Frankenweenie: Dogs are dead loyal...

NEW ARRIVAL

Γεια σας, γεια σας και πάλι.  Μα που έχετε εξαφανιστεί όλοι;  Ούτε ένα comment, ένα κάτι;  Και όλο και περίμενα κάποιον να κάνει σχολιάκι για το "Holy Motors", αλλά μπα, τίποτα!  Τέλος πάντων σας συγχωρώ γιατί ως γνωστών έχω και μεγάλη καρδιά, και μάλιστα σήμερα λέω να γράψω και για το "Frankenweenie" έτσι για να δείτε τι καλή που είμαι.  Όσον αφορά το "Holy Mootors" btw, μπόρεσα να καταλάβω όλη εκείνη τη διχογνωμία η οποία ξεκίνησε, αλλά η αλήθεια είναι οτι μέχρι στιγμής, δεν έχω καταλάβει γιατί η νέα ταινία του Burton προκάλεσε σε πολλούς mixed feelings.  Θέλω να πω, οτι είδαμε κλασικό Burton, μετά από πολύυυυ καιρό και αν σκεφτεί κανείς οτι το υλικό της ταινίας υπάρχει στα τεφτέρια του ήδη, από το 1984 υπό τη μορφή short story, ε τότε πραγματικά δε νομίζω να γίνεται πιο "κλασικός Burton".  Για να δούμε λοιπόν τι ψάρια πιάνει ο σκηνοθέτης σε αυτή τη καινούρια του προσπάθεια.

"O Victor είναι ένα παιδί μου δε μοιάζει με όλα τα άλλα".  Αυτή είναι μια φράση με την οποία θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε την κριτική/ανάλυσή μας, για πολλές άλλες ταινίες, αλλά σίγουρα οχι γι' αυτές του Tim Burton.  Οι λόγοι είναι απλοί.  Πρώτον, κανένας ήρωας του εκκεντρικού σκηνοθέτη δεν είναι "όπως όλοι οι άλλοι" (των άλλων ταινιών δηλαδή), αφού συνήθως χαρακτηρίζεται από μια σκοτεινή, γοτθική αύρα, που παραπέμπει τις περισσότερες φορές, σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την έννοια του θανάτου.  Και δεύτερον, οι ήρωες των animation του μοιάζουν στην τελική κυριολεκτικά μεταξύ τους, αφού τόσο τα πρόσωπά τους (τα οποία είναι σχεδόν ίδια, με κάποιες φυσικά διαφορές), όσο και το θανατερό στιλ που τους ενώνει, αποτελεί κλασικό μοτίβο όλων των χαρακτήρων που έχουμε δει στα stop-motion animation του Burton (και οχι μόνο), είτε αυτό λέγεται "The Corpse Bride", είτε "The Nightmare Before Christmas".
Ξεκινάμε λοιπόν λέγοντας οτι ο Victor είναι ένα παιδί όπως όλα τα άλλα.  Πηγαίνει σχολείο, έχει δυο γονείς που τον υπεραγαπούν, έναν σκύλο, τον Sparky, που τον λατρεύει και μια τεράστια αγάπη για τις ταινίες τρόμου.  Θα λέγαμε πιθανότατα οτι αποτελεί έναν ανήλικο Tim Burton.  Ένα από τα βασικά του προβλήματα βέβαια, είναι οτι δεν έχει και αυτό ακριβώς που λες φίλους, αλλά περισσότερο μοιάζει να ζει στον δικό του κόσμο, αυτόν της φαντασίας, των τεράτων και του αγαπημένου του κατοικίδιου.  Ο Victor βέβαια, έχει μια τεράστια περιέργεια και σε οτι έχει να κάνει με κάθε λογής πείραμα, με αποτέλεσμα ο χρόνος που περνάει μόνος του, να προβληματίζει τους γονείς του.  Όταν μια μέρα, και με αφορμή ένα μπαλάκι του μπέιζμπολ, ο Sparky βγει στον δρόμο και τον χτυπήσει θανάσιμα ένα αυτοκίνητο, ο Victor θα είναι απαρηγόρητος.  Πάνω στην απελπισία του, θα αποφασίσει να αναστήσει τον γλυκό του σκυλάκο, προκειμένου να είναι και πάλι μαζί.  Ποτέ όμως δε ξέρεις τι άλλο μπορεί να γυρίσει από τους νεκρούς.  Ιδιαίτερα όταν τους λείπει η αγάπη...

Κάποιες αλήθειες πρέπει να λέγονται.  Ο πάντα ιδιαίτερος και αγαπητός Tim Burton, φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια είχε χάσει αρκετά τη φόρμα του, καθώς έπειτα από το εξαίρετο "Sweeney Todd" του 2007, οι ταινίες που ακολούθησαν, δεν έφεραν και τόσο έντονα τη προσωπική του σφραγίδα που τόσο πολύ αγαπάμε.  Τόσο το "Alice in Wonderland", όσο και το πιο πρόσφατο "Dark Shadows", έμοιαζαν περισσότερο με δουλειές στις οποίες ο Burton συμμετείχε μόνο και μόνο επειδή το όνομά του θα προσέλκυε το κοινό στις αίθουσες.  Κάπως ανέμπνευστες και α-μπαρτονικές, οι ταινίες έμοιαζαν να χρειάζονται επειγόντως ένα ρεκτιφιέ, όπως ακριβώς και η δημιουργικότητα του σκηνοθέτη.  Και τελικά, μερικές φορές, καλό είναι να αναζητάς την έμπνευση στο προσωπικό σου παρελθόν.  Και με τον τρόπο αυτό, ο Burton, πέτυχε διάνα.
Το 1984 ο φίλος μου ο Tim, αποφάσισε να σκηνοθετήσει ένα ταινιάκι μικρού μήκους, με τίτλο "Frankenweenie" και μια υπόθεση που περιστρεφόταν γύρω από την περιπέτεια ενός μικρού αγοριού, του Vincent, να επαναφέρει στη ζωή τον νεκρό του σκύλο, Sparky.
Το πράγμα όπως βλέπετε, μιλάει από μόνο του, καθώς ο σκοτεινός δημιουργός, αποφάσισε να καταστήσει τη ταινία του '80, μια full length, animation ταινία, 28 χρόνια αργότερα!  Δεν είναι εξάλλου λίγοι εκείνοι οι σκηνοθέτες, οι οποίοι έπειτα από κάποια μικρά τους ταινιάκια (τα οποία συνήθως τα πηγαίνουν και πολύ καλά στα διάφορα, κινηματογραφικά φεστιβάλ), αποφασίζουν να μεταφέρουν την ιστορία τους και σε μια μεγάλου μήκους ταινία.  Τα πράγματα όμως για τον Burton, δεν ήταν και τόσο εύκολα από την αρχή.

Η συνεργασία του σκηνοθέτη με την Disney, μια εταιρία παραγωγής, κατεξοχήν οικογενειακής αντίληψης, έμελλε να λήξει άδοξα, όταν θεωρήθηκε οτι ο Burton "έτρωγε" επί της ουσίας τα χρήματά της, προκειμένου να κατασκευάζει ταινίες που προκαλούσαν φόβο στα πιτσιρίκια της εποχής, και έντονες αντιδράσεις από τους γονείς τους.  Έτσι ο Burton απολύθηκε από τη Disney και ακολούθησε δική του πορεία, αν και αργότερα (και πιο συγκεκριμένα όταν έγινε διάσημος) η Disney, κυκλοφόρησε σε VHS το "Frankenweenie", πετσοκομμένο βεβαίως, βεβαίως, ώστε να ταιριάζει στα δικά της, λιγότερο dark, δημιουργήματα.
Έτσι λοιπόν, μπόλικα χρόνια αργότερα ο Burton, αποφάσισε πως έφτασε η στιγμή να επιστρέψει και πάλι στον παλιό, καλό του εαυτό, μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη τη live action σύλληψη του "Frankenweenie", αυτή τη φορά όμως υπό την υποβλητική και κοπιώδη διαδικασία του stop motion.
Πάντα έλεγα οτι εκτιμώ βαθύτατα κάθε νέα ταινία που χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη τεχνική, καθώς ακόμα και αν διαφωνώ με το υποθεσιακό περιεχόμενο, δε γίνεται παρά να συμφωνήσω στο πόσο κουραστική και επίπονη διαδικασία είναι το stop motion, να χειροκροτήσω όλους όσους συμμετέχουν σε αυτό και φυσικά, να τους βγάλω το καπέλο.  Και προχωρώ.

Νομίζω πως παρακολουθώντας το "Frankenweenie", είχα χαραγμένο στο πρόσωπό μου ένα ηλίθιο χαμόγελο, που δεν έλεγε να φύγει με κανέναν τρόπο και αυτό έχει να κάνει σε πρώτη φάση με την τόσο οικεία και τόσο νοσταλγική διάθεση που μου δημιουργήθηκε, από τη πρώτη κιόλας σκηνή της ταινίας.  Σε αυτή λοιπόν, η οικογένεια Frankenstein (έτσι είναι το επίθετο του Victor, και φυσικά ακολουθούν ένα σωρό άλλες αναφορές στα κλασικά τέρατα του Hollywood, μερικές από τις οποίες θα δούμε και παρακάτω) κάθεται μπροστά από την τηλεόραση φορώντας 3D γυαλιά, και απολαμβάνοντας το mini, σκηνοθετικό δημιούργημα του Victor με πρωταγωνιστή τον Sparky.
Από αυτή και μόνο την δευτερολεπτική σκηνή, μπορεί να αντιληφθεί κανείς οτι επιστρέφουμε στην weird πάστα που ανέδειξε τον Burton, στον κορυφαίο παραμυθά του Hollywood.  Ο Burton είναι ο Victor, και το γεγονός οτι ο ίδιος ο σκηνοθέτης μοιάζει να έχει επηρεαστεί στο story, από τον δικό του σκύλο τον οποίο είχε όταν ήταν παιδί, είναι απλά αναμενόμενο.
Το "Frankenweenie" είναι μια ιστορία για το ιδιαίτερο δέσιμο και τη σχέση, που αναπτύσσεται ανάμεσα στον άνθρωπο και τον πιο πιστό του φίλο.  Όσοι βέβαια έχουν βιώσει την απώλεια ενός σκύλου, σίγουρα θα ξέρουν καλύτερα για το τι ακριβώς μιλάει ο σκηνοθέτης, και το πόσο τεράστιο είναι το κενό της απουσίας του.  Παρόλα αυτά ο Burton δεν μεμψιμοιρεί, αλλά προτιμά να ακολουθήσει εκείνη την περίεργα λογική λύση, που πάντα φαίνεται να βλέπουμε στις ταινίες του, ανασταίνοντας εδώ τον Sparky (άλλο ένα πετυχημένο gag, αποτελεί και το όνομα του σκύλου, αφού ονομάζεται "Σπίθας", μια προ οικονομία του τρόπου με τον οποίο θα επανέλθει στη ζωή.) με τη βοήθεια της επιστήμης: με τη βοήθεια δηλαδή του κεραυνού (Frankenstein much?).
Παρά το γεγονός οτι ο κάθε κόσμος του σκηνοθέτη χαρακτηρίζεται από έναν σωρό εκκεντρικά χαρακτηριστικά, που δε ταιριάζουν στην αντίληψη που έχουμε για τον κόσμο, εντούτοις είναι πάντα ενταγμένα σε ένα τόσο απόλυτα φυσιολογικό πλαίσιο, ώστε δε χωράει αμφιβολία οτι την ίδια στιγμή συνυπάρχουν με τρόπο αρμονικό, το φυσιολογικό και το μη φυσιολογικό, η τρέλα, αλλά και η λογική.  Πόσο εξωπραγματικό, αλλά την ίδια στιγμή βαρετά suburban-ικό, έμοιαζε το σκηνικό στο "Edward Scissorhands"?  Ακριβώς για το ίδιο μοτίβο μιλάμε και εδώ.  Ακόμα και αν πρόκειται για animation.

Αν έχει παρακολουθήσει κανείς τη καριέρα του Burton, αλλά και ολίγον από τη "καριέρα" που έχουν κάνει κάποια από τα πιο θαυμαστά τέρατα, όπως ο Φρανκενστάιν ή η Μούμια, τότε θα είναι εύκολο να εντοπίσει μερικές από τις πιο χιουμοριστικές αναφορές, οι οποίες γίνονται καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας.  Και βέβαια μέσα σε αυτό, βάλτε και το ασπρόμαυρο animation, το οποίο παραπέμπει κατευθείαν στις cult ταινίες τρόμου, της δεκαετίας του '30, και θα διαπιστώσετε οτι στη τελική το "Frankenweenie" είναι μια μνεία του Burton, πάνω σε όλους αυτούς τους σκηνοθέτες και τα δημιουργήματα αυτών, οι οποία άσκησαν τεράστια επίδραση και έπλασαν τον κινηματογραφικό του νου.  Κατά παρόμοιο τρόπο δηλαδή, που ο Tarantino φροντίζει να καθιστά ξεκάθαρη την απωανατολική του επίδραση, αυτή των spaghetti westerns του '60-'70, αλλά κυρίως αυτή των exploitation films, στις δικές του ταινίες.  Έτσι λοιπόν δεν είναι να απορεί κανείς ως προς το γιατί υπάρχουν τόσες σαφείς παραπομπές στις τερατικές ταινίες του old school Hollywood, που δημιούργησαν ολόκληρη σχολή.  Επειδή αφενός αυτό είναι το ζητούμενο, και αφετέρου πρέπει να υπάρξει και ένα κάποιο story που θα στηρίξει τη ταινία.  Και αυτό ακριβώς βρίσκεται θαμμένο στο μακρινό ΄80.  O Burton το ξεθάβει και το συνταιριάζει με τρόπο ιδανικό, μέσω όλων των σινεφιλικών αναφορών που μπορεί κανείς να μαντέψει μέσα στη ταινία.  Και να μερικές.
Ο χαρακτήρας του Edgar Gore (από τον Edgar Alan Poe ίσως;) είναι ένα κακοσυφοριασμένο πιτσιρίκι με καμπούρα, πεταχτά δόντια και σκελετωμένα δάχτυλα.  Θα μου πείτε, ωραία και;  Και είμαι σίγουρη οτι ο Burton τον έκανε έτσι, μόνο και μόνο για τη στιγμή που ανεβαίνει κάτι σκάλες και η σκιά του πέφτει πάνω στον τοίχο α λα "Nosferatu" (1922).  Είμαι σίγουρη.  Επίσης η όμορφη σκυλίτσα της γειτόνισσας του Victor, Elsa van Hellsing (χρειάζεται καν να αναφερθώ στο επίθετό της;) ονομάζεται Περσεφόνη, όπως δηλαδή η βασίλισσα της Φύσης που απήχθη, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, από τον Άδη, τον οποίο και παντρεύτηκε εξαναγκαστικά (ο Άδης εδώ, είναι ο Sparky, μιας που παίζει και ειδύλλιο ανάμεσα στα δυο τετράποδα).  Η σκυλίτσα επίσης, εμφανίζει στο τρίχωμά της δυο λευκές ρίγες, έπειτα από ένα ηλεκτρίζον "φιλάκι" με τον Sparky, παραπέμποντας αυτομάτως στη "Νύφη του Φρανκενστάιν" (1935).  Επίσης βλέπουμε ένα απόσπασμα από τη ταινία "Dracula" οπού πρωταγωνιστεί ο Christopher Lee, ένας συμμαθητής του Victor είναι ίδιος ο Boris Carlof, a.k.a Frankenstein, ενώ η Elsa, τη φωνή της οποία δανίζει η Wynona Ryder, είναι ίδια με τον χαρακτήρα της Ryder στον "Σκαθαροζούμη" (1988).  Θέλετε κι άλλα;  Επί της οθόνης.
Το "Frankenweenie" είναι μια ταινία για όλη την οικογένεια, με extra δόσεις σκυλίσιας αγάπης και έναν Tim Burton που θυμίζει κάτι από τα παλιά.  Μη τη χάσετε, αξίζει τον κόπο.

Τι έμαθα από τη ταινία: Οτι ο Sparky είναι ο πιο αξιαγάπητος σκύλος που έχω δει τελευταία σε animation, οτι το κορίτσι με τα γουρλωτά μάτια και τη γάτα, μου θυμίζει τη Luna από τον Harry Potter και οτι αυτές τις γαρίδες που αναπαράγονται στο νερό, τις θυμάμαι και εγώ να τις αγοράζω κάποτε.  Τι παιδική ηλικία κι αυτή...

TRIVIA

• Ο θάνατος του Sparky θυμίζει πολύ τον αντίστοιχο θάνατο στο βιβλίο/ταινία του Stephen King, "Pet Semetary", καθώς και όλη η υπόλοιπη υπόθεση της ταινίας, με τη διαφορά οτι στο "Frankenweenie" έχει ως σκοπό να διακωμωδήσει και οχι να τρομάξει.  Επίσης και στη ταινία του Burton υπάρχει ένα Νεκροταφείο Ζώων που παίζει τεράστια σημασία.
• Μέσα στο Νεκροταφείο υπάρχει μια ταφόπλακα πάνω στην οποία υπάρχει το όνομα "Shelley".  Η Mary Shelley ήταν η συγγραφέας του "Frankenstein", στο οποίο βιβλίο ο επιστήμονας που φέρνει στη ζωή το τέρας, έχει το ίδιο όνομα με τη ταινία. Victor Frankenstein.
• Στο Νεκροταφείο των Ζώων, υπάρχει επίσης μια ταφόπλακα η οποία λέει "Goodbye Kitty".  Μια σαφέστατη παραπομπή στον διάσημο χαρακτήρα της "Hello Kitty".
• Υπάρχει μια σκηνή στην οποία ένα ζευγάρι προσπαθεί να βρει καταφύγιο σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο.  "Birds" από Hitchcock.
• Τα reanimated Sea Monkeys, παραπέμπουν εύκολα στα "Gremlins" (1984), χάρη στον τρόπο που γελούν, πολλαπλασιάζονται (με το νερό), ανατινάζονται και γενικώς, γκρεμίζουν τα πάντα.
• Όλο στο προαστιακό σκηνικό, παραπέμπει σε αυτό του Ψαλιδοχέρη.  Ακόμα και ο Δήμαρχος με το υπερ-ψαλίδι, που κουρεύει έναν θάμνο στην αυλή του.
• Ένα ακόμη από τα ζώα που έρχεται στη ζωή, είναι μια χελώνα, η οποία όμως έπειτα από κάτι που πάει στραβά, μεταμορφώνεται σε ένα τεράστιο τέρας, που παραπέμπει με τη σειρά του στη Gamera, το τεράστιο χελωνοειδές, του ιαπωνικού, camp κινηματογράφου (κάτι σαν τον Godzilla ένα πράγμα).

(ΠΗΓΗ IMDB)