Τρίτη 19 Απριλίου 2011

M: How crime thrillers should be...

Χαιρετώ παιδιά και σήμερα.  Λίγο καθυστερημένα θα ανέβει πάλι η ταινιούλα, αλλά τρέχω από το πρωί so τώρα που βρήκα λίγο ελεύθερο χρόνο είπα να κάτσω να τη γράψω.  Ταινιάρα έχουμε σήμερα, από τον μέγιστο Γερμανό του εξπρεσιονιστικού κινηματογράφου, Fritz Lang.  Μετά το "Metropolis" του 1927 το οποίο μοιάζει εξαιρετικά και δυσάρεστα σύγχρονο, το "Μ" είναι η δεύτερη ταινία του Lang που παρακολούθησα και την οποία βρήκα εξίσου αριστουργηματική.  Δεν είναι τυχαίο βέβαια οτι ανήκει στο πάνθεον των μεγάλων σκηνοθετών, αφού οι ταινίες του πρωτοποριακές και αλληγορικές καθώς ήταν, αποτέλεσαν κομμάτια υψηλής κινηματογραφικής αισθητικής και συγκαταλέγονται πλέον στα κλασσικά αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου.


Η ταινία "Μ" (1931) πραγματεύεται την ιστορία του Hans Beckert (Peter Lorre), ενός 'ανθρώπου' που αρέσκεται στο να παρασύρει μικρά παιδιά και στη συνέχεια να τα δολοφονεί.  Η υπόθεση της ταινίας περιστρέφεται γύρω από τις προσπάθειες-αποτυχημένες ομολογουμένως- της αστυνομίας να τον συλλάβει, αλλά και από τις προσπάθειες του υποκόσμου, οι οποίοι θεωρούν οτι ένα τέτοιο πλάσμα δεν αξίζει να υπάρχει ούτε καν στον δικό τους, παράνομο κόσμο.  Οι δυο ομάδες της αστυνομίας και των κακοποιών, ξεκινούν ένα ανελέητο κυνηγητό, προκειμένου να συλλάβουν ένα τέρας χωρίς πρόσωπο-μιας που κανείς δε γνωρίζει πως είναι-και να τον οδηγήσουν στη δικαιοσύνη.  Η εύρεσή του δε θα είναι εύκολη υπόθεση και πολύ σύντομα τα δυο κλασσικά, αντίπαλα στρατόπεδα, ίσως χρειαστεί να ενώσουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να δοθεί ένα αίσιο τέλος, σε αυτή την ιστορία...
Ενδεχομένως και να μιλάμε για τη πρώτη ταινία του είδους crime thriller και η αλήθεια είναι οτι θα έπρεπε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση από όλους τους σύγχρονους σκηνοθέτες, σχετικά με το πως στήνεται πάνω απ'ολα η σωστή ατμόσφαιρα η οποία αποτελεί το Α και το Ω σε ταινίες αυτού του είδους.  Ουσιαστικά έχουμε μπροστά μας ένα εξαιρετικό δείγμα σκηνοθεσίας.  Βλέποντάς την ένοιωσα οτι είναι μια ταινία που θα μπορούσε κανείς να την δει με μεγάλη ευκολία και σήμερα.  Το λέω αυτό κυρίως για όσους διατηρούν επιφυλάξεις στο άκουσμα των 'κλασσικών, παλιών' ταινιών και εξάλλου στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για μια ταινία του '31.  Σας λέω λοιπόν οτι δεν θα πρέπει να έχετε καμία αμφιβολία σχετικά με το πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να την δει, αφού η μόνη στιγμή που θα την σταματήσετε, είναι όταν αυτή τελειώσει...


Ο τρόπος με τον οποίο δομείται όλη η πλοκή και κυρίως η ατμόσφαιρα, είναι υποδειγματικός.  Καταρχάς ο Lang φροντίζει να εκμεταλλευτεί πλήρως το ασπρόμαυρο της ταινίας.  Χρησιμοποιεί έντονες φωτοσκιάσεις και δημιουργεί δραματικές αντιθέσεις στα πλάνα του, τα οποία ακόμα και όταν δεν περιλαμβάνουν ίχνος διαλόγου, μπορούν να πουν πολλά στον θεατή, μέσα από τις αντιφατικές εικόνες που παρουσιάζουν.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η παραπάνω εικόνα, στην οποία έχουμε σε πρώτο πλάνο το κοριτσάκι και από πάνω του να υψώνεται μια απειλητική σκιά, που δε μας προϊδεάζει για τίποτα καλό.  Ο δολοφόνος φαίνεται να κυριαρχεί πάνω από το κεφάλι του παιδιού, ενώ όπως θα δείτε και στην ταινία η σκιά του 'πέφτει' πάνω στο poster το οποίο τον έχει επικηρύξει.  Καθόλου τυχαίο γεγονός, αφού από την αρχή ο Lang χρησιμοποιεί διάφορα τέτοιου είδους κόλπα προκειμένου να εντείνει ακόμα περισσότερο την αγχωτική και ζοφερή ατμόσφαιρα μέσα στην οποία εκτυλίσσεται η δράση.  Δεν ήταν και μικρή υπόθεση εκείνη την εποχή να καταφέρει ένας σκηνοθέτης να αποδώσει ένα τόσο ευαίσθητο και λεπτό ζήτημα, όπως αυτό ενός διαταραγμένου, δολοφόνου παιδιών, με τόση μαεστρία, αφήνοντας ουσιαστικά τα πράγματα να εξελιχθούν μέσα σε μια ομιχλώδη υπόνοια και τις αντιθέσεις του λευκού και του μαύρου, να κάνουν την δουλειά τους.  Αξίζει να σημειωθεί εδώ οτι το "M" αποτελεί και την πρώτη ομιλούσα ταινία του Lang, καθώς και την αρχετυπική ταινία πάνω στο είδος του crime thriller.  Επόμενο είναι οτι από πολλούς θεωρείται ως η καλύτερη και αρτιότερη ταινία του.
Εξίσου εντυπωσιακά είναι και τα πλάνα που υποδηλώνουν και σκιαγραφούν σε μεγάλο ποσοστό, τον διαταραγμένο ψυχισμό του δολοφόνου.  Λήψεις μέσα από τζαμαρίες και διαστρεβλωμένες εικόνες, βοηθούν τα μέγιστα στη δημιουργία ενός συγκεκριμένου προφίλ του δράστη, το οποίο περνάει υποσυνείδητα στον θεατή, ο οποίος καταλήγει να έχει φτιάξει την εικόνα του δράστη μέσα από πλάνα που αποτελούν κατά κάποιον τρόπο μια εξωτερίκευση της εσωτερικής του τρέλας.  Η σκηνοθεσία είναι γρήγορη και δε κουράζει ούτε στο ελάχιστο, ενώ ο Lang βρίσκει διαρκώς τρόπους προκειμένου να εμπλουτίσει την ιστορία του μέσα από γεμάτα πλάνα, αποφεύγοντας τους εξαντλητικούς διαλόγους/μονολόγους (εκτός ίσως από έναν μονόλογο στο τέλος, που όμως ίσα ίσα χαρακτηρίζεται από μεγάλη ερμηνευτική αξία).  Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός οτι καταφέρνει να περάσει πράγματα αποκλειστικά και μόνο μέσα από τη σκηνοθεσία και τον τρόπο που κινείται η κάμερα, πράγματα που ενδεχομένως εάν τα απέδιδε με ένα συμβατικό τρόπο, να μην είχαν σήμερα την καλλιτεχνική αξία για την οποία έχουν μείνει στην ιστορία.  Ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαρκής εναλλαγή των πλάνων όταν η μεν αστυνομία και οι δε κακοποιοί, κάθονται σε ένα τραπέζι και συζητούν πως θα καταφέρουν να συλλάβουν τον δολοφόνο.  Αν και είναι ξεκάθαρο από τον χώρο οτι βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, ο τρόπος με τον οποίο γίνονται τα cut της κάμερας και η αυτόματη εναλλαγή των σκηνών, σου δίνουν την αίσθηση οτι όλα τα άτομα, αποτελούν μέλη μιας ουσιαστικά ομάδας που κάθεται γύρω από ένα τραπέζι και συζητά.  Ευφυέστατη σκηνή που θα μπορούσε να προοικονομεί κάποια συνεργασία ανάμεσα σε αστυνομικούς και υπόκοσμο, προκειμένου να συλληφθεί ο ένοχος.



Από ερμηνευτικής πλευράς ο Peter Lorre είναι υπέροχος.  Με βασικό του προνόμιο τα μεγάλα του μάτια, που μοιάζουν έτοιμα να πεταχτούν από τις κόγχες τους, δίνει ρέστα στον ρόλο του ψυχωτικού δολοφόνου και όπως ανέφερα και πριν, θεωρώ οτι αυτή η ερμηνεία κορυφώνεται στο τέλος με έναν μονόλογο, πάνω στον οποίο έχουν πατήσει αναρίθμητες, μεταγενέστερες ταινίες.  Τέλος θα ήθελα να αναφέρω και μια μικρή παρατήρηση την οποία βρήκα 'ξεδιάντροπά' εμφανή για να μη πω δυο λόγια.  Το τέλος του "Μ", μου θύμισε σε μεγάλο βαθμό το τέλος της ταινίας, "Sympathy for Lady Vengeance".  Επειδή και οι δυο ταινίες κινούνται σε παρόμοιο θέμα, προσέξτε και εσείς εάν και όταν τις δείτε τον τρόπο με τον οποίο τελειώνουν οι ταινίες, και θα καταλάβετε τι θέλω να πω.  Δεν αποκαλύπτω περισσότερα.
Σίγουρα θα έλεγα να τολμήσουν να την δουν και όσοι γενικά δεν προτιμούν τον παλιό κινηματογράφο, γιατί είμαι σχεδόν σίγουρη οτι θα την βρείτε και εσείς τόσο καλή, όσο κι εγώ.  Δείτε και το "Metropolis" μιας που είμαστε στον Lang, έτερο αξιόλογο δημιούργημά του.  Trust me guyz, they trully worth it! ;)

Υ.Γ: Ο σκοπός που σφυρίζει συχνά πυκνά ο Lorre στην ταινία, είναι το "In the Hall of the Mountain King" , by Edvard Crieg.  Είναι γνωστό και από την ταινία "Funny Games", του Haneke και γενικότερα θεωρείται οτι αποτέλεσε την απαρχή για άλλες ταινίες, στις οποίες φαινομενικά 'άκακα' τραγούδια, παίρνουν μια πιο σκοτεινή και επικίνδυνη διάσταση, όταν τραγουδόνται (στην προκειμένη περίπτωση σφυρίζονται) από δολοφόνους, τρελούς και γενικά επικίνδυνους ανθρώπους.

http://www.youtube.com/watch?v=cIj3Bk0bhL8

TRIVIA
  • O Petter Lorre ήταν Εβραίος, με αποτέλεσμα λίγο μετά το release της ταινίας να φύγει από τη Γερμανία λόγω του φόβου των Ναζι.  Ο Lang όντας μισός Εβραίος, έφυγε δυο χρόνια μετά.
  • O Lang είναι γνωστός επίσης για τον πολύ...άσχημο τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόταν στους ηθοποιούς του.  Τη σκηνή κατά την οποία ο Lorre πέφτει από τις σκάλες, την γύρισε πολλές φορές μέχρι να πετύχει το αποτέλεσμα που ήθελε.  Αρκετά χρόνια μετά ο Lorre αρνήθηκε την πρόσκληση του Lang, να πρωταγωνιστήσει σε νέα ταινία, εξαιτίας της κακής του συμπεριφοράς.
  • Η χρήση της voiceover αφήγησης, θεωρήθηκε ρηξικέλευθη για την εποχή εκείνη.
  • Το σφύριγμα του Lorre στην ταινία, ντουμπλαρίστηκε από τον ίδιο τον Lang, επειδή ο Lorre δε μπορούσε να σφυρίζει!
  • Αποτελεί την πρώτη ταινία με serial killer που γυρίστηκε.
  • Αν και αρχικά ο Lorre ήταν ενθουσιασμένος που έπαιξε έναν τόσο μεγάλο ρόλο, στη συνέχεια το μίσησε, διότι όσοι είχαν δει την ταινία έτειναν να τον αντιμετωπίζουν ως πραγματικό δολοφόνο παιδιών.
  • Φυσικά το "M" προέρχεται από την γερμανική λέξη morder, δηλαδή murder.
(Πηγή IMDB)

H TV ΣΗΜΕΡΑ....

STAR: 21:00, Charlie and the Chocolate Factory, με τους Johnny Depp, Helena-Bohnam Carter.  Η πιο 'γλυκιά' ταινία του Tim Burton, που την έχουμε χιλιοματαδεί, αλλά θα την ξαναδούμε για δυο βασικούς λόγους: για τον Depp και την άφθονη σοκολάτα.  Μιαμ!

MEGA: 21:00, Εrin Brocovich, με τους Julia Roberts, Aaron Eckhart.  Μια πτωχή πλήν τίμια γυναίκα, αποκαλύπτει ένα τεράστιο σκάνδαλο που κρυβόταν πίσω από μια κολλοσιαία επιχείρηση που μόλυνε τον υδροφόρο ορίζοντα, μιας μικρής κωμόπολης προκαλώντας πολλούς θανάτους και διαιωνίζοντας ένα πρόβλημα τεραστίων διαστάσεων.  Αληθινή ιστορία που χάρισε το πολυπόθητο χρυσό αγαλματάκι στη Roberts.

MEGA: 23:50, Joan of Arc, με τους Mila Jovovich, John Malcovich, Dustin Hoffman.  Η πορεία της γυναίκας που λατρεύτηκε σαν ήρωας, για να καταλήξει να καεί στην πυρά, κατηγορούμενη ως μάγισσα.  Σε σκηνοθεσία Luk Besson.

Cyaaa!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου