Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

Submarine: A fun and sweet movie about coming of age

Hey hey!  Τι κάνουμε;  Ελπίζω καλά.  Μμμ σήμερα θα συνεχίσουμε με μια ακόμη ταινία από το πρόσφατο φεστιβάλ Αθηνών, μιας που στο σύνολο του οι ταινίες που προβλήθηκαν ήταν μια και μια.  Σίγουρα από τις αγαπημένες μου ήταν και το "Submarine", μια όμορφη ιστορία ενηλικίωσης (όπως λέω και στον τίτλο) η οποία διαθέτει όλα τα στοιχεία για να γίνει αδιαμφισβήτητα μια από τις καλύτερες ταινιούλες που θα δείτε τελευταία, αρκεί να το αποφασίσετε.  Submarine λοιπόν...


O Oliver (Craig Roberts) είναι ένας πιτσιρικάς που αντιμετωπίζει όλα τα τυπικά προβλήματα ενός εφήβου: προσπαθεί απεγνωσμένα να αποκτήσει την φήμη του cool, δημοφιλή τύπου του σχολείου, πασχίζει να είναι το καλύτερο boyfriend όταν η όμορφη και προχωρημένη Jordana (Yasmin Paige) τον επιλέξει για γκόμενο, έχει πολλές απορίες σχετικά με το sex και πρέπει να βοηθήσει στην εξομάλυνση της προβληματικής σχέσης των γονιών του, της κάπως απόμακρης μητέρας του Jill (Sally Hawkins) και του ολίγον παθητικού πατέρα του Lloyd (Noah Taylor).  Η κατάσταση μάλιστα θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη όταν δίπλα από το σπίτι τους μετακομίσει ο πρώην σύντροφος και μεγάλος έρωτας της μητέρας του, Graham (Paddy Considine) ένας ιδιόρρυθμος τύπος που έχει αυτοβαπτιστεί μυστικιστής και διδάσκει τις ευεργετικές ιδιότητες του εσωτερικού μας φωτός και το πόσο καλό είναι να ανοίγει κανείς το...τρίτο μάτι του.  O Oliver θα ακολουθήσει μερικές περίεργες μεθόδους προκειμένου να κρατήσει την οικογένειά του ενωμένη, αλλά και την σχέση του με την Jordana ανέπαφη, αποδεικνύοντας πόσο δύσκολο είναι κάποιες φορές να είσαι έφηβος, αλλά και πόσο όμορφο ταυτόχρονα...
Ο σκηνοθέτης με τα φουντωτά μαλλιά Richard Ayoade, δημιουργεί μια γλυκιά ταινία εμπειριών και  αναπόφευκτης ωρίμανσης σε αυτό το σκηνοθετικό ντεμπούτο, βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα του Joe Dunthorne, ενός 26χρονου που έγραψε αυτή την ιστορία για το μάθημα της δημιουργικής γραφής, κάπου στην Ανατολική Αγγλία!  Όπως λέει ο ίδιος o Dunthorne, πολλά από τα βιώματα του νεαρού Oliver, προέρχονται από προσωπικές του εμπειρίες και καταστάσεις τις οποίες έχει ζήσει μέσα (και μαζί) στην οικογένειά του.  Ο Ayoade παίρνει αυτό το γραμμένο υλικό νεανικών ανησυχιών και το μεταφέρει στο κινηματογραφικό πανί, με μια witty και συγκινητική σε πολλές στιγμές, σκηνοθεσία, καθιστώντας το "Submarine", οχι μόνο μια από της καλύτερες ταινίες της χρονιάς, αλλά και ενδεχομένως μια από τις καλύτερες σκηνοθετικές πρωτο-εμφανίσεις των τελευταίων ετών.


Η ταινία τοποθετείται γύρω στα μέσα της δεκαετίας του '80, όταν τα κινητά τηλέφωνα ήταν ακόμα  ιδέα του μέλλοντος και οι υπολογιστές ήταν μάλλον αξιοπερίεργοι ακόμα, παρά χρήσιμοι.  Για τον λόγο αυτό τόσο η απουσία κινητών, όσο και ηλεκτρονικών υπολογιστών, καθιστούν τον χρονικό προσδιορισμό του φιλμ λιγάκι πιο εύκολο.  Αν και η γενικότερη αισθητική που αποπνέει είναι κάπως παλιακή (γεγονός που υπερτονίζεται από την ένταση των χρωμάτων), παρόλα αυτά η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα πιο σύγχρονο περιβάλλον, απ'ότι αφήνει ο σκηνοθέτης να εννοηθεί.  Βέβαια αυτό δεν έχει και πολύ σημασία όσον αφορά την αποδοχή της ταινίας, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα θερμή, εξαιτίας των πολύ αληθινών ερμηνειών (το εφηβικό δίδυμο της φωτογραφίας είναι πραγματικά εξαιρετικό) και φυσικά της άψογης σκηνοθετικά απόδοσης ενός story που μπορεί να έχει υποθεί ξανά και ξανά, όμως εδώ κρατάει εύκολα την πρωτότυπη βάση πάνω στην οποία είναι κατασκευασμένο.
Ο δημοσιογράφος της Βρετανικής εφημερίδας "The Observer", Tim Adams έκανε έναν παραλληλισμό ανάμεσα στο αμερικανοβρετανικό "Submarine" και το σπουδαίο λογοτεχνικό έργο "The Catcher of the Rye", του μεγάλου συγγραφέα J.D Salinger, που αν και σε μια πρόχειρη ανάλυση μπορεί να φαίνεται υπερβολικός, εντούτοις υπάρχουν κάποια κοινά σημεία όπως τονίζει και ο ίδιος.  Στην ταινία μας, ο 15χρονος Oliver είναι ένας επαναστάτης με τους δικούς του όρους.  Αγωνίζεται να κρατήσει την οικογένειά του ενωμένη όπως όπως και παράλληλα κάνει οτι περνάει από το χέρι του προκειμένου η σπιρτόζα Jordana να παραμείνει κοντά του.  Ακόμα και όταν οδηγούνται σε συγκρούσεις, ο ίδιος φροντίζει να επεξεργάζεται τις καταστάσεις και να πράττει αναλόγως.  Οι δράσεις και οι αντιδράσεις του δείχνουν ένα άτομο που περνάει σταδιακά από την εφηβική, στην ενήλικη ζωή, ιδιαίτερα όσον αφορά τον τρόπο σκέψης.  Διατηρώντας παράλληλα τις ηλικιακές του απορίες (πότε θα κάνω sex;, είμαι αρκετά cool;, πως να συμπεριφερθώ τελικά απέναντι στην Jordana;, τι να της πω;, θα χωρίσει η μαμά και ο μπαμπάς;) αποδίδεται με τρυφερότητα και 'ζωντανή' δυναμική, ένας ρόλος που εύκολα θα μπορούσε να καταλήξει σε μικρομέγαλες συμπεριφορές οι οποίες θα ξένιζαν.


Στο έργο του Salinger ο νεαρός πρωταγωνιστής Holden Caulfield είναι αντιδραστικός και περνάει τα πάντα δια πυρός και σιδήρου.  Απορρίπτει τους μαθητές του καθώς πρέπει σχολείου του, κατηγορώντας τους για υποκρισία και επιθυμεί να γνωρίσει τον κόσμο με τον δικό του τρόπο, καταλήγοντας να έρθει σε επαφή με μια πραγματικότητα αρκετά διαφορετική από αυτή που περίμενε.  Μέσα από τις 'περιπέτειές' του, θετικές ή αρνητικές, η επαφή με τον ενήλικο κόσμο είναι αναπόφευκτη.  Ένας έφηβος σε μια κοινωνία μεγάλων.  Αν και οι διαφορές είναι μάλλον περισσότερες από τις ομοιότητες, εντούτοις και οι δυο ιστορίες κυμαίνονται κάπου στο ίδιο μοτίβο, με τα άγχη και τις νεανικές συμπεριφορές των πρωταγωνιστών σε πρώτο πλάνο.  Στο "Submarine" με αρκετές δόσεις right to the point χιούμορ και δραματικές αυξομοιώσεις, αυτή η ενηλικίωση του ήρωα επιτυγχάνεται με διακριτική ελαφρότητα και χαριτωμένη διάθεση.
Πωπω τι άγχος και αυτό να προλάβουμε την ταινία!  Σάββατο πρωί στο Απόλλων, φτάσαμε με μια μικρούλα καθυστέρηση και βολευτήκαμε στις πρώτες θέσεις που βρήκαμε.  Και φυσικά με το που άρχισα να την παρακολουθώ (ναι καλέ την ταινία) δε μπόρεσα να ξεκολλήσω τα μάτια μου από πάνω της.  Αυτό που προσέχεις αμέσως είναι η σκηνοθεσία-σίγουρα πράγματα.  Μεταξύ αφήγησης (ακούγεται συχνά πυκνά η φωνή του Oliver) και τιτλοποιημένων κεφαλαίων, αυτή η ιστορία είναι τόσο αυθεντικά ρομαντική, όσο δε πάει.  Οι ονειρικές σχεδόν, ψυχρές τοποθεσίες της Ουαλίας, τα μουντά, ξεπλημένα χρώματα από την μια, και το έντονο κόκκινο πανωφόρι της Jordana από την άλλη, οδηγούν σε ποικίλες νοητικές αντιθέσεις: οικογένεια του Oliver/οικογένεια της Jordana, τρόπος σκέψης του Oliver/τρόπος σκέψης της Jordana, μαύρη καπαρντίνα για τον απομονωμένο Oliver/κόκκινη για την famous Jordana κ.λ.π.  Πολύ ενδιαφέρουσα σκηνοθετική λεπτομέρεια είναι και το χρωματιστό πλάνο που πέφτει πριν από τη μετάβαση στην επόμενη σεκάνς.  Ενώ σε όλες τις ταινίες είναι μαύρο, εδώ είναι είτε μπλε, είτε κόκκινο, τονίζοντας για μια ακόμη φορά την 'εναλλακτική' φύση αυτού του όμορφου φιλμ.


Όταν περάσεις το πρώτο θετικό σοκ της σκηνοθεσίας, σου έρχεται τότε και το δεύτερο των ερμηνειών.  Όλοι είναι ένας κι ένας.  Κινηματογραφικό ντεμπούτο και για τον νεαρό Craig Roberts που θεωρείται ήδη από τα ανερχόμενα αστεράκια του Hollywood και οχι τυχαία.  Ο ρόλος του ταιριάζει γάντι, και τον υποδύεται με έναν σχεδόν συγκινητικό (οχι δε θα κλάψω!) επαγγελματισμό.  Μαζί με την τσαχπίνα και uber cool Υasmin Paige, αποτελούν από τα πιο αταίριαστα, και όμως τόσο ταιριαστά τελικά ζευγάρια που θα δείτε τελευταία, ενδεχομένως επειδή το "Submarine" χαρακτηρίζεται από αυτήν ακριβώς την γλυκόπικρη φρεσκάδα του.  Στα μετόπισθεν οι Hawkins-Taylor στους ρόλους των προβληματικών γονιών δίνουν την απαραίτητη μουρτζουφλάδα (ειδικά ο Taylor που δίνει ένα μίνι ρεσιταλάκι), αλλά και βιτριολικές ατάκες που σου μένουν για πολύ ώρα αφού δεις την ταινία.  Εξαιρετικοί και οι δυο.
Πριν κλείσω και αυτή μας την κριτική δε μπορώ παρά να κάνω και μια μικρή αναφορά στο OST της ταινίας, το οποίο είναι γραμμένο και εκτελεσμένο από τον frontman των Arctic Mokeys, Alex Turner.  Πέρα από το γεγονός οτι δένει τέλεια με το όλο mood/mod του φιλμ, είναι γεμάτο με νοσταλγική μουσική και πανέμορφους στίχους που σε ταξιδεύουν και σου δημιουργούν μια ζεστασιά στην καρδιά.  Όπως δηλαδή και το ίδιο το εργάκι.  Αξίζει να την έχετε στην συλλογή σας, γιατί πολύ απλά δε θα βαρεθείτε ποτέ να την ακούτε : )


Το "Submarine" (με executive producer τον Ben Stiller παρακαλώ) είναι ένα αξιόλογο φιλμ, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κάθε ηλικία, αλλά και για αυτά που έχουν σημασία: οι στιγμές των συγκρούσεων, μια βόλτα στη θάλασσα, μια κασέτα με τραγούδια, να έχεις στο πλευρό σου ανθρώπους που σε αγαπούν, να ερωτεύεσαι και να σε ερωτεύονται.  Απλά υπέροχη, δείτε την!

Τι έμαθα από την ταινία:  Οτι η κόκκινη καπαρντίνα δε φεύγει ΠΟΤΕ από την μόδα, οτι δεν παίζει να υπάρχει πιο τρελή και όμως τόσο περίεργα cool ατάκα από το "My mum gave a handjob to a mystic", και οτι τελικά τα χρόνια της εφηβείας είναι ανεπανάληπτα όταν τα ζεις στην κρύα και υγρασιασμένη Ουαλία. Αχχχ...





No trivia


H TV ΣΗΜΕΡΑ....


STAR: 02:00, Re-Cycle Παραγωγή τρόμου του 2006 από Χονγκ-Κονγκ την οποία έχουμε ξαναδεί.  Μια συγγραφέας καταλήγει εγκλωβισμένη στον πλασματικό κόσμου του βιβλίου της, οπού απαρτίζεται από απειλητικά φαντάσματα και σάπιες πόλεις.  Εκεί σε αυτή τη τεράστια χωματερή καταλήγουν όλες οι σκέψεις που ποτέ δεν πέρασαν στο χαρτί του συγγραφέα.  Η ηρωίδα θα πασχίζει να ξεφύγει από αυτό τον εφιαλτικό κόσμο, και την τρομακτική φιγούρα με τα μακριά, μαύρα μαλλιά που την στοιχειώνει....


Αύριο σας περιμένω για ψηφοφοριούλα με favorite movie posters from the '80s!  Stay around! : )


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου