Das Experiment: Κανείς δε περίμενε αυτά τα αποτελέσματα...

Hey,hey! Λοιπόν από την περασμένη εβδομάδα έλεγα να ανεβάσω αυτή τη ταινία, ως bonus για όσους την είχαν ψηφίσει στην κατηγορία favorit psychological movie, και ήταν αρκετοί.  Επίσης επειδή είχα δει οτι την υποστήριζαν με...πάθος αποφάσισα οτι έπρεπε να ανέβει έτσι κι αλλιώς, ανεξαρτήτως αποτελέσματος της ψηφοφορίας.  Βασικά θα την είχα γράψει ήδη από την περασμένη βδομάδα, αλλά σύντομα υπέπεσε στην αντίληψή μου οτι είχα....λάθος ταινία στο laptopaki!.So χθές την είδα, έπαθα ένα ωραίο σοκ καλά καλά, και σήμερα την ανεβάζω.

O Tarek Fahd (Moritz Bleibtreu) εργάζεται πλέον ως ταξιτζής, έχοντας αφήσει καιρό τον επάγγελμα του δημοσιογράφου το οποίο ασκούσε.  Μια μέρα διαβάζει ένα άρθρο στην εφημερίδα το οποίο αναζητά άτομα προκειμένου να συμμετάσχουν σε κάποιου είδους πείραμα.  Αποφασισμένος να μαζέψει υλικό προκειμένου να κάνει το καλύτερο ρεπορταζ της ζωής του (μιας που επανέρχεται στη δημοσιογραφική του ιδιότητα, προς το παρόν τουλάχιστον), θα δηλώσει συμμετοχή και σύντομα θα έρθει αντιμέτωπος με την πραγματική φύση του πειράματος.  8 δεσμοφύλακες, 12 κρατούμενοι και ένα πρότυπο φυλακής.  Οι συμμετέχοντες θα κληθούν να δοκιμαστούν σε πραγματικές συνθήκες φυλάκισης, όπως ακριβώς συμβαίνει στην αληθινή ζωή.  Σύντομα τα όρια πραγματικότητας/πειράματος θα γίνουν δισδιάκριτα και τότε τα αποτελέσματα θα είναι μοιραία για όλους...
Η ταινία βασίζεται στο αντίστοιχο πείραμα που πραγματοποιήθηκε το 1971 και έχει μείνει γνωστό ως "The Stanford Prison Experiment".  Τότε 24 μαθητές είχαν επιλεγεί για να υποδυθούν τους ρόλους των δεσκοφυλάκων και των κρατουμένων.  Μόλις μετά από μερικές μέρες πέντε άτομα δήλωσαν οτι ήθελαν να αποχωρήσουν από το πείραμα, ενώ είχαν ήδη αρχίσει τα πράγματα να παίρνουν άσχημη τροπή.  Οι 'κρατούμενοι' υποβάλονταν σε διαρκή ψυχολογική πίεση, ενώ δεν έλειπε και η άσκηση σωματικής βίας.  Από ένα σημείο και μετά τα άτομα που υποδύονταν τους κρατούμενους, είχαν μπει πλήρως στον ρόλο τους ή πιο σωστά, θεωρόντας οτι είναι όντως φυλακισμένοι, ανέπτυξαν μια έντονη παθητικότητα και ανεκτικότητα απέναντι στην βίαιη συμπεριφορά των άλλων.  Λέγεται πως ακόμα και ο καθηγητής που ήταν υπεύθυνος για την παρακολούθηση του πειράματος, έχασε σταδιακά την επαφή με την πραγματικότητα, και μη λειτουργώντας πλέον ως ψυχολόγος, επέτρεπε την συνέχιση της κακοποίησης, σαν να επρόκειτο για συνθήκες αληθινής φυλάκισης...

Η ταινία είναι σοκαριστική και λειτουργεί σαν γροθιά στο στομάχι.  Είναι τρομερό να βλέπεις το πως μπορεί ένας άνθρωπος τόσο εύκολα να χάσει την επαφή του με την πραγματικότητα και να γίνει ουσιαστικά υποχείριο του καθενός.  Με τις κατάλληλες συνθήκες και την αντίστοιχα διαμορφωμένη ψυχολογία, ο οποιοσδήποτε μπορεί να εκμεταλλευτεί τον οποιονδήποτε.  Το άγχος, η ολοένα και αυξανόμενη ανησυχία, ο φόβος, οι ψυχολογικές μεταπτώσεις, η ψυχολογική και σωματική βία, όλα αυτά δρούν καταλυτικά στη προσωπικότητα κάθε ατόμου, με αποτέλεσμα απρόβλεπτες και τις περισσότερες φορές επικίνδυνες αντιδράσεις.  Η ποικιλία των χαρακτήρων στην ταινία είναι ενδεικτική.  Αυτός που προκαλεί διαρκώς φασαρίες, ο τύπος που δε μιλάει και είναι απόλυτα παθητικός σε ότι του λένε, ο αδύναμος που διαρκώς χλευάζεται από τους δεσμοφύλακες ή και ο σαδιστής τύπος που ενώ θα έπρεπε να υποδύεται τον ρόλο του δεσμοφύλακα, αποφασίζει (υποσυνείδητα ενδεχομένως) να ΕΊΝΑΙ πραγματικά εκείνος που θα επιβάλει τον νόμο, που θα αποφασίζει και που θα κάνει τους κρατούμενους ότι αυτός γουστάρει.  Υπο συνθήκες εξαιρετικής πίεσης και απομόνωσης, είναι λογικό και επόμενο η επαφή με το τι είναι ρόλος και τι πραγματικότητα, να χάνεται σιγά σιγά.  Στην προκειμένη περίπτωση όλα ξεκίνησαν σαν ένα παιχνίδι για μεγάλους με πληρωμή  στο τέλος, και κατέληξε αγώνας για επιβίωση.

Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το γεγονός οτι αυτο το φασιστικό, ξανθό καθίκι που ήταν στην ομάδα των δεσμοφυλάκων, έχει πολλές ομοιότητες με τον Percy, τον τύπο που υποδυόταν τον φύλακα στο "The Green Mile".  Από τον τρόπο που μιλούσε, μέχρι και την εξωτερική εμφάνιση, νομίζω οτι και οι δυο έχουν κοινά.  Για παράδειγμα δε νομίζω να είναι τυχαίο που και οι δυο τους, είναι οι πιο μικροκαμωμένοι (και σιχαμένοι) από τις 'ομάδες' στις οποίες ανήκουν.  Προσωπικά πάντα θεωρούσα οτι στο Πράσινο Μίλι, αυτή ακριβώς η διαφορά με του υπόλοπους έκανε πάντα τον Percy να νοιώθει μειονεκτικά και φυσικά που αλλού θα μπορούσε να βγάλει το κομπλεξ και την οργή του, αν οχι στους φυλακισμένους της πτέρυγας;  Κάτι τέτοιο φαίνεται να ισχύει και εδώ.  Ο Berus μικρόσωμος όπως ήταν και έχωντας πολλά θέματα τα οποία καταλαβαίνεις άνετα από το βλέμα του, ήταν σίγουρο οτι θα αποτελούσε τον πρωτεργάτη στα επικείμενα βασανιστήρια των κρατουμένων.  Επιχειρώντας να αναδειχθεί σε 'κάτι' ή σε 'κάποιον' εκεί μέσα, αφού προφανώς στην κανονική του δουλειά ήταν ένα τίποτα, ωθούσε ολοένα και περισσότερο την κατάσταση στα άκρα, νοιώθοντας μια σαδιστική χαρά απ'ολα αυτά.  Είχε κάνει τον ψεύτικο κόσμο πραγματικότητα, γιατί φυσικά μόνο εκεί ένοιωθε ζωντανός μιας που για μια φορά οι άλλοι θα κάνουν αυτά που θα τους αναγκάζει να κάνουν και οχι το αντίθετο...
Η σκηνοθεσία του Hirschbiegel κινείται παράλληλα με την πρόοδο της ιστορίας και κυρίως της καταστροφικής επίδρασης που έχει το πείραμα τελικά, πάνω στα άτομα.  Αν και αν προσέξουμε καλύτερα,  ήδη από την αρχή ο σκηνοθέτης μας μπάζει στο ψυχαναγκαστικό κλίμα που πρόκειται να ακολουθήσει.  Ξαφνικά ξεσπάσματα μουσικής, έντονα cut, κίνηση της κάμερας που σαν να σε ζαλίζει, καθώς μοιάζει να τρέχει πάνω κάτω, αλλά και τα κοντινά που κάνει διαρκώς στον πρωταγωνιστή και την μοιραία γυναίκα που εμφανίστηκε, όλα δημιουργούν μια περίεργη και γιατί οχι, κλειστοφοβική ατμόσφαιρα.  Για να κάνω και λίγη επίδειξη γνώσεων (τςςςς) κάπου στην αρχή της ταινίας βγαίνει ξαφνικά ο Tarek από το δωμάτιο που γίνονται τα τεστ, και η κάμερα γυρνάει ξαφνικά πάνω του, αλλά τον φιλμάρει από κάτω προς τα πάνω.  Αυτό το πλάνο λέγεται contre-plongee και χρησιμοποιείται για να δίνει στα αντικείμενα ή τα άτομα που σκηνοθετεί, μια πιο μεγαλόπρεπη και σημαντική διάσταση.  Ενδεχομένως στην παρούσα φάση ο σκηνοθέτης να θέλει να επικεντρώσει το βλέμα του θεατή στον πρωταγωνιστή, εννοώντας με ένα μόνο πλάνο οτι θα είναι αυτός που θα υψώσει ανάστημα και θα παίξει τον σημαντικότερο ρόλο στη συνέχεια (δάσκαλε ελπίζω να είσαι περήφανος για'μένα :P ).
Είναι αδιαμφησβήτητα μια ταινία που δε μπορείς να την ξεχάσεις εύκολα και δείχνει το πόσο εύκολα μπορεί ένας άνθρωπος, απογυμνωμένος από κάθε έννοια πολιτισμού, να ακολουθήσει το βαθύτερο ένστικτό του και να μετατραπεί σε ζώο.  Αρκεί μόνο ένας για να ξεκινήσει το μακελειό (ας μη ξεχνάμε και "Το Κύμα", oπού κι εκεί ένας μαθητητής ήταν αρκετός για να ξεχειλίσει το ποτήρι).  Σκληρή και δύσκολη ταινία που όμως λέει μεγάλες αλήθειες για την ανθρώπινη φύση.  Δείτε την...

Αυτές είναι οι σκηνές στις οποίες βρήκα οτι και οι δυο ήρωες μοιάζουν αρκετά:

http://www.youtube.com/watch?v=67llDv40TGg&feature=related

TRIVIA

• Ο Christian Berkel πέρασε αρχικά από casting για τον ρόλο του Schutte.  Τελικά έπαιξε τον Steinhoff.
• Ο ηθοποιός που υποδύθηκε τελικά τον Schutte, πάσχει στην πραγματικότητα από κλειστοφοβία.  Σε μια αρχική σκηνή οπού είναι όλοι μέσα στο ασανσερ και κατεβαίνουν στα κελιά, μπορεί κανείς να δει εύκολα οτι αισθάνεται αρκετά άβολα μέσα στον κλειστό χώρο του ασανσερ.
• Η ταινία είναι σκηνοθετημένη σε χρονολογική σειρά.  Όπως ακριβώς εξελίχθηκαν τα πράγματα, προκειμένου να μπορέσουν να αποδωθούν με τον καλύτερο τρόπο τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν μέχρι το τέλος στους συμμετέχοντες του πειράματος.

(Πηγή IMDB)

H ΤV ΣΗΜΕΡΑ....

STAR: 02:15, December Boys, με τον Daniel Radcliffe.  Κοινωνική ταινία αυστραλέζικης παραγωγής του 2007.  4 παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα μοναστήρι, μαθαίνουν οτι μετά το τέλος του καλοκαιριού ένα από αυτά θα υιοθετηθεί από ένα ζευγάρι.  Οι 4 φίλοι θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον για να μπορέσουν να αποτελέσουν το τυχερό παιδί που θα υιοθετηθεί και θα φύγει πια από εκείνο το μέρος...

Αύριο έχουμε το vol. 1 από favorite action movies!! Yeahh! Be here ;)

Βyezzzz....