Στην φεουδαρχική Ιαπωνία ο γηραιός άρχοντας Hidetora (Tatsuya Nakadai) αποφασίζει πως έχει πια φτάσει η στιγμή να αποσυρθεί από την ενεργό δράση και την διαχείριση του τεράστιου βασιλείου του. Αποφασίζει λοιπόν να μοιράσει την περιουσία του στους τρεις γιους του και να παραχωρήσει την θέση του άρχοντα στον έναν από αυτούς. Όταν ο ένας από τους υπόλοιπους δυο αντιδράσει έντονα για την προτίμηση του πατέρα του, αποδίδοντάς του βαρείς χαρακτηρισμούς, ο Hidetora θα τον αποκληρώσει για την αναίδειά του και θα παραχωρήσει τα βασιλικά του προνόμια στους εναπομείναντες γιους. Ο απόκληρος θα φύγει από την περιοχή του πατέρα του και τα πράγματα μοιάζουν να παίρνουν το δρόμο τους. Σύντομα όμως η ανθρώπινη δίψα για εξουσία και πλούτη θα στρέψει τους δυο γιους εναντίον του πατέρα τους, την ίδια στιγμή που πολλαπλά συμφέροντα θα αρχίσουν να 'τρέχουν' από το οικείο τους περιβάλλον. Δολοπλόκες γυναίκες, άμυαλοι άνδρες και παιχνίδια εξουσίας θα οδηγήσουν τα βασίλεια σε σύρραξη, και τον Hidetora αυτή τη φορά 'εξόριστο' από τα ίδια του τα σπλάχνα που αλληλοσπαράζονται. Οι ρόλοι αντιστρέφονται και οι ο εξόριστος γιος φαντάζει ως η μοναδική όαση, απέναντι στους διαβολικούς του σπόρους που αρχίζουν να ποτίζουν το χώμα με αίμα. Η ανθρώπινη φύση σε όλο το φριχτό της μεγαλείο...
Ο Ιάπωνας Akira Kurosawa υπήρξε ένας δημιουργός που δε χρειάζεται και πολλές συστάσεις. Με μια καριέρα που μετρούσε 40 χρόνια τουλάχιστον (σκηνοθέτησε το πρώτο του φιλμ το 1943!), μετρώντας στο ενεργητικό του πάνω από τριάντα ταινίες ως σκηνοθέτης και πάνω από εβδομήντα σενάρια τα οποία έγραψε ο ίδιος, είχε την τύχη το όνομά του να γίνει ευρέως γνωστό οχι μόνο μέσα στα όρια της Ιαπωνίας, αλλά και έξω από αυτή, σε ολόκληρο τον Δυτικό κόσμο. Το peak της καριέρας του το οποίο εντοπίζεται τη περίοδο της Χρυσής Εποχής του ιαπωνικού κινηματογράφου (από τα μέσα της δεκαετίας του '50) και η συνεργασία με ένα από τα πιο επιτυχημένα στούντιο παραγωγής, το Toho αποτέλεσαν πρώτης τάξεως εφαλτήρια προκειμένου οι ιαπωνικές ταινίες να καταφέρουν να βρουν μια πολυπόθητη διέξοδο προς τη Δύση. Το γεγονός οτι αυτό ξεκίνησε με το "Rashomon" (1950) του ίδιου, που θεωρείται μια εκ των καλυτέρων ταινιών του, σίγουρα παίζει τον δικό του σημαντικό ρόλο.
"Ikiru" (1952), "Seven Samurai" (1954) και "Throne of Blood" (1957) είναι από τις πιο γνωστές σε παγκόσμιο επίπεδο ταινίες του Ιάπωνα σκηνοθέτη, ο οποίος καθ'όλη τη διάρκεια της καριέρας του δε δίστασε να δοκιμάσει πολλές και διαφορετικές ταινιακές φόρμες, σκηνοθετικά στυλ και φυσικά ποικίλες θεματικές. Αν και η αναγνώριση που έτυχε εκτός Ιαπωνίας, ήταν μεγαλύτερη από αυτή εντός της χώρας του, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το δημιουργικό μεγαλείο αυτού του ανθρώπου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός οτι επηρεάστηκε έντονα από ξένα ρεύματα και σκηνοθέτες, όπως για παράδειγμα τον John Ford, τον Σοβιετικό σκηνοθέτη Sergei Eisenstein και τη γενικότερη εποχή του βωβού κινηματογράφου. Έξω από την κινηματογραφική του αναπαράσταση δε θα μπορούσε να μείνει ούτε ο Shakespeare, στα έργα του οποίου έχει βασίσει το σενάριο ορισμένων ταινιών του, όπως το "Throne of Blood" στο οποίο έχει μεταφέρει την ιστορία του Macbeth στην Edo period της Ιαπωνική Ιστορίας, αλλά και το σημερινό μας "Ran" στο οποίο έχει ενστερνιστεί την ιστορία του King Lear και την έχει προσαρμόσει στο δικό του μοναδικό στυλ.
Αν και οι τελευταίες του ταινίες (κυρίως από τη δεκαετία του '70 και μέχρι τις αρχές του '90) χαρακτηρίζονταν από μια έντονη σκηνοθετική διαφοροποίηση του Kurosawa η οποία εκτεινόταν μέχρι και την αντίληψη που είχε πλέον διαμορφώσει για τον κόσμο, όλοι θα συμφωνήσουν οτι το στυλ του εξακολουθούσε να είναι δυναμικό, στιβαρό, πλούσιο και επικών διαστάσεων, που ορισμένες φορές θύμιζε τις εξίσου επικές (με την κυριολεκτική σημασία της λέξης) ταινίες του old time, classic Hollywood. Αν και ο ίδιος εμπεριείχε στις ταινίες του το στοιχείο της αφηγηματικότητας, εντούτοις η απαξίωση της 180 μοιρών κάμερας (όταν οι ηθοποιοί φιλμάρονται μέσα σε ένα νοητό ημικύκλιο και επουδενί έξω από αυτό), η στατικότητα και τα κενά πλάνα που γεμίζουν ξαφνικά από κίνηση (χαρακτηριστικά τα πλάνα του "Ran") τον διαφοροποίησαν αισθητά από τους συναδέλφους του στην Αμερική.
Το "Ran" αποτελεί μια από τις τελευταίες ταινίες του Kurosawa, και μέχρι το 1985 αποτελούσε την πιο ακριβή Ιαπωνική παραγωγή με budjet....$12 εκατομμύρια! Τα περισσότερα γυρίσματα ήταν εξωτερικά και πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στις πεδιάδες του μεγαλύτερου ενεργού ηφαιστείου της Ιαπωνίας, του Mount Aso. Τα σκηνικά και τα κοστούμια (η σχεδιάστρια κοστουμιών Emi Wada κέρδισε και το αντίστοιχο Oscar) εξέπεμπαν χλιδή και επική καταγωγή, αφού το καθένα από τα 1.400 κοστούμια(!) είχε επιμεληθεί με μοναδικό τρόπο.
Η θεματική αυτής της ταινίας δεν ήταν κάτι καινούριο για τον Kurosawa καθώς το "Ran" τοποθετείται στην κατηγορία των jidaigeki films, έναν όρο που χρησιμοποιείται για να περιγράφει τα δράματα εποχής που τοποθετούνταν στην Ιαπωνική Ιστορία κάπου ανάμεσα στο 1603 και το 1868 (Edo Period). Αν και τα έργα του χαρακτηρίζονται από μια μεγάλη γκάμα ιστοριών, όπως αυτή της σχέσης δασκάλου-μαθυτευόμενου ("Sanshiro Sugata"- 1943), του ηρωικού ιδεώδους ("Seven Samurai"- 1954) και της ορμητικής Φύσης που παίζει στο background κάθε σχεδόν ταινίας του (τα σύννεφα στο "Ran" κρέμονται πάνω από τα κεφάλια των πρωταγωνιστών σαν μαύρη κατάρα, υπονοώντας την συσσωρευμένη βία η οποία οπτικοποιείται με την τρομακτική καταιγίδα που ξεσπάει παράλληλα με τις αιματηρές συγκρούσεις). Εδώ το θέμα είναι λίγο πιο γενικό και πραγματεύεται την ίδια την έννοια της βίας-της ανθρώπινης ψυχής κυρίως- και του αντίκτυπου που έχει στα πάντα γύρω της.
Από τον τίτλο ακόμα της ταινίας καταλαβαίνουμε τι πρόκειται να επακολουθήσει, καθώς στα ιαπωνικά η λέξη έχει τη σημασία του χάους και της 'επανάστασης'. Και πραγματικά η διομισάωρη ταινία, είναι αυτό ακριβώς.
Όταν η πρωτόγονη φύση που κρύβουμε μέσα μας, βγαίνει στην επιφάνεια και η οργή, το μίσος, τα συμφέροντα και η τυφλή ανάγκη για εξουσία έρχονται και υπερισχύουν απέναντι σε αξίες όπως η οικογένεια και οι δεσμοί αίματος, τότε είναι ξεκάθαρο οτι η κατάληξη μπορεί να είναι μόνο μία: η ίδια η Κόλαση επί της Γης. Και εδώ ο Kurosawa δε μασάει τα λόγια του, αλλά παρουσιάζει την ζοφερή εικόνα μια παραπαίουσας ανθρωπότητας, και ενός πιθανού τέλους του κόσμου. Η ταινία διακρίνεται από μια έντονη αίσθηση ματαιότητας και νιχιλισμού, όχι μόνο εξαιτίας της αδυναμίας-τελικά-του ατόμου να εναντιωθεί απέναντι στην φύση του, αλλά και εξαιτίας της απουσίας ενός από μηχανής Θεού που θα μπορούσε να αποκαταστήσει την τάξη των πραγμάτων. Φωτιά και θάνατος περιμένει τους αντιφρονούντες, και σύντομα η μπάλα τους παίρνει όλους, αθώους και ένοχους. Η ύβρις απέναντι στον πατέρα έχει γίνει, αλλά και η τραγικά λανθασμένη απόφαση του πατέρα έχει και αυτή τις συνέπειές της. Η όποια δύναμη μπορεί να κρύβεται εκεί ψηλά είναι αδρανής, και αφήνει τα ανθρώπινα πιόνια να αλληλοκαταστραφούν δίχως έλεος.
Εκτός από τα επικών διαστάσεων σκηνικά, τους αμέτρητους κομπάρσους, την φρενήρη σκηνοθεσία που φέρνει διαρκώς στο προσκήνιο καταστάσεις και μυστικά, οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές (όπως πάντα άλλωστε) με τον Tatsuya Nakadai ο οποίος στον ρόλο του Hidetora και με μακιγιάζ που παραπέμπει στο κλασικό, ιαπωνικό θέατρο Noh, να είναι απλά συγκλονιστικός. Η προοδευτική του μεταμόρφωση και η τρέλα στην οποία σταδιακά βυθίζεται λόγω των αποφάσεών του, είναι κάτι το υπέροχο να το βλέπεις, και την ίδια στιγμή τραγικό. Η απωανατολική σχολή παρέδιδε, παραδίδει και θα συνεχίσει να παραδίδει και με τον σύγχρονο κινηματογράφο της, μαθήματα σκηνοθεσίας και ερμηνείας.
Το "Ran" είναι μια ταινία με βαθιά υπαρξιακή υπόσταση και συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτές που πρέπει οπωσδήποτε να δει κανείς στη ζωή του. Τα χρώματα, η ατμόσφαιρα και μια ιστορία πιο παλιά και από τον ίδιο τον κόσμο, την καθιστούν ένα άρτιο δείγμα εξέχουσας ιαπωνικής αισθητικής.
Τι έμαθα από την ταινία: Οτι είναι αξεπέραστοι, ναι ντε οι Ιάπωνες!, οτι οι γυναίκες ήταν δολοφονικές και οτι μοιάζει με την ιστορία του Ασώτου Υιου στο ανάποδο.
TRIVIA
- Η διαδικασία δημιουργίας των κοστουμιών διήρκεσε 2 χρόνια καθώς το καθένα είχε φτιαχτεί στο χέρι!
- Εκτός από τον Shakespear, το story βασίστηκε και σε παλιούς μύθους με samurai της ιαπωνικής παράδοσης.
- Η γυναίκα του Kurosawa πέθανε σε ηλικία 39 ετών στα γυρίσματα της ταινίας. O Kurosawa σταμάτησε μόνο για μια ημέρα τα γυρίσματα προκειμένου να θρηνήσει και στη συνέχεια το φιλμάρισμα άρχισε και πάλι.
- Μια σκηνή απαιτούσε το βάψιμο ενός ολόκληρου χωραφιού...χρυσού, αλλά τελικά η σκηνή κόπηκε κατά τη διάρκεια του μοντάζ!
- Σχεδόν όλη η ταινία είναι γυρισμένη με μακρινές λήψεις, εκτός μόνο από ένα πλάνα οπού υπάρχει κοντινό.
- Το μακιγιάζ του Nakadai χρειαζόταν 4 ώρες για να φτιαχτεί!
(Πηγή IMDB)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου