλλων παιδιών των λουλουδιών' που αποποιούνται τα κοσμικά και ζουν με τους δικούς τους κανόνες. Κανόνες που τους προετοιμάζουν για το τέλος του πολιτισμένου κόσμου που πλησιάζει. Μπούρδες. Όλα αυτά μόνο και μόνο προκειμένου να αποδώσει η πλύση εγκεφάλου και να πειστούν οι νεοφερμένες γυναίκες (οι οποίες προορίζονται αρχικά ως απλά σπερματοδοχεία, προκειμένου να αυξάνονται και να πληθύνονται τα μέλη του κοινοβίου) οτι η εναλλακτική μορφή ζωής θα αποτελέσει και τη σωτηρία τους. Σε έναν κόσμο τσαρλατάνων και ψευδοπροφητών, οπού οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να πιστέψουν και να ελπίσουν σε κάτι, αυτοί οι τύποι ξέρουν τι κάνουν. Και πως να το κάνουν.
Η σκηνοθεσία του Durkin είναι εξαιρετική. Καταφέρνει και εγκλωβίζει στη κάμερά του όλη τη παγωμάρα και την αυξανόμενη ανησυχία της πρωταγωνίστριας. Την τοποθετεί διαρκώς στην άκρη του πλάνου του (ελάχιστες είναι οι φορές που τη βλέπουμε κεντραρισμένη σε αυτό), ενώνει το σκοτεινό της παρελθόν με το ζοφερό παρόν με smouthαριστά περάσματα της κάμερας και ανεπαίσθητα cuts, και χρωματίζει το κόσμο της με αποχρώσεις του μπλε, του πράσινου και του γκρι, απορροφώντας όμως από αυτά κάθε αίσθηση ζωντάνιας και φωτός.
Μέσα σε αυτόν τον μουντό κόσμο, η Olsen δίνει ερμηνευτικό ρεσιτάλ. Είναι τόσο ευχάριστο να βλέπεις πόσο αρμονικά μπορεί να συνδυαστεί η σκηνοθεσία με την ερμηνεία και να δώσουν ένα τόσο όμορφο, και ταυτόχρονα τόσο δραματικό αποτέλεσμα.
Η πορεία της προς τη τρέλα χτίζεται τμηματικά, μέσα από ένα διαρκές μπρος-πίσω και την διαρκή εναλλαγή παρελθόντος/παρόντος. Η Olsen είναι εύθραυστη, απρόσιτη και σκληρή, ενώ την ίδια στιγμή είναι φοβισμένη, αδύναμη να επανενταχθεί και υπο μια διαρκή αίσθηση οτι την παρακολουθούν. Αν και αυτή αποτελεί τη πρώτη της ταινία, αυτό δε φαίνεται πουθενά, καθώς μοιάζει σαν μια πεπειραμένη ηθοποιός, που δίνει μια ακόμη καλή εμφάνιση. Η ερμηνεία της είναι στοιχειωτική, παραληρηματική και απαράμιλλης δυναμικής.
Στο πλευρό της ο Hawkes είναι και πάλι καλός, με περιορισμένη αλλά αρκετά στιβαρή ερμηνεία. H Paulson στον ρόλο της μεγάλης αδελφής είναι ανέλπιστα καλή, ενώ ο Dancy περιορίζεται κάπως στο ρόλο του αρραβωνιάρη, καθώς ο ρόλος του σεναριακά δε του επιτρέπει μεγαλύτερη κινητικότητα.
Το "Martha Marcy May Marlene" είναι μια ταινία που πρέπει να δει κάθε σινεφίλ που σέβεται τον εαυτό του. Τσεκάρετέ τη.
Τι έμαθα από τη ταινία: Οτι τα μεγάλα σπίτια μπορεί να είναι και σε ενοίκιο, οτι όταν το Stockholm Syndrome ζει και βασιλεύει και οτι η κοινοβιακή ζωή, δεν είναι όπως τη φαντάστηκα.
No trivia
Αύριο έχουμε ψηφοφορία με favorite indie ταινιούλες! Σας περιμένω : )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου