Το "White God" ή αλλιώς "Feher isten" στα ουγγρικά, κέρδισε το 2014 το βραβείο Ένα Κάποιο Βλέμμα στο φεστιβάλ των Καννών, αποτελώντας μια από τις πολλές και καλές ξενόγλωσσες ταινίες που είχαμε την τύχη να απολαύσουμε τόσο μέσα στο 2014, όσο και τώρα, στις αρχές του 2015. Έχοντας να διαλέξει κανείς ανάμεσα σε ταινίες όπως το "Ida" του Pawel Pawlikofski, το πρόσφατο "Force Majeure" του Ruben Ostlund, αλλά και τα πολυαναμενόμενα "The Tribe" του Miroslav Slaboshpitsky, "Leviathan" του Andrey Zvyagintsev και "Winter Sleep" του Nuri Bilge Ceylan, σίγουρα η απόφαση δεν είναι εύκολη, αφού καθεμιά από τις παραπάνω ταινίες, αποτελούν-για τους δικούς τους λόγους η καθεμία-σύγχρονα, κινηματογραφικά αριστουργήματα.
Το "White God" με την σειρά του, κερδίζει επάξια μια θέση σε αυτή την λίστα, καθώς αναδεικνύεται σταδιακά ως μια καθόλα σκληρή, αλλά οπτικά πανέμορφη αλληγορία για την σύγχρονη εποχή της απανθρωποίησης και της κοινωνικής απομόνωσης.
H δεκατριάχρονη Lili έρχεται αντιμέτωπη με την απόφαση του πατέρα της να αφήσει στον δρόμο τον ημίαιμο σκύλο της, Hagen, καθώς μετά από τα παράπονα των ενοίκων της πολυκατοικίας στην οποία διαμένουν, ο σκύλος πρέπει να φύγει από το διαμέρισμα. Η Lili θα ξεκινήσει τότε με το ποδήλατό της, ένα αστικό ταξίδι, προκειμένου να εντοπίσει και να σώσει τον υπάκουο Hagen, πριν τα ίχνη του χαθούν εντελώς. Η ζωή όμως εκεί έξω δεν είναι εύκολη για τους τετράποδους φίλους του ανθρώπου, καθώς η εκμετάλλευση και η σκληρότητα καραδοκούν σε κάθε γωνιά. Όπως όμως μας έχει συνηθίσει και η ίδια η Ιστορία, έρχεται κάποια στιγμή που οι καταπιεσμένοι εξεγείρονται. Και τότε μπορείς μόνο να τρέξεις με όλη σου την δύναμη.
Η φετινή χρονιά αποτέλεσε πραγματική αποκάλυψη για τις ξενόγλωσσες ταινίες, καθώς όπως αναφέραμε και παραπάνω, οι περισσότερες από αυτές κατάφεραν να καταχωρηθούν στην φετινή, κινηματογραφική μας μνήμη, ως εξαιρετικά δείγματα, σκηνοθετικής και σεναριακής γραφής.
Ένα χαρακτηριστικό το οποίο φάνηκαν να μοιράζονται, παρά τις ολοκληρωτικά διαφορετικές ιστορίες τους, είναι το θέμα του συμβατικού σεναρίου. Για να μην παρεξηγηθούμε, όταν λέω συμβατικό σενάριο στην προκειμένη περίπτωση, εννοώ πως οι δημιουργοί μοιάζουν να επέλεξαν-φαινομενικά-απλές και λιτές υποθέσεις, μέσα από τις οποίες αναδύθηκαν υπέροχες ερμηνείες και αληθινά, κινηματογραφικές σκηνοθεσίες, ειλικρινά πιστές στην 7η Τέχνη.
Δίχως να έχω δει ακόμα το "Leviathan" και το "Winter Sleep" του Nuri Bilge Ceylan, μπορώ να πω με μια σχετική βεβαιότητα, πως πράγματι αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα στο ασπρόμαυρο "Ida", η υπόθεση θέλει μια νεαρή, μέλλουσα μοναχή, να έρχεται αντιμέτωπη με το οικογενειακό της παρελθόν, ενώ στο καυστικό "Force Majeure", μια ελεγχόμενη χιονοστιβάδα «καταπλακώνει» την καλολουστραρισμένη εικόνα της τέλειας οικογένειας. Από εκεί και πέρα, τόσο ο Pawlikoski, ο οποίος επαναφέρει τον θεατή-την μνήμη του θεατή-στην επιβλητικότητα του πολωνικού κινηματογράφου, όσο και ο Σουηδός Ruben Ostlund που επαναπροσδιορίζει με τρόπο σύγχρονο την μεγάλη, κινηματογραφική παράδοση της Σουηδίας, απογειώνουν τις ταινίες τους μέσα από καθαρά φιλμικά μέσα, ανάγοντας τελικά τις ιστορίες τους, σε κάτι περισσότερο από απλές ιστορίες.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση του Ούγγρου Kornel Mundruczo, ο οποίος προφασιζόμενος την εγκατάλειψη ενός σκύλου, στήνει γύρω από την περιπέτειά του, μια ζοφερή αλληγορία για την ξενοφοβία και τον ρατσισμό που φωλιάζει στην καρδιά του ανθρώπου.
Για πολλούς ο τίτλος της ταινίας αποτελεί τον λπογικό αναγραμματισμό της ταινίας του Samuel Fuller, "White Dog", στην οποία ένας λευκός σκύλος έχει εκπαιδευτεί προκειμένου να επιτίθεται και να σκοτώνει μαύρους πολίτες. Η αντιστροφή των δυο γραμμάτων στον τίτλο γίνεται εμφανής, όταν ο θεατής αρχίζει να αντιλαμβάνεται το τι ακριβώς εκπροσωπεί ο Hagen, καθώς κάποιοι ίσως έχουν την εύλογη απορία, γιατί ο τίτλος μιλάει για έναν λευκό Θεό, από την στιγμή που το μόνο που βλέπουμε είναι ένας κανελής σκύλος. Είναι απλό. Σε αντίθεση με την ταινία του Fuller, εδώ οι άνθρωποι κρατούν τον ρόλο του white god, παραπέμποντας σε έναν βαθμό στην ναζιστική αντίληψη περί αρίας, λευκής φυλής, με τον Hagen εκπροσωπεί τους απανταχού καταπιεσμένους και φοβισμένους αυτού του κόσμου, πλάσματα πληγωμένα-κυριολεκτικά και μεταφορικά-από την καταλυτική επίδραση της ξενοφοβικής μανίας και του πνιγηρού ρατσισμού.
To "White God" αποτελεί μια από τις καλύτερες ταινίες της φετινής σοδειάς, οχι μόνο εξαιτίας της αλληγορικής του έμπνευσης (η οποία τρυπώνει αργά, αλλά σταθερά κάτω από το δέρμα του θεατή μέχρι που γίνεται αφόρητα επίπονη), αλλά και εξαιτίας της καταληκτικής δουλειάς που έχει γίνει τόσο σε επίπεδο σκηνοθεσίας, όσο και φωτογραφίας δια χειρός Marcell Rev.
Η κάμερα τοποθετείται σε χαμηλό επίπεδο, κινηματογραφώντας τον κόσμο του Hagen από το ύψος του, δίνοντας έτσι, ξεκάθαρα, την δυνατότητα στο κοινό, να βιώσει την εγκατάλειψη και την εκμετάλλευση του «σκύλου»-θύματος, σε πρώτο πρόσωπο. Ενδιαφέρον προκαλούν και ορισμένα υποκειμενικά πλάνα, από την οπτική του σκύλου που ταυτίζουν ακόμη περισσότερο το βλέμμα του θεατή, με αυτό του τετράποδου πρωταγωνιστή.
Υπάρχουν, παράλληλα, μερικές υπέροχα χορογραφημένες σκηνές, οι οποίες παραπέμπουν εμφανώς, ανά στιγμές, σε σκηνές θρίλερ, προσδίδοντας στην ταινία μια αίσθηση σασπένς, αλλά και φρίκης, με τον Mundruczo να κάνει εξαιρετική δουλειά στο καδράρισμα και στις ιδιαίτερες γωνίες λήψης, καθιστώντας έτσι το "White God" ένα μικρό, κινηματογραφικό αριστούργημα.
Αν το έχετε δει, αναζητήστε το για την απρόσμενη ομορφιά του, την τεχνική αρτιότητα των δημιουργών και την καλύτερη τελική σεκάνς (και πλάνο) που έχετε δει σε ταινία εδώ και πολλά χρόνια. Ένα πλάνο για κινηματογραφική ανθολογία, το δίχως άλλο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου