Τετάρτη 15 Ιουνίου 2011

Festen (a.k.a The Celebration): Truth hurts?

Μέεερα σε όλους!  Τι κάνουμε;  Σήμερα νομίζω τρέχω σαν τρελή να προλάβω να γράψω.  Στο τσακ ήμουν να μην ανεβάσω ταινία, αλλά δε γινόταν τελικά να σας το κάνω αυτό (το ξέρω οτι δε θα κοιμόσασταν το βράδυ!).  So σήμερα θα βάλω μια ταινιούλα που όποιος έχει δει το Κωνσταντίνου και Ελένης 10 φορές-όπως εγω, shame on me!- σίγουρα την ξέρει, χωρίς να χρειάζεται καν να την έχει δει.  Στο επικό επεσόδιο με τον Στάθη τον αρχιτέκτονα, όταν αποφάσισαν να 'καπνίσουν την πίπα της ειρήνης' (ναι ξέρω δεν υπάρχει!) πήγαν και είδαν την "Οικογενειακή Γιορτή" του Vinterberg.  Ε αυτή θα δούμε σήμερα.  Πολύ πολύ καλή ταινία...


Ο πατέρας αφέντης γιορτάζει τα 60στα γενέθλιά του σε ένα μεγαλοπρεπές ξενοδοχείο παρουσία όλης της οικογένειας συμπεριλαμβανομένων θείων, γιαγιάδων, ανηψιών, ξαδέλφων και πάει λέγοντας.  Ο μεγαλύτερος γιός της οικογένειας ο Christian (Ulrich Tomsen) ετοιμάζεται να κάνει την πρώτη πρόποση και να ευχηθεί στον πατέρα του τα καλύτερα.  Ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν όλοι, γιατί τελικά τα λόγια που βγαίνουν από το στόμα του κάθε άλλο παρά λόγια αγάπης είναι, και στην επιφάνεια έρχεται ένα σκοτεινό μυστικό το οποίο αποτέλεσε και την αιτία της αυτοκτονίας της δίδυμης αδελφής του Christian, ένα χρόνο πριν...
Όλο το νόημα της ταινίας θα μπορούσε πραγματικά να συνοψιστεί στην πρόταση του Χρανιώτη (υποδύομενο φυσικά τον Στάθη στη σειρά) οτι ουσιαστικά ο Vintenberg καταλύει τον μύθο της αστικής οικογένειας.  Αυτό ακριβώς κάνει.  Παρουσιάζει ένα λουκούλειο γεύμα με ελάφια και ακριβά κρασιά, μια μεγαλοαστή οικογένεια που γελάει, κουτσομπολεύει και απολαμβάνει την θέση που κατέχει στον αφρό της κοινωνικής κατάταξης.  Ακόμα και η αποκάλυψη του αποτρόπαιου μυστικού δε θα σταθεί ικανή να διακόψει το γλέντι, μιας που σε πρώτη φάση κανείς δεν είναι διατεθημένος να πιστέψει τα λόγια του υποτιθέμενα ψυχικά διαταραγμένου γιου.  Στην συνέχεια όμως η επιβεβαίωση έρχεται με ένα εκπληκτικό εύρημα από τον σκηνοθέτη και τα γέλια κόβονται μαχαίρι...


Το "Festen" θεωρείται ως η πρώτη ταινία του Δόγματος 95, το οποίο αποτέλεσε κατά κάποιον τρόπο ένα avant-garde κινηματογραφικό κίνημα που ιδρύθηκε το 1995 από τον σκηνοθέτη της ταινίας Thomas Vinterberg και την έταιρη ιδιόμορφη φυσιογνωμία, τον Δανό σκηνοθέτη Lars von Trier.  Με τον όρο avant-garde εννοούμε κάτι πρωτοποριακό, κάτι που βρίσκεται με ακριβή μετάφραση στην 'πρώτη γραμμη' στην προκειμένη περίπτωση, όσον αφορά την κινηματογραφική δημιουργία.  Και όντως έτσι ήταν.  Η κύρια ιδέα του Δόγματος 95 ήταν να γυρίζονται ταινίες που να βασίζονται στις απλές και βασικές προϋποθέσεις ύπαρξης μια ταινίας, δηλαδή να δίνεται βάση στις κλασσικές αξίες της ιστορίας, των ερμηνειών και του θέματος, και μένοντας αυστηρά μακριά από special effects και των ευκολιών που προσφέρει η τεχνολογία.  Ανάμεσα στους κανόνες στους οποίους έπρεπε να υπακούν αυτού του είδους οι ταινίες, ήταν και οι εξής: 1) Τα γυρίσματα πρέπει να γίνονται σε συγκεκριμένους χώρους/τοποθεσίες χωρίς την παρουσία extra props (δηλαδή αντικειμένων που να χρειάζονται για να εμπλουτίσουν την σκηνή).  Εάν είναι απαραίτητη η παρουσία ορισμένων αντικειμένων, τα γυρίσματα πρέπει να γίνονται κατευθείαν στο μέρος στο οποίο αυτά υπάρχουν έτσι κι αλλιώς, 2) Δεν πρέπει να υπάρχει ξέχωρη μουσική από την ταινία.  Η μουσική πρέπει να αποτελεί κομμάτι της υπόθεσης, κι οχι απλά να ακούγεται για να διευκολύνει την θέση του θεατή (π.χ το τραγούδι που ακούγεται στην ταινία από την γιαγιά η οποία το τραγουδάει, υπάγεται απόλυτα σε αυτόν τον κανόνα), 3) Η κάμερα πρέπει να είναι hand-held και οχι στατική και στημένη, ενώ και το φιλμ πρέπει να είναι έγχρωμο, 4) Ο σκηνοθέτης δεν πρέπει να αναφέρεται στα credits κατά την παρουσίαση της ταινίας.


Η επιλογή αυτών των σκηνοθετών να παράγουν ταινίες οι οποίες εκ των προτέρων θα οριοθετούνται μέσα σε αυστηρά πλαίσια, αποτέλεσε σίγουρα πρόκληση τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους θεατές αφού αυτή η νέα σκηνοθετική ματιά θα έπεφτε 'βαριά' σε αρκετούς.  Απ'οτι φάνηκε έπεσε λίγο βαριά ακόμα και στους ίδιους τους δημιουργούς, αφού δε κατάφερναν πάντα να μένουν απόλυτα πιστοί στους κανόνες τους.  Για παράδειγμα ο Vinterberg παραδέχτηκε οτι σε μια σκηνή της παραπάνω ταινίας χρησιμοποίησε κάτι για να καλύψει ένα παράθυρο, αλλάζοντας παράλληλα και τον φωτισμό.  Συνεπώς και έφερε ένα extra prop στο χώρο των γυρισμάτων, αλλά και δημιούργησε τεχνιτό φωτισμό.  Όπως και να'χει όμως το γεγονός δεν αλλάζει οτι το "Festen" αποτελεί ένα εξαιρετικό, σύγχρονο φιλμικό δημιούργημα.
Ο Vinterberg παίζει με την κάμερα και δημιουργεί ξεχωριστούς και μεμονωμένους χώρους, ακόμα και όταν ουσιαστικά όλη η δράση λειτουργεί στα πλαίσια ενός και μόνο χώρου, του ξενοδοχείου.  Οι γωνίες λήψεις του είναι εντυπωσιακές, αφού ορισμένες φορές φαίνεται να αψηφούν τους φυσικούς νόμους και μοιάζουν σαν η κάμερα να αιωρείται ή να γίνεται ένα με το έδαφος.  Σίγουρα ο τρόπος αυτός των λήψεων δίνει ένταση και δυναμική σε μια ταινία, που εάν βασιζόταν σε συμβατική σκηνοθεσία μάλλον θα υστερούσε κατά πολύ, μιας που η υπόθεση δεν είναι κάτι το καινούριο.  Μέσα όμως από τον τρόπο με τον οποίο η κάμερα φιλμάρει, παίρνει ζωή και ο αντίκτυπος στον θεατή είναι καταλυτικός.  Εντελώς πρωτοποριακή οπτική ενός γεύματος μιας πολυμελούς οικογένειας, αφού έχεις την αίσθηση οτι πραγματικά εδώ η κάμερα λειτουργεί ως το 'τρίτο μάτι'.


Σε αντίθεση με τη χθεσινή ταινία, εδω οι ερμηνείες περνούν σε δεύτερη μοίρα και τον πρώτο λόγο έχει φυσικά η σκηνοθεσία.  Αν και είναι αδιαμφισβήτητα καλές, δε συγκρίνονται με τον τρόπο που κλέβει την παράσταση η σκηνοθεσία του Vinterberg.  Εξάλλου το διαρκές παιχνίδισμα του τόσο με την κάμερα, όσο και με τις ιδέες για την προώθηση της ιστορίας είναι αυτά που παγιδεύουν και το βλέμμα του θεατή.  Όπως ανέφερα και πριν, το εύρημα που χρησιμοποιεί για την επιβεβαίωση του μυστικού είναι πολύ έξυπνο, καθώς ουσιαστικά η αποκάλυψη του γιου επιβεβαιώνεται από τον λόγο της...νεκρής αδελφής του.  Η ίδια είχε αφήσει ένα γράμμα το οποίο ανακάλυψε η μεγαλύτερη αδελφή της οικογένειας (με ένα ακόμα παιχνίδι φυσικά) στο οποίο αποκαλύπτει τον λόγο της αυτοκτονίας της.  Φυσικά ο λόγος ενός νεκρού δε μπορεί να αμφισβητηθεί ποτέ και από κανέναν.  Ο σεβασμός και η πίκρα που απορρέουν από τους ζωντανούς, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στο να μη πιστέψουν τα τελευταία λόγια κάποιου που έδωσε από μόνος του τέλος στη ζωή του.  Συνεπώς ενώ αρχικά η οικογένεια συνέχιζε αμέρημνη το φαγητό της, μη δίνοντας καμία σημασία σε οτι είχε λεχθεί από τον Christian, η επιβεβαίωση της νεκρής έρχεται και βάζει την ταφόπλακα στους δεσμούς αυτής της φαμίλιας και πιο συγκεκριμένα στη σχέση πατέρα-παιδιών...
Στο σύνολο της το "Festen" είναι μια άκρως ενδιαφέρουσα ταινία, οχι τόσο γι'αυτό που παρουσιάζει, όσο για τον τρόπο που το κάνει.  Δείτε την με την πρώτη ευκαιρία.

http://www.youtube.com/watch?v=vKe_AxTFGXc


TRIVIA
  • Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στο τραπέζι ήταν πολύ δύσκολο για τον cameraman να μείνει πιστός στους κανόνες του Δόγματος και να σκηνοθετεί τη σκηνή με τη κάμερα στο χέρι.  Η λύση δόθηκε με το να κρατήσει ο κάθε ηθοποιός για λίγο την κάμερα ο ίδιος!
  • Cameo εμφάνιση κάνει ο Vinterberg ως ο οδηγός στο ταξί που φέρνει στην γιορτή τον γκόμενο της μεγάλης αδελφής.
  • Επειδή ακριβώς δε μπορούσαν να υπάρχουν 'φορεμένοι' ήχοι στην ταινία, για να επιτευχθεί σε μια περίπτωση η ζαλάδα του Christian, ανέλαβε ο cameraman να κουνάει το μικρόφωνο στον αέρα δυνατά.  Παράλληλα υποτίθεται οτι ο Christian από την ζαλάδα έπεσε στο πάτωμα.  Ακόμα και αυτό έπρεπε να αποδωθεί με τον ίδιο τον ηθοποιό να κρατάει την κάμερα κατά την στιγμή που πέφτει κάτω, αλλιώς θα ερχόταν σε αντίθεση με τις υποδείξεις του Δόγματος.
(Πηγή IMDB)



Τίποτα το τρομερό και σήμερα στην tv...

Byezzz


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου