Βρισκόμαστε στο έτος 2019 και η ανθρωπότητα έχει αναπτύξει την κατάλληλη τεχνολογία η οποία της επιτρέπει τη δημιουργία κλώνων, γνωστούς και ως "replicants", τους οποίους χρησιμοποιεί προκειμένου να επανδρώνει τις αποικίες που βρίσκονται σε άλλους πλανήτες, εκτός της Γης. Ο Rick Deckard (Harrison Ford) είναι ένας Blade Runner, δηλαδή ένας αστυνομικός που ειδικεύεται στην σύλληψη και την εξόντωση των κλώνων αυτών, όταν οι καταστάσεις το απαιτούν και γίνονται επικίνδυνοι για το ανθρώπινο είδος. Σε αυτό το παρόν του Los Angeles, o Deckard βρίσκεται πλέον εκτός υπηρεσίας, μόνο για να κληθεί λίγο αργότερα να βγάλει από τη μέση τέσσερις ρέπλικες που φαίνεται να έχουν φτάσει στην Γη αναζητώντας το μυστικό της αιώνιας ζωής. Την ίδια στιγμή θα γνωρίσει την Rachael (Sean Young), μια όμορφη και μυστήρια γυναίκα από την οποία θα γοητευθεί. Τα πράγματα όμως δεν θα είναι καθόλου απλά, μιας που το μυστικό του παρελθόντος της μπορεί να γίνει η αρχή του τέλους και για τους δυο τους...
Μεγάλη εισπρακτική...αποτυχία. Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί οτι το "Blade Runner", μια ταινία που σήμερα βρίσκεται στο πάνθεον των καλύτερων ταινιών ever made, θα έπιανε πάτο την εποχή που πρωτοκυκλοφόρησε; Κι όμως έτσι ήταν. Tρια χρόνια μετά την τεράστια επιτυχία του "Alien" (1979), o Ridley Scott βρέθηκε με ένα budget ύψους κοντά στα $30 εκατομμύρια στα χέρια και μια ταινία που έγινε δεκτή από θεατές και κριτικούς με ανάμικτες αντιδράσεις. Άλλοι εκτίμησαν την πραγματικά φουτουριστική της διάσταση και το μελλοντολογικό-φιλοσοφικό της υπόβαθρο, ενώ άλλοι θεώρησαν οτι η εξέλιξη της υπόθεσης ήταν μάλλον αργή και βαρετή. Παρόλα αυτά το "Blade Runner" είναι από εκείνες τις ταινίες που κατάφεραν να αποδείξουν την αξία τους μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Δεν είναι λίγες εξάλλου οι φορές που πραγματικά αριστουργηματικά φιλμ έχουν προκαλέσει μετριοπαθείς ή και αρνητικές αντιδράσεις, στην πρώτη τους 'ανάγνωση', με ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα να είναι και ο "Citizen Kane" (1941) του Welles. Έτσι λοιπόν και το "Blade Runner" δεν άργησε τελικά να λάβει την αναγνώριση που του αξίζει και να θεωρείται πλέον από την πλειοψηφία, ως ένα άρτια σκηνοθετικό επίτευγμα που στην τελική έχει λίγο απ'ολα. Και είναι καλά αυτά τα 'όλα'.
Ο βασικότερος ίσως λόγος για τον οποίο η ταινία κατάφερε να αντιστρέψει την κάπως αδιάφορη αντίδραση του κόσμου τότε, ήταν το γεγονός οτι ο Scott είχε καταφέρει στην ουσία να επαναπροσδιορίσει μέσω αυτής ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος το οποίο είχε πέσει σε αχρηστία μέχρι την δεκαετία του '80: το film noir. Το πάντρεμα μιας κλασσικής crime, noir υπόθεσης με την μοντέρνα αισθητική της επιστημονικής φαντασίας, αποδείχθηκαν ένα εξαιρετικά εύφλεκτο μίγμα που αποτέλεσε την αρχή για μια σειρά ταινιών, οι οποίες μέχρι και σήμερα βασίζονται σε αυτό το μοτίβο προκειμένου άλλοτε να προκαλούν οπτικά τον θαυμασμό ("The Fifth Element"-1997), άλλοτε να παρέχουν τροφή για υπαρξιακό προβληματισμό ("Dark City"-1998) και άλλοτε να φέρνουν λεφτά στα ταμεία, με την blockbusterikh τους φύση ("A.I: Artificial Intelligence"-2001).
Δεν θα μου προκαλούσε καμία εντύπωση εάν ο Scott επηρεάστηκε από την ταινία του Lang, "Metropolis" προκειμένου να αποδώσει τόσο το στήσιμο του σκηνικού του, όσο και την ιδέα του τεχνητού όντος. Η αλήθεια είναι οτι αν και ο Γερμανός εξπρεσιονιστής έθεσε τα θεμέλια μιας καθαρά μελλοντολογικής πραγματικότητας (που κακά τα ψέματα έβλεπε έτη φωτός μακριά, μιας που μιλάμε για το 1927), εντούτοις ο Αμερικανός σκηνοθέτης, κατάφερε να ωθήσει τα κινηματογραφικά όρια αρκετά βήματα πιο πέρα, μπερδεύοντας πολλά ετερόκλητα στοιχεία μαζί: αστυνομική υπόθεση, επιστημονική φαντασία που οργιάζει, ένα ρομάντζο το οποίο ετσι κι αλλιώς υπήρχε ανέκαθεν στα αυθεντικά films noir, cyberpunk ατμόσφαιρα και έναν υποβόσκον κοινωνικό προβληματισμό που γίνεται εντονότερος όσο η ταινία πλησιάζει στο τέλος της. Τόσα πολλά στοιχεία, και όμως τόσο εξαιρετικά δεμένα μεταξύ τους, που απλά καθιστούν το "Blade Runner" ως ένα πρωτοπόρο και ρηξικέλευθο, σκηνοθετικό δημιούργημα.
Εκτός από το όραμα του Ridley Scott για την πραγμάτωση της ταινίας, τεράστια ήταν και η συμβολή του συγγραφέα Philip K. Dick πάνω στο έργο του οποίου βασίστηκε το "Blade Runner". Πιο συγκεκριμένα η τιτλοφορούμενη "Do Androids Dream of Electric Sheep?" νουβέλα του, αποτέλεσε το βασικό υλικό για το χτίσιμο του Los Angeles και της ιστορίας του πρώην αστυνομικού Rick Deckard. O K. Dick φαίνεται να ήταν μια πολυγραφότατη προσωπικότητα εάν κρίνουμε από τον όγκο των συγγραφικών του έργων πάνω στα οποία έχει βασιστεί μια πληθώρα ταινιών, όπως το "Total Recall" (1990), το "Minority Report" (2002) και το πιο πρόσφατο "Adjustment Bureau" (2011). Η αλήθεια είναι οτι ο Scott απογείωσε μια ιδέα που έτσι κι αλλιώς φαινόταν ήδη καλή στο χαρτί, βάζοντας τις απαραίτητες προσωπικές του πινελιές. Για παράδειγμα η εντυπωσιακή αναπαράσταση της πόλης είναι δική του έμπνευση, καθώς συνηθίζει στα έργα του να αναλαμβάνει την δημιουργία των storyboards, ενισχύοντάς τα πάντα με μια εξαιρετική αρτιστική διάσταση. Επίσης προτιμάει να παρουσιάζει την δυναμική φύση και πλευρά της γυναίκας, καθιστώντας τες σκληρές και σαγηνευτικές προσωπικότητες, όπως η Daryl Hannah (βλ. παραπάνω) στον ρόλο της αδίστακτης και υπερσεξουαλικής Pris, αλλά και η Sean Young ως έξυπνη και μοιραία Rachael. Πάνω απ'ολα όμως μεγαλουργεί σκηνοθετικά και αυτό δε θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρο απ'οτι στη σημερινή μας ταινία.
Πραγματικά η σκηνοθεσία του "Blade Runner" είναι αυτό που λέμε it blows your mind away. Αυτοκίνητα που πετάνε (τα λεγόμενα spinners, από τα οποία έχουν εμπνευστεί και τα αντίστοιχα στο Fifth Element), διαφημιστικές, νέον επιγραφές που αναβοσβήνουν διαρκώς, άγνωστα πλήθη που κυκλοφορούν σε υγρούς και σκοτεινούς δρόμους, πόρνες, άστεγοι,και άνδρες που απλά κάνουν την δουλειά τους, όπως ο ήρωάς μας, απαρτίζουν μια πόλη που δεν κοιμάται ποτέ, επικίνδυνη, αλλά και άγρια όμορφη. Το όλο σκηνικό θυμίζει έντονα πολύβουη μεγαλούπολη, όπως το Τόκιο, με τα αναρίθμητα χρωματιστά φώτα της, το ασιατικό fast food και τις διαφημίσεις με τις λευκές γκέισες πάνω στα κτίρια. Ο Scott μέσα από τα πανοραμικά του πλάνα και τις μακρινές του λήψεις μας δίνει να καταλάβουμε το μέγεθος και το μεγαλείο αυτής της μελλοντικής και εξελιγμένης τεχνολογικά πόλης. Στο πλαίσιο της διαφορετικότητας του κάθε ατόμου η ίδια η πόλη δεν μοιάζει ενιαία, αλλά κυρίως μοιάζει σαν μια πολυδιάστατη κατασκευή η οποία έχει εξελικτικά δημιουργηθεί μέσα από την διαρκή πρόσθεση κτιρίων, μαγαζιών και κάθε λογής οικοδομήματος, παραπέμποντας σε ένα είδος μεταστατικής οικοδόμησης. Εκεί υπάρχει χώρος για όλους, ακόμα και για μια ομάδα εκδικητικών ρεπλίκων που αποτελούν το καρκίνωμα σε αυτό το οχι και τόσο τέλειο, κοινωνικό κύτταρο.
Η χρήση της κάμερας λειτουργεί καταλυτικά τόσο για την δημιουργία του noir περιβάλλοντος, όσο και για την απόδοση του κάθε χαρακτήρα συγκεκριμένα. Βέβαια η ταινία δεν θα ήταν το ίδιο χωρίς την μυσταγωγική μουσική του Vangelis. Εντείνοντας την αίσθηση του απόκοσμου και φουτουριστικού χαρακτήρα του έργου, το OST είναι κάτι παραπάνω από μια εξαιρετική, μουσική σύνθεση. Αποτελεί το κομμάτι που έρχεται και κουμπώνει στα εντυπωσιακά visual effects και δημιουργεί μια οπτικοακουστική πανδαισία που σε μαγεύει.
Φυσικά και οι ερμηνείες δεν πάνε πίσω. O Ford είναι πολύ καλός και θυμίζει λίγο μια σύγχρονη εκδοχή του Humphery Bogard, με την καπαρνίνα του και το ποτήρι με το ουίσκι στο χέρι του. Για να το προχωρήσω λίγο πιο πέρα, θεωρώ πως ούτε το όνομά του (Rick) είναι τυχαίο, καθώς το ίδιο ακριβώς είχε και ο Bogard στην θρυλική "Casablanca". Και μιας που μιλάμε για ένα εκσυγχρονισμένο film noir, δεν θα ήταν απίθανο να ισχύει τελικά αυτό το παιχνιδάκι με τα ονόματα. Εκτός από τον 'καλό' ήρωα, εξίσου καλός είναι και ο Rutger Hauer στον ρόλο του ξανθού αρχηγού των ρεπλίκων, Roy Batty. Χωρίς να μιλάμε για μια από εκείνες τις ερμηνείες που σου μένουν στο μυαλό λόγω του φοβερού ταλέντου του ηθοποιού, ο Hauer πετυχαίνει να αποδώσει τον ρόλο του κακού πιστά και με ειλικρίνεια, κυρίως εξαιτίας του υπαρξιακού θέματος που παίζει στο background.
Οι ρέπλικες είναι κατασκευασμένες με μια συγκεκριμένη και αρκετά περιορισμένη διάρκεια ζωής. Παρόλα αυτά δεν το γνωρίζουν, μέχρι την στιγμή που ο Roy επισκέπτεται τον κατασκευαστή τους ο οποίος του αποκαλύπτει την αλήθεια. Τα όνειρα και η επιθυμία για παντοτινή ζωή σβήνουν και οι ρέπλικες αντιλαμβάνονται οτι αποτελούν απλά υποπροϊόντα της ανθρώπινης ευφυΐας. Τίποτα δεν έχει νόημα, πόσο μάλλον να αγωνίζεσαι να παραμείνεις ζωντανός. Αργά η γρήγορα η τεχνητή τους ζωή θα φτάσει στο τέρμα και τότε τι θα μείνει για θυμίζει οτι κάποτε υπήρχαν; Απολύτως τίποτα.
O Roy δείνει έναν συγκλονιστικό μονόλογο σχετικά με την ματαιότητα της αιωνιότητας και το αναπόφευκτο του θανάτου, ακόμα και σε μια μηχανή όπως αυτός, που δεν έχει ανάγκη για τροφή, δεν κουράζεται, δεν μεγαλώνει. Χαρακτηριστικό είναι και το σημείο οπού απελευθερώνει σε έναν σκοτεινό ουρανό ένα περιστέρι, το σύμβολο της ζωής και της ψυχής που φεύγει. Έτσι έχουν όμως τα πράγματα. Γέννηση, ζωή, θάνατος. Γιατί στην τελική ανθρώπινα και τεχνητά δημιουργήματα, όλοι την ίδια κατάληξη έχουμε...
Άριστα δέκα στην σκηνοθεσία, την φωτογραφία, την μουσική και της ερμηνείες. Πεσιμιστικό και κάπως μοιρολατρικό το φιλοσοφικό μήνυμα της ταινίας, που παραδέχεται όμως με ωμό τρόπο την πικρή αλήθεια.
Τι έμαθα από την ταινία: Να φτιάχνω origami, να πιστεύω οτι το 2019 θα ζούμε σε τέτοιες πόλεις και οτι ακόμα και αν είσαι ξανθό super sexy ανδρείκελο μπορεί να την πατήσεις.
TRIVIA
- Λέγεται οτι ο Scott αντιμετώπιζε το αμερικάνικο crew της ταινίας με κάποια αρνητική διάθεση, καθώς θεωρούσε οτι τα αγγλικά ήταν πιο αποτελεσματικά. Από την άλλη και οι Αμερικανοί συντελεστές δεν απόλαυσαν καθόλου τα γυρίσματα της ταινίας θεωρώντας οτι ο Scott ήταν ψυχρός και απρόσιτος. Έτσι και οι δυο πλευρές έφτιαξαν μπλουζάκια που προκαλούσαν λεκτικά την άλλη πλευρά. Μάλιστα...
- Πολλές φορές το συνεργείο αναφερόταν στην ταινία ως "Blood Runner". Καλό καλό!
- Σε μια σκηνή οπού ο Ford σπρώχνει την Young μέσα στο διαμέρισμα, το σοκ και η θυμωμένη της αντίδραση είναι πραγματικά. Όπως έλεγε η ίδια αργότερα ο Ford την είχε σπρώξει δυνατά, με αποτέλεσμα να την εκνευρίσει.
- Η ηθοποιός Joanna Cassidy (Zhora) που έπαιζε μια από τις ρέπλικες, ήταν πολύ χαλαρή με το φίδι γύρω από τον λαιμό της καθώς στην πραγματικότητα ήταν δικό της. Ένας πύθωνας που τον έλεγαν Darling. Cute...
- Η φολίδα από το φίδι που φαίνεται κάτω από το μικροσκόπιο, είναι στην πραγματικότητα γόπα από...τσιγαριλίκι!
- Λεγόταν οτι η αρχική επιλογή για τον ρόλο της Pris ήταν η Deborah Harry.
(Πηγή IMDB)
Αηδίες και σήμερα στην tv. Εκτός κι αν θέλετε να δείτε έναν υπερμεγέθη κροκόδειλο να κατασπαράσει ανθρώπους, στην "Σαρκοβόρα Απειλή" στις 22:00 που αλλού; στο Star.
Αύριο έχουμε "Drive". Stay around!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου