Apt Pupil: Certain lessons corrupt...

Χαιρετώ και πάλι και καλωσορίζω και το νέα μέλος της ομάδας μας! Εύχομαι να αναζητήσεις και εσύ μαζί μας, "ωραίες", κινηματογραφικές στιγμές.  Λοιπόν σήμερα, είπα να ασχοληθώ με μια ταινία, την οποία όλο προσπαθούσα να ξεκινήσω και όλο την παρατούσα κάπου στην αρχή, διότι η πρώτη εντύπωση που μου έδινε κάθε φορά, είναι πως θα εντασσόταν καλύτερα στο πλαίσιο μιας τηλεοπτικής δουλειάς (και μάλιστα από τις κακές), παρά σαν ένα κινηματογραφικό επίτευγμα, άξιο προσοχής.  Παρόλα αυτά, όταν τελικά είδα το "Apt Pupil", μια ταινία του 1998, εκτίμησα δυο πράγματα: τόσο την ύπαρξη κάποιον σαφέστατων αδυναμιών τις οποίες η ταινία δεν είχε σκοπό να κρύψει, καθώς και την απρόσμενη δυναμική που αυτή ανέπτυξε, παρασύροντας το θέμα του νεοναζισμού, και ξεπλένοντας στην ουσία το story, από τυχόν απόλυτη ταύτιση, με αυτό το στοιχείο των καιρών μας.  Και των καιρών από πάντα δηλαδή.

O Todd Bowden (Brad Renfro), είναι ένας πιτσιρικάς ο οποίος έχει ένα ιδιαίτερο χόμπι: μαζεύει μετά μανίας, οτιδήποτε έχει να κάνει με το Τρίτο Ράιχ, τον Β' Παγκόσμιο και την δράση της Γερμανίας, κυρίως όσον αφορά οχι τις επεκτατικές της βλέψεις, αλλά την "τιμωρία" των Εβραίων, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Όταν μια μέρα συναντήσει στο λεωφορείο έναν ηλικιωμένο, τα πράγματα θα αλλάξουν ολοκληρωτικά και για τους δυο, καθώς θα αντιληφθεί πως πρόκειται για έναν εκ των εγκληματιών πολέμου, τον οποίο φιλοξενεί σε μπόλικες από τις φωτογραφίες που διαθέτει.  Ο Todd θα βρει έτσι την ευκαιρία να προσεγγίσει τον Μr. Kurt Dussander (Ian McKellen), προκειμένου να μάθει από πρώτο χέρι, όλες τις θηριωδίες των Γερμανών και την αίσθηση του να κρατάς την θανατερή μοίρα χιλιάδων, στα χέρια σου.  Ο Dussander θα πρέπει να χορέψει τώρα, τον χορό που του επιβάλει ο πιτσιρικάς, σε διαφορετική περίπτωση ο απειλητικός πέλεκυς της δικαιοσύνης που έχει κρεμάσει ο Todd πάνω από το κεφάλι του και με τον οποίο τον έχει στριμώξει στην γωνία, θα πέσει και θα κόψει κεφάλια.  Ένας εγκληματίας πολέμου όμως, δεν ξεχνάει ποτέ την πραγματική του φύση.  Ιδιαίτερα όταν τα χρόνια έχουν περάσει και ένα παιδί έρχεται να του κάνει με το έτσι θέλω την ζωή, άνω κάτω...

Το "Apt Pupil" βασίζεται καταρχάς σε μια νουβέλα ή αλλιώς, long short story του Stephen King, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο "Different Seasons", μαζί με μερικές ακόμη ιστορίες του και πιο συγκεκριμένα το "The Body", το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο ως, «Stand By Me», καθώς και το "Rita Hayworth and Shawshank Redemption", το οποίο αποτέλεσε φυσικά την πρώτη ύλη του «The Shawshank Redemption», του Frank Darabont.
Όπως αντιλαμβάνεστε λοιπόν, ένας από τους λόγους για τους οποίους από καιρό ήθελα να δω αυτή την ταινία, ήταν πως αποτελεί ιστορία του Stephen King, γεγονός που έχει ταυτόχρονα διττή σημασία, καθώς το αποτέλεσμα ή θα είναι εξαιρετικό, ή απλώς δεν θα βλέπεται.  Δεν έχω κατανοήσει ακόμη τους λόγους για τους οποίους πολλές φορές, αξιόλογα βιβλία του King (δεν μιλάω γενικά αυτή την στιγμή για τις μεταφορές των βιβλίων, καθώς δεν θα τελειώναμε ποτέ με αυτό το θέμα), γίνονται τραγικότατες ταινίες, τόσο από πλευράς σεναρίου (το οποίο τις περισσότερες φορές μπάζει από παντού), όσο και από πλευράς σκηνοθεσίας, η οποία στην καλύτερη των περιπτώσεων, είναι επιεικώς απαράδεκτη.
Αν θα έπρεπε να τοποθετήσω στην προκειμένη περίπτωση το «Apt Pupil» κάπου, αυτό θα ήταν μάλλον σε μια νέα κατηγορία, η οποία παίζει κάπου στην μέση.  Η ταινία, δεν είναι σε καμία περίπτωση εξαιρετική.  Δεν είναι όμως και μια ταινία την οποία θα σταματήσεις άρον άρον.  Κυρίως γιατί σε αυτήν πρωταγωνιστεί ο εξαίσιος, Ian McKellen, αλλά και επειδή την σκηνοθεσία της είχε αναλάβει ο "πολλά υποσχόμενος, αλλά κάπου το'χω χάσει λίγο", Bryan Singer.

Το όνομα του Singer, σίγουρα το ξέρετε, ακόμη και αν δεν θυμάστε ακριβώς, ποιες είναι οι ταινίες τις οποίες μετράει στο ενεργητικό του.  Λοιπόν ο φίλος Bryan, είναι αυτός που το 1995, σκηνοθέτησε μια εκ των καλύτερων ερμηνειών που μετράει ο Kevin Spacey μέχρι σήμερα, στο «The Usual Suspects», ένα καθηλωτικό, crime θρίλερ, με ένα εντυπωσιακό τέλος, από αυτά που ο Alfred Hitchcock, θα "σκότωνε", προκειμένου οι θεατές του να μην αποκαλύψουν παραέξω.
Έκτοτε ο Singer την έκανε λαχείο, αναλαμβάνοντας την μεταφορά στο κινηματογραφικό πανί, των περιπετειών των X-Men, σκηνοθετώντας δυο ταινίες, και ετοιμάζοντας ήδη την τρίτη συνέχεια, το «X-Men: Days of Future Past».  Στο ενδιάμεσο ασχολήθηκε και με την επιστροφή του Superman στο «Superman Returns», κατέγραψε έναν ένστολο Tom Cruise, στην προσπάθειά του να δολοφονήσει τον Hitler στην «Valkyrie» του, ενώ τώρα αποφάσισε να μας πασάρει και την CGI-ασμένη εκδοχή του Τζάκ και της φασολιάς, «Jack and the Giant Slayer», με έναν giant που θυμίζει αφηρημένα τον Klaus Kinski στο «Aguirre: The Wrath of God».  Μάλιστα...
Αν και η καριέρα του Singer δεν θα είχε αλλάξει και πολύ σε περίπτωση που δεν είχε αναλάβει το «Αpt Pupil» (έτσι κι αλλιώς ανάγκη δεν έχει, μιας που τουλάχιστον η τηλεοπτική του δουλειά, μοιάζει να του αποφέρει περισσότερα, απ'οτι οι τελευταίες, κινηματογραφικές του προσπάθειες), εντούτοις θα τολμούσα να πω πως αυτή η ταινία, αποτέλεσε οτι πιο διαφορετικό έχει να μας προσφέρει ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης, μέχρι σήμερα.  Και η αλήθεια είναι πως αν και δεν έχω διαβάσει την συγκεκριμένη ιστορία, μπορώ κάπου να αντιληφθώ οτι το αποτέλεσμά της, είναι πολύ καλύτερο, απ'οτι αν είχε αναλάβει κάποιος άλλος την dirty job της μεταφοράς.

Καταρχάς, πέρα από την ξεκάθαρη παρουσία του τρόμου, υπό την μορφή αυτής της φοράς, της ιδέας του νεοναζισμού, η ταινία, δεν επικεντρώνεται τόσο πάνω σε αυτό το κομμάτι, όσο στην γενικότερη "δύναμη" των ανθρώπων να παρασυρθούν και να παρασύρουν.  Έτσι κι αλλιώς ο Stephen King, αποτελούσε από πάντα έναν συγγραφέα, ο οποίος δεν περιοριζόταν μόνο στον μεταφυσικό, φαντασιακό τρόμο, αλλά σε αρκετά βιβλία του, ο φόβος, προκύπτει από κάτι το καθημερινό, κάτι που στην πραγματικότητα μπορεί να φαντάζει αντιμετωπίσιμο και κοινό, αλλά που στα έργα του μετατρέπεται στον νούμερο ένα κίνδυνο, την ουσιαστική πηγή τρέλας και υπέρτατης απειλής.  Για παράδειγμα στο "Cujo", ένας σκύλος Αγίου Βερνάρδου κολλάει λύσσα από μια νυχτερίδα, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται μέσα από τις σελίδες του King, στην νούμερο ένα, φονική μηχανή.  Ακόμα και στο κατά βάση δραματικό, «Stand By Me», τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με μια τρομακτική και παράλληλα σαγηνευτική σκέψη, η οποία σωματοποιείται στην θέα ενός νεκρού σώματος.  Τίποτα περισσότερο.
"Πολλοί με ρωτούν γιατί οι ιστορίες μου δεν περιλαμβάνουν έναν σκύλο, ο οποίος πνίγεται ηρωικά στην προσπάθειά να σώσει το αφεντικό του.  Και εγώ τους απαντώ, πως προτιμώ να φέρω πίσω το εκδικητικό, κρύο πνεύμα του σκύλου, το οποίο θα στοιχειώσει το αφεντικό και θα ζητήσει εκδίκηση".  Αυτά αποτελούν λόγια του ίδιου του King, και θυμάμαι πως μου είχαν κάνει μεγάλη εντύπωση όταν τα είχα διαβάσει.  Μου είχαν ανοίξει όμως και ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης, τον οποίο φαίνεται να χρησιμοποιούσε κυρίως κατά το παρελθόν, σαν παντιέρα, ο διάσημος συγγραφέας, προκειμένου να υφαίνει τον τρόμο, ακόμα και στις πιο περίεργες και κατά τα άλλα πραγματικές γωνιές του μυαλού μας.  Το «Apt Pupil», ανήκει ακριβώς σε αυτή την κατηγορία.  Είναι μια ταινία η οποία πραγματεύεται τον μεγαλύτερο φόβο, το μεγαλύτερο κακό που πέρασε ποτέ πάνω από την Γη: τον άνθρωπο.

Ο McKellen υποδύεται τον ηλικιωμένο Dussander με πίστη και πυγμή, αντικατοπτρίζοντας ιδανικά τον ψυχισμό ενός λύκου, που έχει ενεδυθεί την προβιά του προβάτου, και έχει βολευτεί μέσα σε αυτήν, ξεχνώντας τον πρωτύτερο εαυτό του.  Όταν ο Renfro έρχεται (ο οποίος πέθανε το 2008 από υπερβολική δόση), και απαιτεί από εκείνον να ξεθάψει από το μπαούλο των αναμνήσεων, όλες εκείνες τις ανομολόγητες πράξεις, τα βασανιστήρια και την ζοφερή πραγματικότητα του πολέμου, είναι σαν να σηκώνει λιγάκι το χαλί της Ιστορίας, και να προκαλεί τον Dussander να κοιτάξει από κάτω, βλέποντας κάπου εκεί τον εαυτό του, όπως αυτός ήταν παλιά: νέος, ακμαίος και γεμάτος βάναυσες ορέξεις.  Στην ουσία δεν είναι το θέμα του νεοναζισμού αυτό που κυριαρχεί, όσο το πως πολύ εύκολα μπορεί κάποιος να "κυλήσει" και πάλι, στον παλιό εθισμό του.  Είτε αυτός είναι το αλκοόλ, είτε τα ναρκωτικά, είτε η ανάγκη να σκοτώνει...
Το «Apt Pupil», πρόκειται στην ουσία για μια ταινία εμμονών.  Εμμονικός ο Todd με τον κόσμο του Τρίτου Ράιχ, όπως όμως τον θαυμάζει μέσα από τις φωτογραφίες, μα που όπως σύντομα διαπιστώνει, οι διηγήσεις και η πραγματικότητα, μάλλον απέχουν έτη φωτός από το όποιο φρικιαστικό ενσταντανέ της φωτογραφικής μηχανής.
Το ενδιαφέρον κομμάτι της ταινίας, εκεί δηλαδή που παίζεται και όλο το δράμα, έχει να κάνει με την αλληλεπίδραση των δυο πρωταγωνιστών, και τον τρόπο με τον οποίο ο ένας, μοιάζει να αποτελεί την νεότερη και αντίστοιχα, την μεγαλύτερη εκδοχή του άλλου.  Οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος.  Όταν ο σπόρος της εξουσίας και της μεγαλομανίας έχει φυτευτεί (οχι αυτός ενός ξεκάθαρου ναζισμού), τότε υπάρχει δυνατότητα διαφυγής και για τους δυο.  Με διαφορετικές δηλαδή συνέπειες και όπως κι αν εκφράζεται αυτή.
Αν εξαιρέσει κανείς την κάπως αδύναμη σκηνοθεσία, από πλευράς σκηνικών και ατμόσφαιρας, τότε μπορεί να βρει ενδιαφέροντα στοιχεία στο «Αpt Pupil», μια ταινία, η οποία μπορεί να μην είναι από τις καλύτερες μεταφορές, είναι όμως από τις πιο τίμιες αναφορικά με αυτά που θέλει να πεί.

Τι έμαθα από την ταινία: Οτι o David Schwimmer είναι σαν ανώμαλος μπανιστιρτζής με αυτό το μουστάκι, οτι όταν ο King άκουσε πως την ταινία θέλει να αναλάβει ο Bryan Singer, του πούλησε τα δικαιώματα για 1 δολάριο και οτι ο McKellen είναι μόλις 57 χρονών εδώ, αν και δείχνει για πολύ μεγαλύτερος και συγκεκριμένα ανέλαβε να υποδυθεί τον 75χονο Dussander.


Με την απαραίτητη φωνή που συνόδευε τότε τα trailer...

No trivia