Fargo: Oh yeah!?

Γεια σε όλους και πάλι!  Σήμερα και μετά από την νικήτρια ταινιούλα περνάμε σε μια ταινία των αγαπημένων αδελφών Coen, που κακά τα ψέματα μας έχουν χαρίσει μερικές από τις πιο ιδιαίτερες και καλοσκηνοθετημένες ταινίες τόσο της τωρινής, όσο και τις προηγούμενης δεκαετίας.  Μην ξεχνάτε αύριο έχουμε την έναρξη του 17ου κινηματογραφικού φεστιβάλ Αθηνών.  Εγώ από Πέμπτη θα είμαι εκεί, so όσοι πιστοί προσέλθετε ; )  Here we go...

Ο Jerry Lundegaard (William H. Macy) είναι η προσωποποίηση της καημενοσύνης.  Εργάζεται ως υπεύθυνος στην αντιπροσωπεία αυτοκινήτων του πεθερού του, ενός στρίγγλου παλιόγερου που δε δίνει δεκάρα τσακιστή για αυτόν, είναι παντρεμένος με ένα πράγμα που δε το λες ακριβώς γυναίκα, επιδιώκει επιχειρηματικά ανοίγματα (με την προϋπόθεση οτι ο πεθερούλης θα βοηθήσει) που τελικά δεν ευδοκιμούν και είναι ανίκανος να λάβει την παραμικρή απόφαση μόνος του.  Σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα χρήματα, προσλαμβάνει δυο κακοποιούς, τον Carl Showalter (Steve Buscemi) και τον λιγομίλητο συνεργάτη του Gaear Grimsurd (Peter Stormare) τους οποίους μετά από την συνάντησή τους στην πόλη Fargo, τους θέτει υπεύθυνους για την απαγωγή της συζύγου του και την απαίτηση λύτρων από τον πλούσιο πατέρα της, τα οποία στη συνέχεια αναμένει να περάσουν στα δικά του χέρια. Το σχέδιο τελικά στραβώνει επικίνδυνα όταν ο Jerry βρεθεί στη μέση τριών δολοφονιών που φέρουν την σφραγίδα των νεοπροσληφθέντων παλικαριών του και μιας εγκυμονούσας και πανέξυπνης σερίφη, της Marge Gunderson (Frances McDormand) η οποία θα αρχίσει να συμπληρώνει τα κομμάτια αυτού του περίεργου παζλ, με τα βήματά της να οδηγούν ολοένα και περισσότερο στον παλιόφιλο μας Jerry...
Ταινία του 1996 το "Fargo" αποτέλεσε μια μεγάλη επιτυχία για τους αδελφούς Coen, καθώς έγινε δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό, τόσο από τους κριτικούς, όσο και από το κοινό και καθιέρωσε για τα καλά το χαρακτηριστικό, σκηνοθετικό pattern των δυο αδελφών.  Έχοντας ήδη μέχρι τότε δημιουργήσει ταινίες που μέχρι και σήμερα θεωρούνται κλασσικές, οι Coen δεν επαναπαύθηκαν αλλά αναζήτησαν τρόπους για να προκαλέσουν και πάλι τους θεατές μέσα από τους καθημερινούς τους ήρωες και τις τραγελαφικές περιπέτειες στις οποίες αυτοί εμπλέκονται.

Ταινίες όπως το "Miller's Crossing" (1990) και το ιδιαίτερο "Barton Fink" (1991), αποτελούσαν τα πρώτα διαμαντάκια του επιτυχημένου, καλλιτεχνικού διδύμου και απέδειξαν στην πορεία οτι δε ήταν τελικά τα μόνα.  Με μια κλασσική πλέον και δοκιμασμένη σκηνοθετική συνταγή, οι Coen έχουν καταφέρει μέχρι και σήμερα να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή κάθε φορά που το καθήκον τους καλεί.  Είτε μιλάμε για μαύρη κωμωδία, δράμα και ρομάντζο, είτε για crime ή γουέστερν στο πιο πρόσφατό τους "True Gritt" (2010), μοιάζουν έτοιμοι να φέρουν εις πέρας κάθε είδους ταινία που θα αποφασίσουν να γυρίσουν.  Με τον Ethan να είναι σε ένα λίγο μεγαλύτερο ποσοστό υπεύθυνος για την συγγραφή του σεναρίου και τον Joel να κρατάει την μερίδα του λέοντος στην σκηνοθεσία, μοιάζουν να έχουν βρει την 'χρυσή συνταγή' για επιτυχημένες και άκρως ενδιαφέρουσες ταινίες από όπου κι αν τις πιάσεις. 
Το "Fargo" είναι φυσικά μια από αυτές.  Ξεκινώντας με ένα πλάνο διαρκείας μέσα σε μια χιονοθύελλα το οποία σταδιακά μας αποκαλύπτει ένα αυτοκίνητο που πλησιάζει προς την κάμερα και με την κατάλληλη μουσική υπόκρουση, το έδαφος προετοιμάζεται για την 'κόλαση' που θα ξεσπάσει λίγο αργότερα.  Τα μακρινά πλάνα (οχι αργά, απλά μακρινά) αποτελούν χαρακτηριστικό του ύφους τους, με μια πληθώρα άλλων τα οποία συναντούμε έτσι κι αλλιώς εδώ.  Βλέπουμε για παράδειγμα και πάλι έναν απλό μικροαστό, έναν καθημερινό τύπο ο οποίος μπλέκει στην πιο απίθανη περιπέτεια που θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί, ενώ και η βία παρουσιάζεται με τόσο ωμό τρόπο, που στην πιο κρίσιμη μάλιστα σκηνή της ταινίας δε μπορείς, παρά να βάλεις τα...γέλια, καθώς μπορεί αυτό που βλέπεις να είναι σοκαριστικό, αλλά την ίδια στιγμή είναι και απόλυτα τρελό, γελοίο και χιουμοριστικό.  Το ξερό και καυστικό τους χιούμορ εξάλλου είναι αναπόσπαστο στοιχείο όλων σχεδόν των ταινιών τους, και είναι νομίζω αυτό που κάνει τις κωμωδίες τους τόσο υπέροχες να τις παρακολουθείς (το "Burn after Reading" είναι για εμένα από τα καλύτερα κοενικά δείγματα).  Μερικά ακόμη χαρακτηριστικά που απαντώνται στα έργα τους είναι η παρουσία ηρώων με αστεία προφορά, προφανώς από κάποια βλαχόπολη των Η.Π.Α, όπως και εδώ που η σερίφης δίνει ρέστα με την Μισσισιπίστικη ομιλία της.  Φράσεις που επαναλαμβάνονται (-oh yeah?! - yeah, yeah γαμώτο!), καρικατουρίστικες φυσιογνωμίες που μιλάνε χωρίς σταματημό (o Buscemi είναι το 'παιδί' για κάθε τέτοιο ρόλο), αλλά και evil κακοί που δεν λένε πολλά, μα προτιμούν να εξαπολύουν την προσωπική τους τρέλα σκοτώνοντας ή βασανίζοντας (τον επίσημο ρόλο του κακού αναλαμβάνει εδώ ο Stormare ως ξανθός badass τύπος που σπέρνει μπόλικη βία), είναι stadarakia μέσα στις ταινίες τους και δίνουν αυτή τη την προσωπική τους πινελιά, που τόσο καλά πλέον ξέρουμε.

Η σκηνοθεσία τους είναι πρώτης ποιότητας και φαίνεται οτι εκτός από εξαιρετικοί σεναριογράφοι, είναι και πολύ καλοί σκηνοθέτες.  Σίγουρα τα πράγματα εδώ βοηθάει κατά πολύ το ολόλευκο, χιονισμένο τοπίο με το οποίο καταφέρνουν να κάνουν και κανα-δυο παιχνιδάκια κρυμμένων νοημάτων οι Coen, αλλά βέβαια πρέπει να το κατέχεις για να μπορέσεις να πεις οτι έχεις δημιουργήσει μια αξιόλογη ταινία υψηλών standard.  Εδώ οι διάλογοι είναι αυτοί που κλέβουν τις εντυπώσεις καθώς είναι διαρκείς, και σε πολλές περιπτώσεις παντελώς άσχετοι με την υπόθεση του έργου.  Οι ήρωες είτε βρίσκονται σε διαλόγους, είτε σε μονολόγους επιδίδονται σε ένα ατέλειωτο παροξυσμικό μπλα μπλα προκαλώντας μια ενδιαφέρουσα, υποθεσιακή σύγχυση που την απολαμβάνεις όσο περίεργο κι αν φαίνεται.  Η κίνηση της κάμερας εγκλωβίζει από την μια πλευρά την φυσική ομορφιά του τοπίου, και από την άλλη την αγριότητα και την υλιστική μονομανία του ανθρώπου, φέρνοντάς τον ουσιαστικά σε ρίξη με τον εαυτό του, αλλά και το περιβάλλον γύρω του.  Ο κάθε χαρακτήρας χτίζεται με εξαιρετική προσοχή και λεπτομέρεια, και ξεχωρίζει από όλους τους άλλους λόγω της ιδιαιτερότητας που τον συνοδεύει: ανασφάλεια, εξυπνάδα, δουλικότητα, υπεροψία, αλαζονεία.

Εκτός από την σκηνοθεσία που παραπέμπει σε δεκετία του '80 με το απαραίτητο (και ανεκδιήγητο) λακ-αρισμένο μαλλί και το ανάλογου ύφους ντύσιμο, οι Coen έχουν επικεντρωθεί και σε λεπτομέρειες που κανονικά θα περνούσαν απαρατήρητητες από τους περισσότερους από εμάς (ενώ δε θα έπρεπε, να το ξέρετε!).  Στην σκηνή που οι δυο κακοποιοί επισκέπτονται την πόλη Brainerd το πρωί προκειμένου να απαγάγουν την γυναίκα του Jerry, η κάμερα μας δείχνει από μακριά να τους υποδέχεται το υπερμεγέθες άγαλμα ενός


ξυλοκόπου καλωσορίζοντάς τους εκεί.  Όταν λίγο αργότερα η δουλειά έχει γίνει και φεύγουν, είναι είναι πλέον βράδυ, η μουσική στο background είναι λίγο creepy και η κάμερα κινείται από κάτω προς τα πάνω, αποκαλύπτοντας τις μεγαλειώδεις διαστάσεις του ξυλοκόπου, που πλέον με τον κατάλληλο φωτισμό φαντάζει τρομακτικός και απειλητικός έτσι όπως κρατάει το τσεκούρι του.  Διόλου τυχαίο εύρημα εάν αναλογιστεί κανείς το πριν και το μετά της υπόθεσης.  Βέβαια το πράγμα δεν σταματάει εδώ.  Οι Coen μας δίνουν με έναν πολύ έξυπνο τρόπο τροφή για την συνέχεια της ταινίας και πιο συγκεκριμένα για την μοίρα που περιμένει τον ήρωά μας στο τέλος αυτής.  Υπάρχει μια σκηνή με ένα εντυπωσιακό πλάνο από ψηλά οπού δείχνει το αυτοκίνητο του Jerry να είναι ακινητοποιημένο πάνω στο χιόνι, με τα σημάδια από τα λάστιχα να εκτείνονται από πίσω.  Εάν προσέξει κάποιος καλά θα δει οτι υπάρχουν και τα σημάδια από ένα άλλο αυτοκίνητο που έχει περάσει, και τέμνει τα ίχνη σχεδόν στο κέντρο δημιουργώντας έναν 'σταυρό' που αποτελεί μια πρώτης τάξεως προοικονομία η οποία γίνεται κατανοητή προς το τέλος της ταινίας.  Δε λέω κάτι παραπάνω γι'αυτό καθώς έχω ήδη πει πολλά.

Από πλευράς ερμηνειών νομίζω οτι η McDormand κερδίζει άνετα τις εντυπώσεις με την ολίγον βλαχάρα σερίφη που υποδύεται και η οποία είναι με μια κοιλιά τούρλα, σχεδόν στον μήνα της να γεννήσει.  Από τα ρούχα που φοράει, το χτένισμά της και κυρίως την προφορά της, αυτή η ηθοποιός έχει πετύχει να δημιουργήσει έναν τόσο συμπαθητικό χαρακτήρα, ώστε εγώ βλέποντάς την δε μπορούσα να σταματήσω να παραδέχομαι το πόσο καλή είναι τελικά.  Για την ταινία μάλιστα τσίμπησε και το Oscaraki Καλύτερης Γυναικείας ερμηνείας.  Ας είναι καλά ο συζυγούλης Joel Coen που την έχει κάνει και επισήμως μούσα του(ς) καθώς έχει πρωταγωνιστήσει σε πέντε ταινίες τους μέχρι τώρα.  Με πραγματική δυναμική και μπαίνοντας στο πετσί του ρόλου από την πρώτη στιγμή, η McDormand είναι σίγουρα η καλύτερη ερμηνεία του Fargo.  Λίγο πιο πίσω συναντούμε τον Macy ο οποίος έχει ένα χάρισμα που τον βοηθάει: έχει την φάτσα ανθρώπου που στο σχολείο έτρωγε πολύ ξύλο.  Εδώ δε του κάνει κανέναν κόπο να πάιξει έναν καημένο και άβουλο άνθρωπο, ο οποίος καταλήγει έρμαιο της μοναδικής απόφασης που πήρε στη ζωή του, καταστρέφοντας τον εαυτό του και την οικογένειά του.  Φοβισμένος, απογοητευμένος από την μιζέρια μέσα στην οποία ζει και εντελώς παραιτημένος, είναι ο καλύτερος υποψήφιος για αυτόν τον ρόλο και το αποδεικνύει περίτρανα.  Δε θα μπορούσα να παραβλέψω την μοχθηρή ερμηνεία του Stormare ο οποίος δε χρειάζεται να πει τίποτα, καθώς το βλέμμα του μας εξηγεί πολλά τόσο για τον ίδιο, όσο και για το τι είναι ικανός να κάνει.  Εξαιρετικό δίδυμο με τον Buscemi αποτελούν ένα κωμικοτραγικό ζευγάρι και πρωταγωνιστούν-εν μέρει γιατί ο Buscemi δεν κάνει ακριβώς αυτό- σε μια από τις καλύτερες στιγμές της ταινίας (αν οχι την καλύτερη).
Μαύρο χιούμορ, αφοπλιστικοί διάλογοι, σκηνοθετική ευφυΐα και απρόσμενες καταστάσεις χαρακτήρων συνθέτουν μια ταινία που αξίζει να δεις για να διασκεδάσεις, αλλά και να αναρωτηθείς σχετικά με το μέχρι που μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος για να πάρει αυτό που θέλει...Απλά εξαιρετική.




TRIVIA

• O William H. Macy παρακαλούσε στην κυριολεξία τους Coen προκειμένου να του δώσουν τον ρόλο.  Όταν πέρασε από την οντισιόν θεώρησε οτι ήταν ο καλύτερος.  Όταν αργότερα οι Coen δεν είχαν επικοινωνήσει ακόμα μαζί του, επέστρεψε και πάλι στη Νέα Υόρκη οπού γινόταν το casting και τους είπε: "I'm very very worried that you are going to screw up this movie by giving this role to somebody else.  It's my role and i will shoot your dogs if you do not give it to me".  Φυσικά έκανε πλάκα, αλλά και πάλι έχει ήδη ανέβει μια σκάλα στην εκτίμησή μου.
• Στην πραγματικότητα καμία από τις σκηνές της ταινίας (είτε εσωτερική, είτε εξωτερική) δεν γυρίστηκε στο Fargo.
• Ο ρόλος του Carl Showalter ήταν ειδικά γραμμένος για τον Steve Buscemi.  Φυσικά...
• Σε κάθε σκηνή της McDormand με τον Norm (John Carroll Lynch) τον άντρα της, είτε τρώνε, είτε είναι ξαπλωμένοι στο κρεβάτι.

(Πηγή IMDB)

Τίποτα σήμερα στην tv παιδιά!

Τα λέμε και πάλι αύριο!  Cya!