Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

Les quatre cents coups (a.k.a The 400 Blows): The story of a misunderstood child...

Hello guyz!  Οκ σήμερα έχουμε μια καθαρά κοινωνικοδραματική ταινία από τα παλιά.  Οπότε μάλλον όσοι θέλετε καμιά περιπετειούλα, κωμωδία ή τίποτα τέτοιο, ίσως βαρεθείτε λιγάκι, αν και πρόκειται για μια πολύ καλή ταινία.  Ωραίο ήταν και το μέρος που την είδα, σε ένα θερινό κινηματογράφο στα Πετράλωνα, στον "ΖΕΦΥΡΟ".  Από σήμερα παίζεται η ταινία "M" (1931) του Fritz Lang για όσους ενδιαφέρονται. Η πρώτη ομιλούσα ταινία του, εκπληκτική και τρομερή (έχει ανέβει παλαιότερα στο blog, οπότε μπορείτε να την τσεκάρετε και να τρέξετε να την δείτε).  Στα δικά μας τώρα, πρόκειται για ένα έργο που μπορεί μεν να είναι δραματικό, έχει όμως και μια ανάλαφρη πλευρά για την οποία ευθύνονται οι πρωταγωνιστές του: τα παιδιά.  Εάν έχετε την ευκαιρία επιλέξτε να την δείτε και σίγουρα θα σας προκαλέσει τα ίδια γλυκόπικρα συναισθήματα που προκάλεσε και σε εμένα....


O Antoine είναι ένας πιτσιρικάς που ζει μαζί με τους γονείς του στο Παρίσι του '50.  Οι σχολικές πλάκες, οι κοπάνες, η αλητεία στους παρισινούς δρόμους και οι παντώς είδους παιδικές σκανταλιές αποτελούν την καθημερινότητα του φτωχού Antoine.  Ο μικρός μέσα από τη δύσκολη σχέση με τους αδιάφορους γονείς του, τον αυστηρό δάσκαλο και το γενικότερο κοινωνικό περιβάλλον που μοιάζει να μην ενδιαφέρεται καθόλου για τα άτομα της ηλικίας του, θα έρθει αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα ενός ζοφερού συστήματος που στερεί ευκαιρίες και διαιωνίζει την άποψη οτι τα παιδιά λένε πάντα ψέματα, ακόμα και όταν λένε την αλήθεια...
Γεννημένος στο Παρίσι τον Φεβρουάριο του  1932, ο Francois Truffaut έμελε να αποτελέσει έναν από τους σημαντικότερους κινηματογραφιστές του 20ου αιώνα.  Ο ίδιος αποτέλεσε τον εμπνευστή ενός νέου κινηματογραφικού ρεύματος/κινήματος το οποίο ονομάστηκε "French New Wave" και επηρέασε έμμεσα και άλλους μεγάλους σκηνοθέτες όπως τον Jean-Luc Godard και τον Claude Shabrol.  Οι ταινίες αυτού του είδους cinema ακολουθούσαν μια τελείως διαφορετική σκηνοθετική προοπτική από αυτή που μέχρι τότε ακολουθούνταν από τους υπόλοιπους.  Μεγάλης διάρκειας σκηνές, με λήψεις τράβελινγκ (η κάμερα κινείται πάνω σε ειδικές ράγες οι οποίες δίνουν την δυνατότητα στον σκηνοθέτη να μετακινεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο την κάμερά του, με μεγαλύτερη ευκολία και ρευστότητα), αυτοσχεδιασμένοι διάλογοι, γρήγορες εναλλαγές των σκηνικών, απότομα cuts, γωνίες λήψεις που ξεπερνούσαν το μέχρι τότε κλασσικό όριο των 180 μοιρών, καθώς και θέματα που πραγματεύονταν υπαρξιακές ιστορίες, αλλά και το άτομο ως μοναδική, ξεχωριστή προσωπικότητα υπήρξαν μόνο μερικές από τις μεγάλες αλλαγές που έφερε στην βιομηχανία του θεάματος αυτό το νέο ρεύμα.  Πιθανότατα όλα αυτά να μας φαίνονται σήμερα ξεπερασμένα και να τα αντιμετωπίζουμε ως απλές τεχνικές που βλέπουμε από την πιο ταπεινή, ερασιτεχνική προσπάθεια, μέχρι και το μεγαλύτερο χολιγουντιανό blockbuster, αλλά για εκείνη την εποχή αποτέλεσαν ρηξικέλευθες πατέντες, που άφηναν άφωνο το φιλοθεάμον κοινό.  Και για να το θέσουμε και αλλιώς, προφανώς και κάποιος πρέπει να κάνει την αρχή για να μπορούμε εμείς σήμερα να λέμε οτι παρακολουθούμε μια κλασσικά σκηνοθετημένη ταινία.  Και όλα αυτά για τα τέλη της δεκαετίας του '50-αρχές '60, δημιούργησαν μια πραγματικά breaktrough κατάσταση.  Ας μην ξεχνάμε οτι μερικά χρόνια πριν, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Orson Welles είχε προκαλέσει τους απανταχού σκηνοθέτες, με την εξαιρετική (όσο και καινούρια) σκηνοθεσία του "Citizen Kane" και την χρησιμοποίηση μιας νέας τεχνικής, του 'βάθους πεδίου' το οποίο επηρέασε από τότε κάθε μεταγενέστερη ταινία.


Το "Τhe 400 Blows" αποτέλεσε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Truffaut, αν και ο αγγλικός της τίτλος είναι μάλλον παραπλανητικός, καθώς παραπέμπει στο ξύλο που ενδεχομένως έτρωγε ο μικρός από τους γονείς του (η ειρωνεία είναι οτι δε τρώει ούτε μια ξυλιά από αυτούς).  Ο original, γαλλικός τίτλος δίνει ξεκάθαρα την ουσία της ταινίας, καθώς μεταφράζεται αυτολεξεί ως " to do the 400 dirty tricks", αναφερόμενος προφανώς στην παιδική-εφηβική ζωή του νεαρού πρωταγωνιστή και τις μπόλικες σκανταλιές στις οποίες επιδίδονταν με τον σχολικό του φίλο Rene.  Εάν η ζωή του σκηνοθέτη μπορούσε να χαρακτηριστεί με κάποια ταινία, τότε καμία άλλη δε θα ήταν πιο ταιριαστή από αυτήν.  Ο Trauffaut έζησε και αυτός τα παιδικά του χρόνια με δυο γονείς ανάμεσα στους οποίους η αγάπη είχε από καιρό τελειώσει, ενώ και ο ίδιος ως πιτσιρικάς είχε κάνει διάφορα μικροεγληματάκια όπως για παράδειγμα κλοπές και διάφορα άλλα, ζώντας ουσιαστικά μια αλήτικη ζωή στους δρόμους του Παρισιού, όπως ακριβώς και ο ήρωάς μας.  Καθαρά αυτοβιογραφική ταινία λοιπόν, την οποία ο σκηνοθέτης δεν επιδιώκει λεπτό να την καταστήσει υπερβολικά συγκινητική, όμορφη ή και σκληρή, αλλά μάλλον επιλέγει να πει τα πράγματα με το όνομά τους, αποδίδοντας με τρόπο ρεαλιστικό και μινιμαλιστικό τα όσα συνέβαιναν στην ζωή ενός αγοριού, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τα έβλεπε όλα αυτά ο πρωταγωνιστής/σκηνοθέτης.


Η επίδραση του ιταλικού Νεορεαλισμού (ταινίες με κοινωνικά ως επί το πλείστον θέματα και ήρωες φτωχούς βιοπαλαιστές) ήταν εμφανής στο γαλλικό "Νέο Κύμα" (a.k.a Nouvelle Vague), όπως επίσης και οι επιρροές από το κλασσικό, αμερικάνικο cinema.  Εδώ ο ιταλικός Νεορεαλισμός είναι κάτι παραπάνω από απτός.  Η δράση των παιδιών μέσα σε ένα δύσκολο κοινωνικά πλαίσιο, η ανάγκη μιας ανέμελης και ξένοιαστης ζωής που οδηγεί των ήρωα σε μια σειρά από παρεξηγήσεις, η 'κακούργα η κοινωνία' και η σκηνοθεσία της ταινίας, δεν αφήνουν περιθώρια για αμφισβητήσεις.  Τα πολλά εξωτερικά πλάνα στους δρόμους της πόλης (χαρακτηριστικό επίσης του ρεύματος), η ρεαλιστική απόδοση της καθημερινότητας χωρίς υπερβολές, οι κοινωνικές διαστρωματώσεις και η ατμόσφαιρα μιας δύσκολης εποχής, αποτελούσαν επιλογές και του ιταλικού κινηματογράφου.  Εδώ μέσα από την χρήση των νέων τεχνικών και την αυτοβιογραφική πνοή του σκηνοθέτη, η ταινία ανάγεται σε ένα καινούριο καλλιτεχνικό δημιούργημα το οποίο αποτέλεσε και την έναρξη μιας ολόκληρης σειράς ταινιών που ακολούθησαν (αν και πολλοί υποστηρίζουν οτι η δυναμική και η επιρροές της Nouvelle Vague είναι πιο εμφανείς στις ταινίες του Godard).


Αν και τελικά μιλάμε για μια καθαρά δραματική ταινία, αυτό το 'καθαρά' τίθεται υπό συζήτηση, καθώς τα πράγματα είναι πότε έτσι και πότε αλλιώς.  Ακολουθούμε τον Antoine στο εφηβικό του ταξίδι και την μετάβαση στην χωρίς γέλια και ξενοιασία, ενήλικη ζωή των μεγάλων.  Ο Truffaut φαίνεται να κάνει εμανή την παραδοχή πως όταν μεγαλώνει κανείς έχει την τάση να ξεχνά οτι ήταν και αυτός κάποτε παιδί.
Ο Jean-Pierre Leaud είναι εξαιρετικός στον ρόλο του Antoine.  Ανεπιτήδευτη ερμηνεία, γεμάτη συναίσθημα και με ένα μόνιμα μελαγχολικό βλέμμα που λέει αλήθεια, κατάφερε να συνεργαστεί ακόμα 4 φορές με τον Truffaut σε μια περίοδο 20 ετών, και να αποτελέσει από εκείνη την εποχή παιδί-θαύμα, το οποίο φυσικά ήταν προικισμένο με μια έμφυτη, ερμηνευτική δεινότητα.  Μόνος και χωρίς κανέναν να νοιάζεται (από την δική του οικογένεια τουλάχιστον), ο Antoine αναζητά την αγάπη, την αναγνώριση και την θάλασσα, που ποτέ δεν έχει δει...  
Όμορφη ταινία και αρκετά νοσταλγική την οποία σίγουρα θα εκτιμήσουν οι fan του είδους.  Εγώ πάντως την απόλαυσα πραγματικά, και συνιστώ και την προσοχή σας στο σχεδόν λυρικό της τέλος.

http://www.youtube.com/watch?v=i89oN8v7RdY


TRIVIA
  • Όλοι οι νεαροί ηθοποιοί που δεν κατάφεραν να πάρουν τον ρόλο του Antoine, αποτέλεσαν τους μαθητές της τάξης του.
  • Ο Truffaut ήταν τόσο ικανοποιημένος με τον Leaud ώστε χρησιμοποίησε το screen test που του έκανε (στα πλαίσια μιας off κάμερας συζήτησης που είχαν οι δυο τους) και στην ταινία, και βάζοντας στην θέση οπού θα έπρεπε να βρίσκεται η δική του φωνή, την φωνή μιας γυναίκας ψυχολόγου.
  • Ο Truffaut κάνει και μια cameo εμφάνιση στο πλευρό του πιτσιρικά, στην σκηνή οπού ο μικρός βρίσκεται μέσα σε ένα παιχνίδι που γυρίζει γύρω γύρω στο luna park.
(Πηγή IMDB)



H TV ΣΗΜΕΡΑ....


STAR: 22:00 Στέλλα, με τους Μελίνα Μερκούρη, Γιώργο Φούντα.  Τώρα εγώ δεν είμαι και υπερ που αποφάσισαν όλοι ξαφνικά να βάλουν τις ταινίες του Κακογιάννη επειδή πέθανε, αλλά τέλος πάντων.  H Μερκούρη στον ρόλο μιας ανεξάρτητης, λαϊκής τραγουδίστριας η οποία οδηγείται σε έναν παθιασμένο έρωτα με τον Φούντα, μόνο για να τον εγκαταλείψει λίγο αργότερα στην προοπτική ενός γάμου....Απέσπασε την Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.


Αύριο σας περιμένω με νέο poll και favorite movie poster from the 50's.  Θα είναι μια σειρά ψηφοφοριών που θα γίνουν με αγαπημένα poster από κάθε δεκαετία, ξεκινώντας από αυτήν του '50.  Ελπίζω να σας αρέσει και να απολαύσετε τις άπειρες, sci-fi cultίλες εκείνης της εποχής : )
Bye bye!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου