O Frank (Joel Murray) είναι ένας Αμερικανός ο οποίος έχει φτάσει πια στο τέλμα. Χωρισμένος, χωρίς νέο amore, με ένα μικρό, κακομαθημένο κωλόπαιδο για κόρη, μια δουλειά την οποία θα χάσει εξαιτίας του πιο κουλού λόγου και έναν καρκινικό όγκο να του κατατρώει σταδιακά τον εγκέφαλο, δεν έχει πλέον να χάσει τίποτα. Ούτε και είχε ποτέ βασικά. Για τους λόγους αυτούς η απέχθειά του απέναντι στη σύγχρονη αμερικανική κουλτούρα(;;) και τον πολιτισμό, θα τον οδηγήσουν σε μια μοιραία απόφαση η οποία θα αλλάξει και τη ζωή της σπιρτόζας, δεαεξάχρονης Roxy (Tara Lynne Barr). Και ποια είναι αυτή; Μα φυσικά να ξεκινήσει να σκοτώνει όλους όσους θεωρεί οτι ντροπιάζουν την χώρα του, και αυτό που βασικά εξαιτίας τους έχει γίνει η Αμερική. Έτσι λοιπόν στο στόχαστρο των δυο πιστολάδων θα μπουν αφιονισμένα, πλούσια δεκαεξάχρονα των οποίων η ζωή καταστράφηκε επειδή ο μπαμπάκας δε τους πήρε το 'σωστό' μοντέλο αυτοκινήτου, Jersey Shor-ικούς σφίχτες και συφιλιασμένες γκόμενες φουλ στο σολάριουμ, κριτές ριάλιτι που αφήνουν ανθρώπους να εξευτελίζονται μπροστά στην κάμερα για χάρη της τηλεθέασης, άτομα που πιάνουν δυο θέσεις στο παρκάρισμα, χειραγωγούντα ΜΜΕ, άτομα που δε κλείνουν ούτε το στόμα τους, αλλά ούτε και το κινητό τους μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα (παραδέχομαι οτι αυτούς θα τους σκότωνα κι εγώ ευχαρίστως) και ένα σωρό άλλους υπάνθρωπος κατά τους ίδιους. Η Αμερική χρειάζεται επειγόντως ξεσκαρτάρισμα και ο Frank με την Roxy είναι εδώ για να της δώσουν αυτό ακριβώς που της αξίζει...
Το όνομα του σκηνοθέτη της ταινίας, Bobcat Goldthwait σίγουρα δε σας λέει και πολλά πράγματα (βασικά μάλλον δε σας λέει τίποτα) ακριβώς όπως και σε εμένα. Αν όμως βάλουμε στην άκρη το όνομα και σας θυμίσω τον φωνακλά μαλλιά Zed από την θρυλική πλέον σειρά ταινιών "Police Academy", είμαι σίγουρη οτι το μυαλό σας θα πάει ακριβώς σε αυτόν τον τρελιάρη τύπο. Ε λοιπόν αυτός ακριβώς ο τύπος είναι και ο σκηνοθέτης αυτής της εξίσου φωνακλάδικης και τρελιάρικης ταινίας. Για τους δικούς της βεβαίως λόγους.
Ο Goldthwait είναι ένας γνωστότατος κωμικός εκεί στο Αμέρικα και για τον λόγο αυτό οι δουλειές του περιστρέφονται κυρίως γύρω από τηλεοπτικά show και εμφανίσεις (βλ. Jimmy Jimmel Live!), και λιγότερο γύρω από κινηματογραφικά δρώμενα, τα οποία παρόλα αυτά είναι υπαρκτά. Για παράδειγμα το 2009 σκηνοθέτησε τον Robin Williams στη κωμικοδραματική ταινία "World's Greatest Dad", η οποία πραγματεύεται την ιστορία ενός καθηγητή ποίησης ο οποίος έπειτα από ένα εξευτελιστικό 'ατύχημα' που είχε ο γιος του, βλέπει τους δρόμους της δόξας, των χρημάτων και της διασημότητας να ανοίγουν μπροστά του. Με την προϋπόθεση βέβαια να έχει πάντα στο νου του το πως έφτασε εκεί.
Το κωμικό παρελθόν, αλλά και παρόν του Goldthwait φαίνεται έντονο και στη σημερινή μας ταινία, αν και αυτό που γίνεται ξεκάθαρο από τη πρώτη στιγμή, είναι μάλλον μια ανάγκη για έντονη κριτική και καυτηριασμό του σύγχρονου, αμερικανικού ονείρου. Και το θέμα είναι οτι πατώντας πάνω σε μια ταραντινίστικη μανία και σταρχιδισμό, το καταφέρνει περίφημα.
Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το γεγονός οτι το "God Bless America" δεν αποτελεί μια υπερβολική ταινία, που προάγει τη βία, δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και μπλα μπλα μπλα. Δεν γίνεται να μιλήσουμε για υπερβολή και προσπάθεια του σκηνοθέτη να περάσει μισανθρώπινα μηνύματα, από τη στιγμή που ολόκληρο το σενάριό της βασίζεται σε αυτή ακριβώς.
Η υφέρπουσα υπερβολή και βία αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της ταινίας, επειδή ομοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με την ίδια την καρδιά της αμερικανικής κοινωνίας. Από το αδηφάγο star system, μέχρι την αμάθεια ή ημιμάθεια (δε ξέρω τι είναι χειρότερο) της νέας γενιάς, μέχρι την δίψα για δόξα, φωτογραφικά φλας, εξώφυλλα, και μια ζωή γεμάτη υλικά αγαθά που σε κάνουν πιο πλούσιο, αλλά και πιο empty inside, όλα ουρλιάζουν στο πρόσωπό μας πως το συγκεκριμένο ταινιάκι είναι ένα καυστικό κατηγορώ απέναντι σε όλα αυτά που είναι λάθος. Μόνο που εδώ δεν πίπτει λόγος, αλλά ράβδος. That's all.
Και πάλι να πω κάπου εδώ οτι δεν έχω πρόθεση να μπω σε κάποια σύγκριση και να αναφερθώ στο ποιος την έχει μεγαλύτερη (την πνευματική αναπηρία ντε!), απλά πρόκειται να σχολιάσω τον τρόπο με τον οποίο επίσης επιλέγει να σχολιάσει ο σκηνοθέτης την ταινία του. Γιατί στην ουσία γι' αυτό πρόκειται: για έναν κοινωνικό σχολιασμό και μια ματιά, πάνω στη σύγχρονη ζωή του Αμερικανού πολίτη. Καμία προπαγάνδα, κανένα κρυμμένο μήνυμα ή επικίνδυνη χολή απέναντι σε φύλλο, εθνικότητα, θρησκεία. Όλοι μπαίνουν στο ίδιο καυτό τσουκάλι με βάση τις πράξεις τους. Απλά, κατανοητά και ξεκάθαρα.
Δεν είναι δύσκολο να εντοπίσει κανείς στην ταινία του Goldthwait την παραβατική εικόνα των χαρακτήρων του Quentin Tarantino οι οποίοι αποτελούν τις περισσότερες φορές, τους συμπαθείς lawless χαρακτήρες της ταινίας. Ακόμα και τα ονόματα των πρωταγωνιστών (Frank, Roxy), αλλά και ο τρόπος που δρουν, έχουν μια εσάνς από την τρελή crime δράση των ηρώων του Tarantino, αλλά και από αυτή των "Natural Born Killers" του Oliver Stone.
Αν και το γεγονός οτι ο καρκινοπαθής Frank και η ψαγμένη Roxy, επιδίδονται σε μια καθολική και ανελέητη εκτέλεση όλων αυτών που θεωρούν οτι κάνουν κακό στην κοινωνία (βάλτε και μερικούς θρησκόληπτους τύπους, 'κυνηγούς' ομοφυλοφίλων, τηλεπερσόνες που ξεκατινιάζονται στο γυαλί κ.α) σίγουρα δε μπορεί κάποιος να αμφισβητήσει το γεγονός οτι ο σκηνοθέτης θέτει στο στόχαστρο και άτομα όπως το δολοφονικό μας δίδυμο. Δεν επιλέγει δηλαδή να τους παρουσιάσει σαν ήρωες, σαν σύγχρονους απελευθερωτές του αμερικανικού πνεύματος, αλλά μάλλον τους παραχώνει στο ίδιο τσουβάλι μαζί με όλους αυτούς (και είναι πολλοί αυτοί) οι οποίοι έχουν καταντήσει έτσι το έθνος τους. Συνεπώς οποιαδήποτε αντίδραση σχετικά με το περιεχόμενο της ταινίας (γιατί είμαι σίγουρη οτι εύκολα θα μπορούσε να υπάρξει) είναι μάλλον άτοπη, καθώς η κριτική στάση του Bobcat καλύπτει όλους τους χαρακτήρες της ταινίας.
Εξίσου χαρακτηριστική βέβαια είναι και η χιουμοριστική ματιά πάνω στα πράγματα, καθώς ακόμα και όταν οι δυο τους αφαιρούν τις ζωές των διαφόρων τύπων σωρηδόν, εντούτοις αυτό δε γίνεται με τρόπο μαφιόζικο και σοβαρό, αλλά καβάλα στη κατακίτρινη Chevrolet Camaro LT τους (αυτοκίνητο που άνετα θα φανταζόμουν σε ταινία του Tarantino) εξαπολύουν κατάρες, βρισιές και φυσικά τις δολοφονικές τους σφαίρες, γεμάτοι απόλαυση για τη 'δουλειά' τους. Suck it bitches!
Η σκηνοθεσία θυμίζει έντονα ερασιτεχνική δουλειά ορισμένες στιγμές, και σίγουρα διαπνέεται από μια ντοκυμαντερίστικη διάθεση (πιθανότατα να ήταν μέσα στα ζητούμενα του Bobcat). Οι σπλάτερ στιγμές δε λείπουν φυσικά (rip off οι ταινίες του Quentin) και όλη η διάθεση της ταινίας είναι μάλλον περιπαικτική, δημιουργώντας ένα μεγάλο ερώτημα ...'what if?' στους θεατές.
Οι ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστών είναι πολύ καλές και αναμφίβολα cult φύσεως. O Murray είναι εντυπωσιακός, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του μονολόγου/συζήτησης που έχει με έναν συνάδελφό του στη δουλειά, οπού θυμίζει αρκετά την αντίστοιχη σκηνή του Norton, στο "25th Hour". Από την άλλη και η νεαρή Tara Lynne Barr είναι καλή, με εκφραστικότητα και βιτριολικές ατάκες. Επίσης βοηθάει και το γεγονός οτι έχει περίεργη φάτσα και εύκολα μαντεύεις οτι από το μυαλό της περνούν ένα σωρό σάπιες ιδέες.
Το "God Bless America" είναι μια ταινία που περνάει το μήνυμά της ξεκάθαρα, μέσα από μια απόλυτα καυστική σκηνοθεσία και σενάριο. Και στη τελική όλοι μας δεν έχουμε σκεφτεί λίγο πολύ να 'σκοτώνουμε' όσους με την-αντικειμενικά-απύθμενη ηλιθιότητά τους, μας την δίνουν κατ' αυτόν τον τρόπο; Απλά ο Bobcat επέλεξε να το οπτικοποιήσει το θέμα και αν με ρωτάτε το έκανε πολύ, πολύ καλά, δημιουργώντας ένα must see indie ταινιάκι. Find it.
Τι έμαθα από τη ταινία: Οτι η ατάκα που λέει ο Frank στη πρώην γυναίκα του στο τηλέφωνο, είναι μακράν από τις καλύτερες που έχω ακούσει τελευταία σε ταινία, οτι έχουμε και μια αναφορά στο θρυλικό ζευγάρι Bonnie and Clyde και οτι τα πουκάμισα του Frank τα αγαπώ.
No trivia
