Welcome to the Dollhouse: -Why do you hate me? -Because you're ugly

Καλημέρα καλημέρα σε όλους!  Όπως θα προσέξατε έλειπα και την Παρασκευή που μας πέρασε και όπως σας ξαναείπα, μάλλον κοντεύει να μου γίνει συνήθεια αυτό, μιας που όσο το πράγμα προχωράει, τόσα περισσότερο έχω να κάνω με αποτέλεσμα όλο και κάτι να μένει πίσω.  Το λοιπόν επειδή έχω ξεκινήσει εντατικό διάβασμα, είναι πιθανό αρκετές φορές από εδώ και πέρα να μην προλαβαίνω να βάζω ταινιούλες σε τόσο συστηματική βάση όπως μέχρι τώρα.  Παρόλα αυτά θα το παλέψω όσο μπορώ, προκειμένου να κάνω την εμφάνισή μου συχνά (και οχι πυκνά), γιατί και για εμένα είναι κάτι σημαντικό, αλλά και με εσάς θέλω να κρατάω την κινηματογραφική μου επαφή : )
Μετά την εισαγωγή περνάμε στην σημερινή μας ταινία, και συγκεκριμένα σε ένα ταινιάκι που μας έρχεται από το 1995 και που συνοψίζει με τον πιο άρτιο και μαζί γλυκόπικρο τρόπο, τον καθημερινό εφιάλτη που ζουν τόσα και τόσα παιδιά στο σχολείο.  "Welcome to the Dollhouse" λοιπόν...

H Dawn Wiener (Heather Matarazzo) είναι ένα κλασικό ασχημόπαπο το οποίο μπλέκει σε παρεξηγήσεις όπου σταθεί και όπου βρεθεί χωρίς να το θέλει.  Με τους συμμαθητές της να της κάνουν τον βίο αβίωτο, τους γονείς της να αδιαφορούν παντελώς και να στρέφουν την προσοχή τους στον έξυπνο και απόλυτα nerd αδελφό της Mark, καθώς και στην τρισχαριτωμένη και μπουμπουκένια μικρότερη αδελφή της Missy (η οποία όλη μέρα χορεύει στον κήπο, με το μακρύ ξανθό μαλλί της να ανεμίζει, γιατί είναι και μπαλαρίνα...φυσικά), οι ανασφάλειες της Dawn χτυπάνε κόκκινο.  Όταν μοιάζεις σαν να φοράς το κάλυμμα του καναπέ της γιαγιάς σου, γυαλιά με τεράστιους φακούς και ένα λαστιχάκι στα μαλλιά που απαρτίζεται από δυο πλαστικά...μπαλάκια σε όλες τις αποχρώσεις, γίνεσαι αν μη τι άλλο εύκολος στόχος στους bullies του σχολείου.  Και πάνω που η Dawn προσπαθεί να αποδεχτεί την τρομερή καθημερινότητά της, θα κάνει την εμφάνισή του ο έρωτας, υπό την μορφή ενός μακρομαλλιά γόη ο οποίος αναλαμβάνει χρέη τραγουδιστή στο-ο Θεός να το κάνει-συγκρότημα του αδελφού της...

Ο σκηνοθέτης Todd Solondz αντικατοπτρίζει στην ταινία του με την βοήθεια μιας απρόβλεπτα ενδελεχούς ματιάς, τις φοβίες, τις ανησυχίες και την ψυχολογική βία που ασκείται στην μικρή του πρωταγωνίστρια, μέσα από την χρήση μέσων που προκαλούν τόσο το γέλιο, όσο και την θλίψη.  Χωρίς στην ουσία να εμμένει και να κολλάει σε ένα μόνο συναισθηματικό μονοπάτι, αλλά γεμίζοντας την ιστορία του (το σενάριο το έχει γράψει ο ίδιος) με χρωματικές πινελιές προ εφηβικών ορμονών και ενήλικης ηλιθιότητας, μιας που η νεαρή ηλικία παρουσιάζεταιι πολύ πιο συνειδητοποιημένη στα της ζωής, απ'οτι η σκύλα-μάνα που αρνείται ένα κομμάτι σοκολατένιου κέικ στην Dawn, επειδή εκείνη δεν κάνει αυτό που της ζήτησε (και το οποίο άφησε στην δική της, διακριτική ευκαιρία να αποφασίσει να θέλει να το κάνει ή οχι), ή ο αδιάφορος πατέρας, ο οποίος είναι πιο ευνουχισμένος και από γάτο.
Το γεγονός πως η μικρή Dawn διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά του τυπικού "απόβλητου", σίγουρα αποτελούν την βάση του story, προκειμένου αυτό μέσα από τις αναπόφευκτες συγκρούσεις της να προωθηθεί μέχρι το ανοιχτό τέλος της ταινίας.
Παρόλα αυτά, αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είναι πως η Dawn δεν παρουσιάζεται σαν το απόλυτο θύμα της υπόθεσης, καθώς μπορεί να γίνεται δέκτης διαφόρων κοσμητικών σχολίων, αλλά δεν παραμένει ατάραχη απέναντι σε αυτά.  Αντιθέτως πολλές φορές αντεπιτίθεται και λογομαχεί με τους τους "αντιπάλους" της, τουλάχιστον μέχρι την στιγμή που εκείνοι εγείρουν καταστάσεις σωματικής βίας, οπότε και η Dawn ζαρώνει από τρόμο και ηττοπάθεια, μετατρεπόμενη αυτομάτως σε άβουλο πλάσμα, τονίζοντας έτσι στο έπακρο την μοναξιά της ηλικίας της.

Η επιλογή του Solondz να μην καταστήσει την Dawn ως το αδιαφιλονίκητο θύμα, ενισχύει ακόμα περισσότερο την προσεγμένη του οπτική πάνω στο θέμα της παιδικής ψυχολογίας και της μεταβατικής περιόδου κατά την οποία ένα παιδί αρχίζει σιγά σιγά να μεταπηδά στο εφηβικό του level.  Όλα είναι εδώ, ακόμη και οι πρώτες ερωτικές, σεξουαλικές σκέψεις που αρχίζουν να διαφοροποιούν την ηρωίδα, αφήνοντάς την να αμφιταλαντεύεται σε έναν ενδιάμεσο χώρο πιτσιρικίστικης δράσης και ημι-ενήλικης αντίδρασης.
Με την καριέρα του Solondz να περιστρέφεται γύρω από την προβληματική της μοναξιάς, την κατάθλιψης και των διαφόρων εμμονών (αρκετές φορές υπό την μορφή μανίας), γίνεται κατανοητό πως και το "Welcome to the Dollhouse", με τον ειρωνικό του τίτλο, αποτελεί μια ακόμη σκιαγράφηση όλων των δυσκολιών που καλείται να αντιμετωπίσει στην προκειμένη περίπτωση ένα παιδί.  Προκειμένου όλο αυτό να προκαλέσει τον δέοντα αντίκτυπο, ο σκηνοθέτης δεν περιορίζει την καταγραφή των γεγονότων μόνο σε μια εσωτερικίζουσα διεργασία της Dawn, αλλά φυσικά την κοσμεί με μια φορετή "ασχήμια", μιας που σαν θεατές αντιλαμβανόμαστε πως αν η μικρή ήθελε να βελτιώσει την εμφάνισή της, απλώς θα μπορούσε να αλλάξει στυλ.  Η επιλογή του να μην το κάνει και να παραμείνει πιστή σε αυτό που είναι (γιατί αυτό είναι), αποτελεί μια ακόμη έμμεση νύξη του δημιουργού, οχι μόνο της αλήθειας που χαρακτηρίζει τα παιδιά (όσο σκληρής ή καλής κι αν είναι), αλλά και της ουσιαστικής συνειδητοποίησης πως πρέπει να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας όπως είναι, γιατί απλά αυτοί είμαστε.  Για αναρωτηθείτε λίγο αν δείτε την ταινία, θυμάστε σε κάποια της στιγμή η Dawn να μονολογεί ατάκες τύπου, "Θεέ μου γιατί με έκανες άσχημη;" "γιατί να είμαι έτσι" και τα σχετικά;

Οι ερμηνείες αποτελούν ένα εξίσου καλό κομμάτι της ταινίας, με αυτή της πρωταγωνίστριας Heather Matarazzo να ξεχωρίζει εύκολα.  Αυτό που πραγματικά σε κρατάει κολλημένο στην οθόνη σου, είναι το γεγονός πως η ίδια δεν μοιάζει να προσποιείται και αν θα έπρεπε να ποντάρω, θα έλεγα πως όντως η ζωή της στο σχολείο δεν πρέπει να ήταν και πολύ εύκολη στην πραγματικότητα.
Γεμάτη από γαλάζιο βλέμμα (πίσω από το οποίο βλέπεις σχεδόν τα γρανάζια του μυαλού της να κινούνται διαρκώς), απορημένες εκφράσεις και οργή για την κατάφωρη αδικία στην οποία υπόκειται διαρκώς από τον περιβάλλον γύρω της, αποτελεί την ιδανική επιλογή για τον ρόλο, παίζοντας με απόλυτη φυσικότητα, απογυμνωμένη από τις υποδείξεις του ρόλου της και απογειώνοντας τον χαρακτήρα της Dawn για χάρη κάθε κοριτισιού που υποφέρει από το μαρτυρικό κορόιδεμα.
Η αρχή της ταινίας μάλιστα, δίνει κατευθείαν το στίγμα της κατάστασης (η Dawn με έναν δίσκο στα χέρια, προσπαθεί να αποφασίσει που να καθίσει στην σχολική καφετέρια), την οποία μπορεί να έχουμε δει σε άπειρες προ εφηβικές ταινίες, σε καμία όμως με την ειλικρίνεια και την σχεδόν χειροπιαστή της γλυκόπικρη αίσθηση.
Μια ακόμη πλευρά της ταινίας η οποία την κάνει να διαφέρει, είναι ο τρόπος που πετυχαίνει να συνδυάσει το κωμικό, με το έντονα μαύρο, αποκρουστικό στοιχείο, το οποίο από κάποια στιγμή και μετά, σε κάνει να αναρωτιέσαι αν από ένα σκηνοθετικό twist η ταινία μετατράπηκε σε οικογενειακό δράμα μεγατόνων.  Αυτό ακριβώς είναι και το χαρακτηριστικό της ταινίας, το οτι δεν μπορείς να είσαι σίγουρος πότε κάνει πλάκα ή πότε μιλάει σοβαρά.

Το "Welcome to the Dollhouse" είναι μια ταινία (η οποία κέρδισε και το Grand Jury Prize στο Sundance film festival του 1996) για όλες τις ηλικίες η οποία σίγουρα θα σας κάνει να την θυμάστε για πολύ καιρό.  Ενδείκνειται για μοναχικές βραδιές παρέα με coca-cola.  Θα καταλάβετε γιατί.

Τι έμαθα από την ταινία: Οτι ακόμα και στα '90s υπήρχε ένας Michael Cera, οτι το outfit με το μπλε κολάν ήταν τέλειο και οτι κατά βάθος η Dawn ήταν χίπστερ.


No trivia