Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Michael: I am the guy your mother warned you about...

Καλή εβδομάδα σε όλους και σιγά σιγά, άντε και καλό μήνα.  Έπειτα από δυο κλασικές, παλιές ταινίες που ποστάραμε την προηγούμενη εβδομάδα, σήμερα λέω να περάσουμε σε πιο σύγχρονα πάλι πράγματα, και να επιστρέψουμε στα classic λίγο αργότερα.  Σήμερα λοιπόν θα ασχοληθούμε με μια ταινία που το ξεκαθαρίζω από τώρα, πραγματεύεται ένα σοκαριστικό θέμα με έναν αρκετά μινιμαλιστικό μεν, σοκαριστικό-και αυτόν-δε τρόπο: την παιδοφιλία.  Η ταινία χρειάζεται γερά νεύρα, αλλά αν τη δει κανείς μέχρι τέλους, θα διαπιστώσει οτι αποτελεί ένα άρτιο δείγμα του πως μπορεί κανείς να προσεγγίσει ευαίσθητα ζητήματα, αφήνοντας όμως εκτός τις πραγματικά 'περιττές' λεπτομέρειες.  Ξεκινάμε, με "Michael".


O Michael (Michael Fuith) είναι ένας παιδόφιλος ο οποίος κρατάει κλειδωμένο στο υπόγειο του σπιτιού του ένα δεκάχρονο αγόρι.  Η ταινία επικεντρώνεται στους πέντε μήνες από τη ζωή του Michael, κατά τους οποίους ο εγκλεισμός του μικρού αγοριού έχει πλέον κλονίσει ολοκληρωτικά τον ψυχικό του κόσμο.  Την ίδια στιγμή ο Michael συνεχίζει κανονικά τη ζωή του, πηγαίνοντας στη δουλειά, έχοντας περιορισμένες, αλλά υπαρκτές, κοινωνικές σχέσεις και ευρισκόμενος μπροστά μιας τεράστιας εκπλήξεως, όταν το αφεντικό στην δουλειά τον ενημερώσει οτι είναι υποψήφιος για την επερχόμενη προαγωγή.  Ζώντας στην ουσία δυο διαφορετικές ζωές, ο Michael καταφέρνει να κρατά το βρώμικο μυστικό του πολύ καλά κρυμμένο, φροντίζοντας να διπλοκλειδώνει την αποθήκη οπού κρατείται το αγόρι, να ηχομονώνει τις πόρτες και γενικότερα να συντηρεί το άτυχο παιδί, κατασκευάζοντάς του ένα μικρό χώρο για να ζει μόνο του.  Φυσικά όποτε οι περιστάσεις το απαιτούν, ο Michael κάνει και τη κλασική του βόλτα από το δωμάτιο του πιτσιρικά, προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει και τα πράγματα συνεχίζονται κάπως έτσι μέχρι και το τέλος της ταινίας.  Κάπως...


Ο σκηνοθέτης Markus Schleinzer δημιουργεί ένα καλογυαλισμένο δράμα, με επίκεντρο στην ουσία τη σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζομένου.  Η ταινία αποτελεί την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, καθώς μέχρι πρότινος ο ίδιος εργαζόταν σχεδόν κατ'αποκλειστικότητα ως casting director, συμμετέχοντας μάλιστα στην ταινία του Michael Haneke, "The White Ribbon" η οποία είχε κερδίσει μάλιστα στο φεστιβάλ των Καννών του 2007, τον Χρυσό Φοίνικα (για την ιστορία ο Haneke κέρδισε και φέτος τον Φοίνικα, με τη ταινία του "Amour").
Εδώ ο Schleinzer κατασκευάζει ένα ημι-αστικό δράμα, με μιουταρισμένο κοινωνικό σχολιασμό, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει οτι καταλήγει να καταστήσει τον πρωταγωνιστή του αρεστό στους θεατές.  Κάθε άλλο.  Ο Michael είναι ένας άνδρας που δεν έχει ηθικές αναστολές, ακόμα και αν δε του φαίνεται, μιας που το μοτίβο του 'δε του φαινόταν' και 'περνούσε απαρατήρητος', είναι αυτό ακριβώς που επιλέγει και ο σκηνοθέτης, προκειμένου να καταστήσει σαφές οτι τέτοιες άρρωστες ορέξεις, μπορούν να προέρχονται ακόμα και από τον πιο ταπεινό χαρτογιακά.


Η ταινία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα (φυσικά) αλλά πιο συγκεκριμένα στην ιστορία μιας πιτσιρίκας η οποία έπειτα από τον 8χρονο(!) εγκλεισμό της σε ένα υπόγειο, κατάφερε τελικά να ξεφύγει από τον δυνάστη της.  Το ακόμα πιο τραγικό της υπόθεσης, ήταν το γεγονός οτι ο άντρας αυτός ήταν παντρεμένος και διατηρούσε μάλιστα το μυστικό δωμάτιο, στο ίδιο σπίτι στο οποίο ζούσε με την οικογένειά του.  Όπως είχε χαρακτηριστικά δηλώσει η γυναίκα του, δεν είχε καταλάβει το παραμικρό από αυτή τη 'δράση' του άντρα της...
Η αλήθεια είναι πως μπορεί κάποιος να με ρωτήσει, γιατί να δει αυτή τη ταινία;  Για ποιον λόγο να υποστεί αυτή τη ψυχική δυσαρέσκεια, βλέποντας ένα παιδί να αποτελεί σεξουαλικό υποχείριο ενός ενήλικα;  Αν έπρεπε να απαντήσω θα έλεγα, γιατί αποτελεί στην ουσία ένα ψυχογράφημα της ανθρώπινης κατάστασης, όπως αυτή βιώνεται τόσο από τη πλευρά του Michael, όσο και από αυτή του μικρού Wolfgang.
Η ταινία δεν έχει εμφανείς σεξουαλικές διαστάσεις και καλά κάνει, αλλά περισσότερο μένει στα υπονοούμενα και τις εικονικές υποθέσεις.  Το πριν και το μετά είναι τα μόνα που έχουν σημασία, καθώς το τώρα (όσον αφορά το τι γίνεται δηλαδή ανάμεσα στους δυο πρωταγωνιστές) δεν έχει καμία ανάγκη οπτικής ύπαρξης και συνεπώς δε το βλέπουμε και ποτέ.  Παρόλα αυτά πολλές φορές μια κατάσταση που υπονοείται, ένα βλέμμα, μια κίνηση του χεριού ή το κλείσιμο μιας πόρτας, μπορούν να πουν περισσότερα, με τρόπο καθόλα δυναμικό και αναπόφευκτα σκληρό.


Η σκηνοθεσία της χαρακτηρίζεται από μια ψυχρότητα, αντίστοιχη αυτής που μπορεί να συναντήσει κανείς σε σκανδιναβικές παραγωγές, γεγονός που δένει απλά ιδανικά με το δύσκολο περιεχόμενό της.  Πέρα από την ιστορία που πραγματεύεται όμως, το "Michael" είναι μια ταινία με εντυπωσιακά μινιμαλιστική σκηνοθεσία, που σου περνάει τα μηνύματα που θέλει με τρόπο απλό, λιτό και περιεκτικό.
Την περασμένη εβδομάδα είχαμε κάνει στα σεμινάρια για τον μεγάλο, Δανό σκηνοθέτη Carl Theodor Dreyer και πιο συγκεκριμένα για τη ταινία του "Gertrud".  Ένα πλάνο της ταινίας, έδειχνε την πρωταγωνίστρια να κλείνεται στο δωμάτιό της, και την κάμερα να μένει κολλημένη πάνω στην κλειστή πόρτα.  Το γεγονός οτι γνωρίζαμε πως πίσω από αυτή τη πόρτα, παίζεται ένα παιχνίδι θανάτου, καθώς η Γερτρούδη είχε πλέον φτάσει στο τέλος της ζωής της, ήταν κάτι το συγκλονιστικό να το σκέφτεται κανείς, καθώς όλο το κινηματογραφικό στήσιμο, έπαιρνε σάρκα και οστά, μέσα από αυτό το απλό πλάνο της υπόνοιας.
Έτσι κι εδώ λοιπόν, όταν ο Michael επισκέπτεται στο δωμάτιο τον Wolfgang, η κάμερα δε μπαίνει ποτέ από τη μέσα πλευρά, αλλά παραμένει απ' έξω, φιλμάροντας έναν κενό χώρο, πίσω από τον οποίο όμως, παιζόταν μια φρικτή πραγματικότητα.  Η δυναμική ενός τέτοιου πλάνου είναι απλά συνταρακτική.
Παράλληλα η ταινία είναι γεμάτη από μικρές στιγμές, ψυχολογικής διάστασης που σκιαγραφούν ιδανικά τους χαρακτήρες, και τον τρόπο που συμπεριφέρονται ανάλογα τις περιστάσεις.  Για παράδειγμα ο Michael, σαν 'καλός' πολίτης που είναι, δεν καπνίζει μέσα στο σπίτι, αλλά έξω από αυτό.  Αν προσέξει κανείς θα δει, οτι αυτό γίνεται όσο ο ίδιος διατηρεί τον έλεγχό του πάνω στο αγόρι.  Όταν κάποια στιγμή ο Wolfgang αρρωστήσει, ο Michael τοποθετείται να καπνίζει μέσα στο σπίτι, δείχνοντάς μας με τρόπο ξεκάθαρο και απλούστατα ιδιοφυές, οτι έχει χάσει τον έλεγχο της καθορισμένης καθημερινότητάς τους και ακόμα χειρότερα, βρίσκεται σε μια θέση που δε ξέρει τι να κάνει για να βοηθήσει τον μικρό.
Με τον ίδιο τρόπο κινούνται τα πάντα μέσα στη ταινία.  Ράθυμα, με ψυχολογικές εξάρσεις και ανατροπές, το δράμα εκτυλίσσεται, μέχρι και την οριστική του κορύφωση στο τέλος.


Οι ερμηνείες είναι κοφτές και εντελώς ρεαλιστικές, χωρίς υπερβολές, γεγονός που θα πήγαινε έτσι κι αλλιώς κόντρα σε όλη την υπόλοιπη δομή της ταινίας.  O Fuith είναι τόσο υποδόρια σάπιος όσο δε πάει, ενώ ο David Rauchenberger, ο μικρός που παίζει τον Wolfgang είναι απλά σπαρακτικός, καθώς μπορεί να μη λέει πολλά, αλλά όταν τελικά τα πει, χτυπάει κατευθείαν στο κόκαλο.
Τέλος θα σας έλεγα να προσέξετε ιδιαίτερα και τους διάφορους ήχους της ταινίας (κλειδαριές που κλειδώνουν, πόρτες που τρίζουν, κρέας που τσιτσιρίζει στο τηγάνι κ.α) οι οποίοι φαίνεται να αποτελούν τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές, καθώς καταφέρνουν να ανάγουν ένα κοινότυπο σπίτι, σε φυλακή και κάτι εντελώς εφιαλτικό.
Το "Michael" είναι μια ταινία που προκαλεί το μυαλό και την ψυχή σας, τόσο σκληρή όσο και η ίδια η πραγματικότητα.

Τι έμαθα από την ταινία: Οτι όταν κάποιος σε ρωτάει 'τι θες να σου χώσω, το π**λί μου ή το μαχαίρι', η καλύτερη απάντηση είναι το μαχαίρι, οτι ακόμα και έτσι σαν ανάποδο γαμώτο αν είσαι, κάποια γκόμενα θα σου κάτσει και οτι θέλει πολλά κότσια να παίξεις και τον ρόλο του Michael, αλλά και αυτόν του Wolfgang.



No trivia


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου